ÖRGÜT KURAMI - Deneme Sınavı - 25

Asiller: Örgütün sahipleri ya da hissedarları.

Bilgi Asimetrisi: İşlemlerle ilgili bilgilerin taraflar arasında eşit dağılmamış oluşu.

İşlem: Mal ve hizmetlerin örgüt içinde gruplar arasında veya örgütsel sınırlar arasında alışverişi.

Pazar Kontrolü: Örgütün mal ve hizmet üretimi için ihtiyaç duyduğu işlemleri iç sözleşmeler yoluyla kendi bünyesinde gerçekleştirmek yerine dış sözleşmelerle piyasa mekanizmasına ihale etmesi durumudur.

Sınırlı Rasyonellik: Kişilerin bilgi derleme ve işleme yetilerinin kısıtlı olması.

Küçük Sayılar Sorunu: Örgütün az sayıda potansiyel alışveriş partnerinin olması durumu.

Çıktı odaklı sözleşmeler: Vekilin performansının yaptığı işin çıktısına bağlı olarak belirlenmesini öngören yaklaşımdır.

Ahlaki Risk: Vekilin sözleşmesine uygun biçimde davranmayarak işten kaytarması durumu.

Geleneksel Yayılma Tezi: Bir uygulamayı erken dönemde benimseyen örgütler ekonomik kazanç elde etmek, geç dönemde benimseyenler ise meşruiyet elde etmek için benimserler.

Uzlaşma stratejisi, kurumsal çevredeki talep sahipleriyle pazarlık etme, farklı kurumsal baskıları dengeleme ve kısmen benimseme şeklinde gerçekleşmektedir.

Kurumsal değişime zemin oluşturan dört tür kurumsal çelişki vardır. İlki, meşruiyet kaygılarının verimliliği azaltmasıdır. İkincisi, kurumlara fazla uyumun esneklik kabiliyetini azaltmasıdır. Üçüncüsü, kurumların içindeki uyumluluğun kurumlar arasında uyumsuzluğa neden olmasıdır. Son kurumsal çelişki ise eş biçimliliğin farklı çıkarların çatışmasına yol açmasıdır.

Örgütlerin eş biçimli hâle gelmesi, taklitçi, ahlâki ve zorlayıcı olmak üzere üç mekanizmayla gerçekleşir.

Bilişsel meşruiyet, diğer meşruiyet türlerine göre en az fark edilen ancak en güçlü meşruiyet türüdür. Bu tür meşruiyete sahip kurumlar, aksi dahi düşünülemez ve sorgulanamaz statüsü kazanırlar.

-Yeni kurumsal kuram örgütsel çevrenin bir niteliği olarak ele alır.
-Eski kurumsal yaklaşım örgütleri tek tek incelerken, yeni kurumsal kuram örgüt topluluklarını inceler.
-Yeni kurumsal kuram da benzer biçimde çevreye uyum düşüncesini benimser.

Yeni kurumsal kuram, 1970’li yılların sonları ve 1980’li yılların başlarında doğmuştur.

İktisat, doğa bilimleri ve kısmen de sosyolojiden yararlanan koşul-bağımlılık kuramının aksine, yeni kurumsal kuram büyük ölçüde sosyolojiden yararlanarak geliştirilmiştir. Doğru yanıt A'dır.

Örgütler neden birbirlerine bu kadar benzerler? Bu yeni kurumsal kuramın temel araştırma sorusudur. Yeni kurumsal kuramın bu soruya verdiği yanıt da temel tezini oluşturur. Doğru yanıt B'dir.

Örgütler üzerinde kurumsal analiz ilk kez Philip Selznick (1949) tarafından gerçekleştirilmiştir. Doğru yanıt C'dir.

Koşul-bağımlılık yaklaşımından farklı olan yeni kurumsal kuramın temel kavramları, kurum, kurumsallaşma,
meşruiyet, örgütsel alan ve eş biçimliliktir. Doğru yanıt D'dir.

Kurumsallaşma: Bir davranış örüntüsünün tekrarlanarak, insanlardan bağımsız kural benzeri bir statü kazanma
sürecidir. Doğru yanıt E'dir.

Bir kurumun, toplumsal alanda görünür bir şekilde yaygın olması, bu kurumun örgütler tarafından benimsenmesini sağlayan en önemli taşıyıcı mekanizmadır. Örneğin bir şirket kurarken fazla sorgulamadan üretim, pazarlama, muhasebe, personel gibi departmanlar kurmamız, kurumların bilişsel boyutuna bir örnektir. “Şirket departmanlardan oluşur” gibi bir ön kabul, zihnimize adeta yerleşmiştir. Dolayısıyla, şimdiye kadar gördüğümüz şirketlerde yaygın bir biçimde departmanlaşma olduğu için, çok da fazla düşünmeden diğer şirketleri taklit ederek biz de departmanlar kurarız. Doğru yanıt A'dır.