ORHUN TÜRKÇESİ-METİN III
‘‘Özüm’’ sözcüğünün çözümlemesi nasıldır?
özüm “kendim” öz+(ü)m [1. tekil kişi iyelik eki]
‘‘Bol(u)yın’’ sözcüğünün çözümlemesi nasıldır?
bol- “olmak” –(u)yın [zarf-fiil eki “olarak”]
‘‘Kuzın’’ sözcüğünün çözümlemesi nasıldır?
kuz “kuzey” +ı [3. tekil kişi iyelik eki] +n [belirtme durumu eki]
‘‘Kara kum(u)g’’ sözcüğünün çözümlemesi nasıldır?
kara kum “yer adı, Gobi çölü” +(u)g [belirtme durumu eki]
‘‘Kılıntım’’ sözcüğünün çözümlemesi nasıldır?
kılın- “yaratılmak” < kıl- “kılmak” –(ı)n [dönüşlülük eki] –tım [1. tekil kişi belirli geçmiş zaman]
‘‘Körür’’ sözcüğünün çözümlemesi nasıldır?
kör- “tâbi olmak” –ür erdi [3. tekil kişi geniş zamanın hikâyesi]
‘‘Tabgaçda’’ sözcüğünün çözümlemesi nasıldır?
tabgaç “Çin” +da [bulunma-çıkma durumu eki]
‘‘Kod(u)p’’ sözcüğünün çözümlemesi nasıldır?
kod- “bırakmak” < ko- “koymak, bırakmak” –d [fiilden fiil yapım eki, pekiştirme eki] –(u)p [zarf-fiil eki]
‘‘İçikdük ’’ sözcüğünün çözümlemesi nasıldır?
içik- “tâbi olmak” < iç “iç” +ik [isimden fiil yapım eki] –dük [geçmiş zaman sıfat-fiil eki]
‘‘Sakıntım’’ sözcüğünün çözümlemesi nasıldır?
sakın- “düşünmek” < sa- “hesap etmek, saymak” –k “düşünen, tedbirli” [fiilden isim yapım eki] +ı [isimden fiil yapım eki] –n [dönüşlülük eki] –tım [1. tekil kişi belirli geçmiş zaman]
‘‘Ayguçı’’ sözcüğünün çözümlemesi nasıldır?
ay- “söylemek” –guçı [gelecek zaman sıfat-fiil eki] +sı [3. tekil kişi iyelik eki]
‘‘Teg’’ sözcüğünün çözümlemesi nasıldır?
teg- “saldırmak, hücum etmek” –Ø [2. tekil kişi emir eki]
‘‘Yırdınta’’ sözcüğünün çözümlemesi nasıldır?
yır “kuzey” +dın [isimden isim eki] +ta [bulunma durumu eki]
‘‘Udısık’’ sözcüğünün çözümlemesi nasıldır?
udı- “uyumak” u “uyku”, +dı- [isimden fiil yapan ek] –sık [gelecek zaman]
‘‘Ötrü ’’ sözcüğünün çözümlemesi nasıldır?
ötrü “sonra” < öt- “geçmek” –(ü)r “geçirmek” [ettirgenlik eki] –ü [kalıplaşmışzarf-fiil eki]
‘‘Topulgalı’’ sözcüğünün çözümlemesi nasıldır?
topul- “delmek” –galı [zarf-fiil eki]
‘‘Sümüz’’ sözcüğünün çözümlemesi nasıldır?
sü “asker, ordu” +müz [1. ço
‘‘Uduz’’ sözcüğünün çözümlemesi nasıldır?
uduz- “sevk etmek” < ud- “uymak, takip etmek”-uz [ettirgenlik eki] –Ø [2. tekil kişi emir eki]
‘‘Köl(i)n’’ sözcüğünün çözümlemesi nasıldır?
köl “göl” +ek [isimden isim yapım eki] +(i)n [araç durum eki]
‘‘Topulluk’’ sözcüğünün çözümlemesi nasıldır?
topul- “delmek” –gu [sıfat-fiil eki] +luk [isimden isim yapım eki]