ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ

Görev başarımı, örgüt kaynaklarının örgütün ürettiği ürünlere ve hizmetlere dönüştürülmesine doğrudan katkı sağlayan çalışan davranışlarını kapsamaktadır. Bu kapsamda, A, C, D ve E seçeneklerindeki davranışların öğretmenlerin eğitim hizmetlerinin sunulmasında belirlenmiş davranışlar olduğu söylenebilir. Ders dışı zamanlarda örnek davranış sergilemek öğretmenden beklendik bir davranış olmakla birlikte, doğrudan örgütçe belirlenmiş bir hizmet değildir ve örgütsel vatandaşlık davranışı olarak değerlendirilmesi daha olasıdır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Görev başarımı, örgüt kaynaklarının örgütün ürettiği ürünlere ve hizmetlere dönüştürülmesine doğrudan katkı sağlayan çalışan davranışlarını kapsamaktadır. Bu kapsamda A, B, D ve E seçeneklerindeki davranışlar, bir kurumda çalışan sekreterin görev başarımı davranışları kapsamında değerlendirilebilir. Boş bardakları mutfağa taşıma görevi ise, bu iş için çalışan diğer görevliler tarafından gerçekleştirilmelidir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Özgecilik, bir çalışanın başka bir çalışana bire bir, doğrudan ve bilerek yardım etmeyi amaçlayan davranışlarda bulunmasıdır. Bu kapsamda A seçeneği sivil erdem, B ve D seçenekleri nezaket ve C seçeneği vicdanlılık kavramlarına örnektir. E seçeneğinde gönüllülük esastır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Çalışanın görev tanımının içinde olmayan ve görev başarımına doğrudan katkı yapmayan ama örgütün sosyal ve manevi ortamının kalitesini arttırarak örgüte olumlu katkı sağlayan davranışlara örgütsel vatandaşlık davranışları denmektedir. Bu davranışlar, kimin yararının göz önüne alındığına bakılarak bireylerarası ve kurumsal olarak ikiye ayrılmaktadır. Özgecilik ve nezaket bireylerarası; vicdanlılık, sivil erdem ve centilmenlik ise kurumsal vatandaşlık davranışlarındandır. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Seçeneklerdeki davranışların hepsi üretkenlik karşıtı davranışlar olmakla birlikte, sonuçları ciddi ve yıkıcı olan ve bireylere yönelik olanlara saldırgan davranışlar denilmektedir. Taciz, istismar, sözlü veya fiziksel saldırı bu davranışlara örnektir. Mobbing de saldırgan davranışlar kapsamında değerlendirilebilir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Örgütsel adalet, çalışanların iş yerlerinin ne kadar adil olduğuna dair algılarını kapsamaktadır ve dört boyutu bulunmaktadır. Bunlar: Dağıtım adaleti, süreç adaleti, etkileşim adaleti ve bilgisel adalettir. Soruda açıklaması verilen ise etkileşim adaletidir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Örgütsel adalet, çalışanların iş yerlerinin ne kadar adil olduğuna dair algılarını kapsamaktadır ve dört boyutu bulunmaktadır. Bunlar: Dağıtım adaleti, süreç adaleti, etkileşim adaleti ve bilgisel adalettir. Bilgisel adalet, yöneticilerin çalışanlara sağladığı bilgi ve iletişimin ne kadar adil algılandığını yansıtmaktadır. Bilgisel adalet algısını sağlayabilmek için yönetimin çalışanlarına karar verme süreçlerini, yöntemlerini ve kararların sonuçlarını kapsamlı ve anlaşılabilir bir şekilde açıklaması gerekmektedir. Bu kapsamda, soruda verilen açıklamalar dağıtım adaletinin unsurlarıdır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Örgütsel öğrenme, değişen çevre şartlarına örgütün başarılı bir şekilde uyum sağlaması amacıyla bilgi toplama, toplanan bilgiyi anlamlandırma, ilgili merci ve kişilere ulaştırma ve daha sonra tekrar kullanmak üzere saklama eylemlerinden oluşan sürece denmektedir. Soruda açıklaması verilen ilgili firmadaki gelişmeler de örgütsel öğrenme kapsamında değerlendirilebilir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Öğrenen örgüt, çalışanlarının öğrenmesine olanak tanıyarak verimlilik, kalite, yenilikler ve rekabet gücü gibi değerli sonuçlar elde eden örgüt tipidir. Öğrenen örgütler sadece hatalarını teşhis edip mevcut sistem çerçevesinde düzeltilmekle kalmaz yeni bilginin ışığında sistemlerini sorgular ve hedeflerini, stratejilerini, kurallarını ve işleyişlerini de değiştirirler. Örgütsel öğrenmenin ilk aşaması bilgi toplamaktır. Taklitçilik yeni bir örgüt için önemli bir öğrenme yöntemidir. Taklit yolu ile yeni kurulmuş bir örgüt pek çok sorununa hızlı ve denenmiş çözümler bulabilir. Öğrenen örgütlerde kurallar sabit tutulmamalı, aksine yeni değişimlere göre düzenlenebilir olmalıdır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Görev başarımı, örgüt kaynaklarının örgütün ürettiği ürünlere ve hizmetlere dönüştürülmesine doğrudan katkı sağlayan çalışan davranışlarını kapsar. Görev başarımını oluşturan davranışlar bir işten diğerine farklılık göstermektedir. Diğer bir deyişle görev başarımını oluşturan davranışlar göreve özgüdür. Görev başarımı örgüt performansına doğrudan katkı yapar ancak örgüt etkinliği
için tek başına yeterli değildir.

