ORGANİZASYONLARDA DAVRANIŞ

Başatlık: Lider olarak başarılı olmak için öncelikle lider olmayı istemek gereklidir. Başarılı
liderler başkalarını yönetmeye heveslidirler. Böyle kişiler başkalarının üzerinde hâkimiyet
kurmak isterler, ama tehditkâr bir tavır sergilemezler. Başatlık özelliği, etkin liderlikle ilişkili
diğer özellikleri tetikler.

Michigan üniversitesi (MÜ)’deki araştırmacılar, verimliliği yüksek birimlerle, verimliliği düşük
birimlerdeki liderlerin davranışlarını karşılaştırmışlar ve iki liderlik tarzı belirlemişlerdir. Bu liderlik
tarzları;
• İş merkezli ve
• Çalışan merkezli liderlik tarzı şeklinde ifade edilmektedir.

Şehir kulübü lideri, çalışan duygu ve ihtiyaçlarını üretim ile ilgili konuların önünde tutar.
Çalışan memnuniyeti üzerine odaklanırken verimliliği göz ardı edebilir.

Durumsal elverişliliği belirleyen üç değişken vardır. Güçlülük sırasına göre bunlar şu şekilde
sıralanabilir:

Bu kurama göre lider davranışları, izleyenlerin görev başarımlarına ve memnuniyetlerine etki ederek
izleyenlerin meslek hedeflerine, örgütün de amaçlarına ulaşmasına katkı sağlamaktadır. İzleyenlerin memnuniyet ve görev başarımlarını azami düzeye çıkarmak için, lider, izleyenlere onları ödüle götürecek yolu açıkça tanımlamalı ve onların değer verdikleri ve arzu ettikleri ödülleri artırmalıdır.

İzleyenlerin lidere karizma yükleme olasılığı, lider aşağıdaki davranışları ve özellikleri sergiliyorsa daha yüksek olacaktır:

Olumsuz karizmatik liderleri olumlu karizmatik liderlerden ayırt eden boyutlar aşağıdaki
tabloda özetlenmiştir:
Olumsuz karizmatikler:
- Kişiselleştirilmiş güç yönelimi
- Kişisel kimliği vurgulama
- Kişisel amaçlara hizmet etmek için kullanılan ideoloji
- İzleyenlere hükmetme
- Merkezi otorite
- Bilginin kontrolü
Olumlu karizmatikler:
- Sosyalleştirilmiş güç yönetimi
- Değerlerin içselleştirilmesinin vurgulanması
- ideolojiye kendini adamanın vurgulanması
- Otoritenin dağılımı
- Bilginin paylaşılması
- Katılımın teşvik edilmesi

Sahici liderlik, “kendini bilmek” ilkesini esas almaktadır. Kişinin öz benliğine uygun olarak davranmasını içerir. Sahici liderler, gerçekten ne düşündüklerini ifade ederler ve ona göre davranırlar. Bu tip liderlerin sözleri ve davranışları birbiriyle tutarlıdır. Güçlü bir öz-farkındalıkları vardır ve kendilerini oldukları gibi kabul ederler.

Şehir kulübü lideri, çalışan duygu ve ihtiyaçlarını üretim ile ilgili konuların önünde tutar. Çalışan memnuniyeti üzerine odaklanırken verimliliği göz ardı edebilir. Doğru cevap A'dır.

Takım lideri, Liderlik Matrisi kuramına göre en etkin liderlik tarzıdır. Aynı zamanda yüksek-yüksek lider olarak da adlandırılır. Doğru cevap B'dir.

İzleyenlere hükmetme olumsuz karizmatiklere girmektedir diğerleri ise olumlu karizmatik boyutlarıdır. Doğru cevap C'dir.

Değerlerin içselleştirilmesinin vurgulanması olumlu karizmatikler boyutuna girmektedir. Doğru cevap D'dir.

Fiedler’e göre, iki tür liderlik tarzı vardır: görev güdülü liderlik ve ilişki güdülü liderlik. Doğru cevap E'dir.

Ödüllere ilgisizlik, destekleyici liderliğin izleyen özelliklerinde etkisiz kılan unsurdur. Doğru cevap A'dır.

Birbirine bağlı çalışma grubu, yönlendirici liderliğin örgüt özelliklerinde yerine geçen unsurdur. Doğru cevap B'dir.

Karizmetik liderlik, liderlikle ilgili ortaya konan yeni kavramlardan biri değildir, diğer şıklar ise liderlik alanında ortaya konulan yeni kavramlardır. Doğru cevap C'dir.

Paylaşılan liderlik, liderlik alanında ortaya konulan yeni kavramlardan birdir. Diğerleri ise Yol-Amaç liderlik kuramında yer alan liderlik tarzlarıdır. Doğru cevap D'dir.

Başatlık: Lider olarak başarılı olmak için öncelikle lider olmayı istemek gereklidir. Başarılı liderler başkalarını yönetmeye heveslidirler. Böyle kişiler başkalarının üzerinde hâkimiyet
kurmak isterler, ama tehditkâr bir tavır sergilemezler. Başatlık özelliği, etkin liderlikle ilişkili diğer özellikleri tetikler. Doğru cevap E'dir.

Liderlik konusu, ilk çağlardan bu yana ilgi çekmiştir ve pek çok farklı bilimsel bakış açısından incelenmiştir. Bakış açılarındaki bu çeşitlilik, liderlik kavramının karmaşık yapısıyla birleştiğinde, pek çok farklı tanım ortaya çıkmaktadır. Liderlik uzun yıllardan beri akademik bir disiplin olarak incelenmektedir. Liderliğin, evrensel olarak kabul görmüş tek bir tanımı yoktur.

Etkili liderliği oluşturan unsurları saptamaya yönelik pek çok farklı yaklaşım öne sürülmüştür. Bunlar: Özellikler, davranışsal, durumsal ve ilham veren yaklaşımlardır.