ÖRGÜT KURAMI - Deneme Sınavı - 12

Bir faaliyet örgüt içinde tamamlanıyorsa hiyerarşik mekanizlamalar harekete geçirilmiş demektir. Temizlik faaliyetinin uzmanlaşmış bir taşeron firmaya verilmesi ise Pazar mekanizmasının kullanımını gerektirir. Öylese doğru yanıt (e) şıkkıdır.

Piyasa mekanizmasının iyi çalıştığı durumlarda faaliyetler tedarikçi ya da taşeronlara aktarılabilir. Bunun için işletme sahiplerinin piyasa ve rakipler hakkında yeterli bilgiye sahip olması ve piyasa mekanizmasının maliyet açısından daha avantajlı olması gerekmektedir. Bunun aksi durumda ise, yani risklerin ve işlem maliyetlerinin çok arttığı durumlarda faaliyetler örgüt içinde tamamlanmalıdır.

Vekalet kuramına göre asil ve vekil arasında bir çıkar çatışması bulunmaktadır. Her iki taraf da farklı amaçlara sahiptir. Asil işletmenin en düşük maliyetle faaliyette bulunmasını beklerken vekil kendi kazanımlarını yüksek tutmaya çalışır. Bu da maliyetleri artırıcı bir durumdur. Üstelik çoğu zaman asillerin işletmede işlerin nasıl yürüdüğüne dair bilgileri de sınırlıdır. Bu nedenle vekilleri izleme mekanizmaları kurmak zorundadırlar. Diğer taraftan asil ve vekillerin risk yaklaşımları da birbirinden farklıdır. Asiller yeni yatırım fırsatları nın değerlendirilebilmesi için risk alma eğilimindeyken vekiller başarısız olmamak için risk almaktan kaçınırlar.

Atasözün anlamı: Bizim işimize ancak kendimiz canla başla sarılabiliriz. Bir kimsenin sıkıntısına çare bulacak olan bir başka kimse, bu işi gereği gibi değil, kendisini en az yıpratacak şekilde yapar. Bu ifade, vekâlet kuramının aşağıdaki önermeleriyle bağdaşır. Kurama göre ikili ilişkilerde asil ve vekilin arzu ve amaçlarının uyuşmaması ya da asilin vekilin gerçekten ne yaptığını saptamasının güç ya da masraflı olması nedeniyle yaşanan bir vekâlet sorunu mevcuttur. Asiller örgütün verimli işleyişi sonucunda servetlerini artırma amacındadırlar. Vekiller ise ortaya koydukları gayrete kıyasla servetten aldıkları payı çoğaltmak, yani en az gayrete en fazla ücret ve faydayı edinmek isterler. Bir diğer deyişle, asiller asgari maliyetle çalışanlardan azami gayreti (verimlilik) beklerken vekiller asgari gayrete azami ücretlendirme beklerler. Yine vekâlet kuramına göre, vekillerin de kendilerine dönük amaçları vardır ve yeri geldiğinde yetkilerini asillerin değil, kendi çıkarlarına hizmet edecek şekilde kullanabilirler. Belki daha da önemlisi, kendi konumlarını riske atacak ama örgüt için faydalı olabilecek bazı yeni iş fırsatlarından ya da teknolojilerden uzak durabilirler. Öyleyse, yanıt (b) şıkkıdır.

Davranış odaklı sözleşmeler maaş ve hiyerarşik yönetim temelli, çıktı odaklı sözleşmeler ise komisyon, hisse senedi opsiyonları, mülkiyet haklarının devri veya pazar mekanizması temelli olmaktadır. Bir diğer deyişle, davranış odaklı sözleşmeler çalışanlardan istenen davranışları belirler, çıktı odaklı sözleşmeler vekilin ücretlendirme ve ödüllendirmesini performansa, yani çıktıya, bağlar (örneğin, parça sayısı üzerinden ücretlendirme, komisyon sistemi, üst düzey yöneticilere örgütün kârı, satış artışı ya da hisse fiyatı üzerinden verilen ikramiyeler). Çıktı temelli sözleşmeler asille vekilin hedeflerini birleştirdiğinden davranış birlikteliği sağlayarak vekili fırsatçılığını ve asille vekilin çıkar çatışmalarını azaltmaktadır. Verilen örnekte performansa dayalı bir ücretlendirmeden söz edildiğinde doğru yanıt (c) şıkkıdır.

Vekâlet kuramına göre, genellikle rutin adımlardan oluşan işler için davranış odaklı sözleşmeler daha avantajlıdır. Ancak karmaşık süreçlere sahip işler için davranışların izlenmesi her zaman mümkün olmayabilir. Bu nedenle bu tür işlerde çıktı odaklı sözleşmelere başvurulmaktadır. Yine uzun vadeli iş ilişkilerinde davranış odaklı sözleşmeler kullanışlıyken kısa vadeli sözleşmelere dayanan işlerde çıktı odaklı sözleşmeler daha çok tercih edilmelidir. Soruda sözü edilen durum uzun vadeli rutin bir iştir. Öyleyse, doğru yanıt (a) şıkkıdır.

Kurama göre yönetim kurulunun yöneticilerin fırsatçı davranışlarına karşı bir önlem olarak önemli bir görevi olmakla birlikte gerçek hayatta bu her zaman doğru olmamaktadır. Bazen yönetim kurulu başkanı aynı zamanda örgütün genel müdürü olarak görev yapmaktadır. Bazı yönetim kurulu üyelerinin örgütün üst düzey yönetimiyle dostluk ya da çıkar ilişkisi olabilmektedir. Bazı durumlarda ise yönetim kurulu üyeleri yeterli bilgi ve tecrübeye sahip olmadan göreve getirilmiş olabilmektedir. Bu durumda (b), (c), (d), (e) şıkları yanlıştır. Ancak, yine kurama göre, işletmelerin yönetim kurullarında bağımsız üyelerin bulunması vekillerin izlenmesi açısından önemli bir katkı sağlayabilir. İşletmeyle doğrudan çıkar ilişkisi içinde olmayan objektif yaklaşımlar önemli katkılar oluşturabilir. Dolayısıyla, doğru yanıt (a) şıkkıdır.

Postmodernizm modernizmin düşlünsel temellerine yönelik eleşltirilerle kendini ifade eden yeni bir düşlünce biçimidir ve felsefi postmodernizm olarak tanımlanmaktadır.

Hatırlama

Hatırlama

Hatırlama

Hatırlama

Hatırlama

Hatırlama

Hatırlama

Hatırlama

Hatırlama

Hatırlama

Hatırlama

Hatırlama