ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ

Eric Erikson'un kişilik kuramına göre insanların geçirilen her dönemde uğradığı krizleri sağlıklı olarak atlatması onun gelecek dönemlerdeki gelişimini olumlu olarak etkilemektedir. Örgüt ortamına bakıldığında da buna benzer bir gelişim görülmektedir. Örgüte yeni giren kişi, zamanla geçirdiği tecrübeler ve sorunları başarılı bir biçimde atlatmasıyla olgunlaşır ve örgütün temel bir bileşeni haline gelir. Yaşadığı her tecrübe ve kriz, onun gelişimini olumlu yönde etkilemektedir. Örnek olayda da Ahmet Bey işsiz kalma krizi ile karşı karşıya kalmakta, buna karşın yeni beceriler edinerek gelişim sağlayarak, işletmede yeni bir pozisyon ile iş yaşamını başarıyla sürdürmektedir. Doğru B seçeneğidir.

Kişiliğin oluşumu konusunda kişiliğin oluşum dönemleri üzerinde duran Sigmund Freud, Eric Erikson ve Jean Paiget'nin kuramları yer almaktadır. Freud'un Psikanalitik kuramına göre davranışlar cinsellik ve saldırganlık olarak ortaya çıkan, içgüdüsel dürtülerle sosyal engeller arasındaki çatışmayı ortaya çıkaran bilinçaltı güdülerden kaynaklanmaktadır. Erikson bireylerin sosyal uyumları üzerinde durarak kişiliğin oluşumunda sosyal çevrenin de etkilerine değinirken, Piaget ise dönemler arasındaki gelişmelerin bilişsel faaliyetlerle oluştuğunu ileri sürmüştür. Doğru Yanıt C seçeneğidir.

Genelde beş büyük kişilik tipinin iş performansıyla kuvvetli bir biçimde ilişkili olduğu saptanmıştır. Bu tipler arasında sorumlu tip iş performansıyla en güçlü ilişkiye sahiptir. Bireylerin sorumluluk özellikleri yükseldikçe, performanslarında da aynı oranda artışlar olmaktadır. Ancak yapılan çalışmalarda bazı kişilik boyutlarının bazı meslek alanlarında daha yüksek iş performansı sağladığını ortaya koymaktadır. Bu bağlamda duygusal tutarlılık veya nerotizm özelliği yüksek olan kişilerin özellikle stresli ortamlarda diğer kişilere kıyasla daha iyi çalıştıkları gözlenmiştir. Dolayısıyla askerlik, itfaiyecilik, pilotluk gibi mesleklerde tutarlılık ve nerotiklik özelliği yüksek olan bireylerin daha başarılı olacağı öngörülmektedir. Doğru Yanıt E seçeneğidir.

Dışa dönük kimseler enerjilerini diğer insanlarla ilişkiye girerek, yakın etkileşimle kazanmakta; duyusal tipler ise organize yapıları tercih eder, nicel ve gerçeğe dayalı bilgi toplarlar. Düşünsel tipler karar verirken bilimsel yöntemi tercih eden ve her zaman sebep-sonuç ilişkilerini dikkate alan bir yapıya sahiptirler. Yargısal tip bir şeyi sonlandırmaktan zevk alan, karar mekanizmalarını kontrol etmekten ve sorunları çözmekten hoşlanan; işleri düzenli bir biçimde tamamlanıp bitirmekten büyük memnuniyet duyarlar. Doğru Yanıt A seçeneğidir.

Jung, bireylerin çevrelerini algılayış biçimlerini ve aynı zamanda bilgi edinme süreçlerini incelemiş, buna uygun bir kişilik tipi öne sürmüştür. Klasik yorumlamasında kişilik tipi olarak insanları dışa dönük içe dönük olarak tanımlayan Jung, ayrıca iki tür algılama (duyusal ve sezgisel) ve karar (düşünsel ve duygusal) mekanizmasından söz etmektedir. Jung, algılama süreçlerinde bilgiyi nasıl topladığımızı, karar süreçlerinde ise nasıl karar verdiğimizi inceleyerek bu iki sürecin insanların en temel zihinsel fonksiyonları olduğunu söylemektedir. Örneğin; duyusal tipler organize yapıları tercih eder, nicel ve gerçeğe dayalı bilgi toplarlar. Buna karşın sezgisel tipler ise altıncı hislerine dayalı hareket eder, sistematik olmayan bir biçimde bilgi toplarlar. Sezgisel tipler ise yeni sorunlarla karşılaşmaktan ve çözmekten hoşlanan, monoton ve rutin işlerden sıkılan, sabırsız kişilerdir. Yeni beceriler öğrenmekten hoşlanan, ancak kullanmaktan hoşlanmayan tiplerdir. Sezgisel tipler kafalarındaki birçok şeyi bir anda düşünen, bu nedenle de başkaları tarafından unutkan olarak nitelenen insanlardır. Doğru yanıt B'dir.

Kişilik kuramlarının örgütsel davranış konusundaki uygulamaları, iş yeri ile ilgili birkaç önemli treytin bir araya getirilmesiyle oluşan birkaç kavramsal model çerçevesinde incelenmektedir. Örgütsel davranışı etkileyen belirgin kişilik özelliklerinden biri Makyavellenist kişiliktir. Makyavellenist özelliği yüksek olan kişi başkalarını kullanan, daha çok kazanan, daha az ikna edebilen ancak başkalarını ikna edebilen kişidir. Doğru yanıt D'dir.

Güvenilirlik bir ölçme aracının, ölçmek istediğini ne oranda kesin ve iyi ölçtüğüdür.