Dağıtım adaleti, örgütte alınan kararların ve bu kararların sonuçlarının çalışanlar tarafından ne kadar adil algılandığını yansıtmaktadır. Çalışanlar, örgütsel kararlar sonucu belirlenen ücret, ödüller, performans değerlendirmeleri, terfi, görev dağılımı gibi çıktıların ne kadar hakça ve adil olarak dağıtıldığını kabul görmüş normlarla kıyaslayarak karar verirler.

Etkileşim adaleti, yöneticilerin ve amirlerin çalışanlara gösterdikleri davranışların ne kadar adil algılandığını ifade etmektedir.

Örgütsel vatandaşlık davranışlarının üç ayırıcı özelliği vardır. Birincisi, örgütsel vatandaşlık davranışları gönüllüdür ve resmî görev tanımının dışında kalırlar. Çalışanın iş sözleşmesinde belirtilen resmî iş tanımının aksine, örgütsel vatandaşlık davranışları zorunlu değildir. Tersine, bu tip davranışlar bir yöneticinin talimatı sonucu değil isteğe bağlı olarak yapılır. İkincisi, örgütsel vatandaşlık davranışları örgütün teşvik sisteminin kapsamında değildir. Bu tip davranışlarda bulunmak amirlerin çalışanı daha olumlu değerlendirmesini sağlayarak ücret artışı ve kurumda yükselme olasılığını artırmakla beraber görev başarımında olduğu gibi bu kazanımlar garanti edilemez. Örgütsel vatandaşlık davranışları resmî görev tanımının bir parçası olmadığından bu tip davranışların ödüllendirilmesi garanti edilemediği gibi yapılmaları da zorunlu tutulamaz. Üçüncü ve son olarak, örgüt genelinde çalışanların örgütsel vatandaşlık davranışlarında bulunması, örgütün verimliliğini ve etkinliğini arttırır.

Üretkenlik karşıtı davranışlar, örgüte veya çalışanlarına zarar verebilecek, örgütün veya toplumun kurallarına aykırı ve örgütün hedeflerine ulaşmasını engellemeyi amaçlayan çalışan davranışlarıdır. Görev başarımı ve örgütsel vatandaşlık davranışları örgütün hedeflerine ulaşmasını kolaylaştırırken, üretkenlik karşıtı davranışlar bunun tam tersini yapmaktadır.

Verimlilik normlarından sapma davranışları; işten erken ayrılma, gereğinden fazla mola verme, yavaş çalışma ve kaynakları israf etme davranışlarıdır. Rüşvet almak ise yine örgüte yönelik davranışlardan biri olan mal varlığına yönelik zararlı davranışlar arasında yer almaktadır.

Bireye yönelik üretkenlik karşıtı davranışların ciddi sonuçları, istismar, taciz ve sözlü veya fiziksel saldırı şeklindedir. Hırsızlık, sabotaj ve rüşvet alma gibi davranışlar örgüte yönelik davranışların ciddi sonuçları arasında yer alırken suçu başkasına yıkma bireye yönelik davranışların hafif sonuçlarındandır.

Örgütsel öğrenme, değişen çevre şartlarına örgütün başarılı bir şekilde uyum sağlaması amacıyla bilgi toplama, toplanan bilgiyi anlamlandırma, ilgili merci ve kişilere ulaştırma ve daha sonra tekrar kullanmak üzere saklama eylemlerinden oluşan sürece denmektedir. Öğrenen örgüt, çalışanlarının öğrenmesine olanak tanıyarak verimlilik, kalite, yenilikler ve rekabet gücü gibi değerli sonuçlar elde
eden örgüt tipidir.

Örgütsel öğrenmenin aşamaları sırası ile bilgi toplama, bilgiyi anlamlandırma, bilgiyi iletme ve bilginin saklanmasıdır.

Görev başarımı, örgüt kaynaklarının örgütün ürettiği ürünlere ve hizmetlere dönüştürülmesine doğrudan katkı sağlayan çalışan davranışlarını kapsar. Bu davranışlar çalışanın görev tanımında belirlenmiş ve çalışanın örgütte istihdamının ve haklarının devamı için yerine getirmek ile yükümlü olduğu görevler, sorumluluklar ve işlerdir. Doğru cevap A'dır.

Özgecilik, bir çalışanın başka bir çalışana bire bir, doğrudan ve bilerek yardım etmeyi amaçlayan davranışlarda bulunmasıdır. Kısaca, bir başkasına iş ile ilgili konularda gönüllü olarak yardım etmeye özgecilik denir. Doğru cevap C'dir.