ORHON TÜRKÇESİ - Deneme Sınavı - 1

eki yegirmi ‘12’ KT D28

üç otuz ‘23’ T 19

BAĞLAÇ
Orhun Türkçesinde bağlaç olarak azu ‘veya, yoksa, yahut’, takı ‘ve, dahi’,
ulayu ‘ve’, yeme ‘ve, dahi, … da’, yan cümle bağlacı olarak tiyin ‘diye,
için’ ve tip ‘diye’ sözleri kullanılır.
azu: çıgań bodunug bay kıltım az bodunug üküş kıltım azu bu sabımda igid
bar gu “yoksul halkı zengin kıldım, az halkı çoğalttım. Yoksa bu
sözümde yalan var mı!” KT G10

+rü  eki yön gösterme eki olarak kullanılmaktadır.

Titiz bir bilim adamı olarak çalışan Messerschmidt, araştırma gezisi sırasında günlük notlar tutar; levhalar düzenler, resim ve haritalar çizer. Bu notlarda, Sibirya’nın 18. yüzyıldaki durumunu inceler ve Yenisey Yazıtları hakkında ilk bilgiler burada verilir. Sonradan; Türkiye’de Türkoloji bilim dalının gelişmesinde öncü şahsiyetlerden biri olan Saadet Çağatay, Mes- serschmidt’in değerli eserinin Doğu Berlin’de 1962-1966 yılları arasında basılan ilk üç cildini « “D. G. Messerschmidt, Forschungsreise durch Sibirien 1720-1727. I. Cilt: 379 sayfa, 9 resim, 1 harita, 1962; II. Cilt: 270 sayfa, 10- 31 resim ve levhalar, 1964; III. Cilt: 274 sayfa, 8 resim ve levha, 1966, Akademie-Verlag, Berlin”, Türkoloji Dergisi, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Enstitüsü, C. III, S. 1, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara 1968, s. 133-139 » künyeli makalesiyle tanıtmıştır. Ancak, Akademie-Verlag makalenin çıktığı yıl olan 1968’de IV. cildi, 1977’de ise son cildi yayımlayarak Messerschmidt’in eserini beş ciltlik bir takım hâlinde ilim âleminin istifadesine sunmuştur. Bu yüzden doğru cevap C şıkkıdır.

Doğru cevap D şıkkıdır.