ÖRGÜT KURAMI

Bir kaynağın örgütsel faaliyetler açısından önemini belirleyen özelliklerden biri, ilgili kaynağın faaliyetler içindeki payı, yani hangi hacimde kullanıldığıdır. Örneğin üretimde kullanılan girdiler içinde bir girdinin payının yüksek olması bu girdiyi sağlayan örgüte bağımlılığı artırmaktadır. Küçük oranlarla tedarik edilen çok sayıda girdi ile üretim yapan bir örgütün tedarikçilerine bağımlılığı da görece daha düşük düzeyde gerçekleşecektir. Benzer biçimde, sadece bir ya da iki ürünün üretimini/satışını gerçekleştiren bir örgüt, değişik müşterilere çok sayıda farklı ürünün satışını gerçekleştiren bir örgüte göre söz konusu bu iki ürünü satın alan müşterilere daha fazla bağımlı hâle gelecektir. Bu nedenle I ve III numaralı önermelerde verilen durumlar kaynağın önemini arttırarak dış aktörlere olan bağımlılığın daha yüksek olmasına neden olmaktadır.

İşletmelerin dış çevrelerindeki aktörlerle ilişkileri politik bir süreç olarak kabul edilmektedir. Örgütün içinde yer alan bireyler, gruplar veya örgütün kendisi bir takım politik faaliyetler çerçevesinde diğer birey, grup veya örgütlerle olan bağımlılık ve güç ilişkilerini şekillendirmektedir. Politik bakış açısına göre koalisyonlar oluşturmak, örgütlerin varlığını sürdürmeleri açısından en kritik faaliyeti içermektedir. Bu bakış açısına göre örgütlerin, diğer sosyal aktörleri kendi faaliyetlerine katılmaya ya da faaliyetlerine destek vermeye teşvik veya ikna etmesi gerekmektedir. Yukarıda verilen örnekte de bir birimin diğer birimlerin desteğini almak için onları ikna etmesine vurgu yapılmaktadır. Bu bağlamda doğru yanıt E seçeneğidir.

Örgütler çevresel koşullara göre varlıklarını sürdürmeyi sağlayacak bir takım eylem ve davranışlara girişmektedir. Bu eylemler çevresel taleplere uymaktan, çevresel talebi ya da bağımlılık ilişkisinin kendisini yönlendirmeye hatta değiştirmeye varan geniş bir yelpazede gerçekleşmektedir. Bu çerçevede yer alan eylemlerden biri ayrı tutma, yani taleplere görünürde uyum sağlanmasıdır. Soru kökünde verilen örnekte de hastanenin gerekli belgeleri sağlayarak çevresel taleplere görünürde uyum sağladığı ancak işleyişte bunlara aykırı durumlar sergilediği görülmektedir. Bu bağlamda doğru yanıt B seçeneğidir.

Örgütsel bağımlılık ilişkilerine müdahale etmek için izlenen büyüme stratejilerinden birisi örgütler arasındaki birleşme ve satın almalardır. Kaynak bağımlılığı kuramı birleşme ve satın almaları üç farklı strateji üzerinden ele almaktadır, Bu stratejiler, yatay bütünleşme, dikey bütünleşme ve çeşitlendirme stratejilerdir. Yatay bütünleşme, rakip örgütleri satın alma; çeşitlendirme, ekonominin diğer endüstrilerine yayılarak mevcut faaliyet alanına bağımlılığı azaltmayı ifade etmektedir. Dikey bütünleşme ise tedarikçi ya da müşteri konumunda olan örgütler ile mevcut bağımlılık ilişkilerinin yapısını değiştirmeyi içermektedir. Bu amaçla kullanılan yollardan biri tedarikçi konumundaki bir işletmeyi satın almayı ifade eden geriye doğru dikey bütünleşmedir. Soru kökünde verilen örnekte de tedarikçi konumundaki bir işletmenin satın alınması yoluna gidildiği görülmektedir.

Kaynak Bağımlılığı Kuramı

Bağımlılık

Aktör

Yoğunluk

İç ilişkililik

Bağımlılık

Özerklik elde etme

Uyma

Ayrı tutma

Bağımlılıktan kaçınma

Kooptasyon

Güç