ORGANİZASYONLARDA DAVRANIŞ

Örgütsel davranış birey, grup ve örgüt düzeyinde analizler yapar. Doğru cevap D'dir.

Davranış sosyal bilimler içinde üç temel disiplin çerçevesinde ele alınmaktadır. Bunlar;
• Psikoloji,
• Sosyoloji ve
• Antropolojidir. Doğru cevap A'dır.

Yönetimin ilk kitabı olarak bilinen
eserini yazarken, örgütünün amacının ihtisaslaşmış bir biçimde ve bir makinaya benzer olarak işi en iyi
biçimde yapmak olduğunu belirten Fayol, yöneticinin dört temel fonksiyonu olduğunu belirtmiş ve
bunları da;
• Planlama,
• Organize etme,
• Yürütme ve
• Kontrol olarak ifade etmiştir. 

Muhasebe yönetimin fonksiyonu değil, işletme fonksiyonudur. Doğru cevap D'dir.

Max Weber klasik yönetim yaklaşımına "bürokratisi yaklaşımı"yla katkı sağlamıştır. Elton Mayo, Abraham Maslow ve Douglas McGregor insan ilişkileri yaklaşımına katkı sunmuş bilim insanlarıdır. Paul Lawrence ise, durumsallık yaklaşımına katkı sunmuştur. Doğru cevap B'dir.

Bilimsel Yönetim Yaklaşımını, Frederick W. Taylor öne sürmüştür. Bürokrası yaklaşımını, Max Weber; ve İnsan İlişkileri Yaklaşımını, Elton Mayo ve ekibi öne sürmüştür. Henri Fayol ise, Yönetim İlkeleri Yaklaşımını öne sürmüştür. Doğru cevap D'dir.

Fayol’a göre örgütteki faaliyetler başlıca altı grupta toplanabilir. Bunlar;
• Teknik faaliyetler (üretim)
• Ticari faaliyetler (alım-satım)
• Finansal faaliyetler (para bulma ve kullanma)
• Muhasebe faaliyetleri (kayıt ve istatistiki verilerin tutulması)
• Güvenlik faaliyetleri (işyeri ve işverenlerin korunması)
• Yönetim faaliyetleridir. Doğru cevap A'dır.

Hawthorne çalışmaları, X ve Y Kuramı, Maslow'un İhtiyaçlar Hiyerarşisi, Likert Sistem 1 Sistem 4 Yaklaşımı, Herzberg Çift Faktör Etkisi, Argris olgunlaşma Kuramı ve Başarı Teorisi insan ilişkileri yaklaşımı içinde değerlendirilir. Bürokrası yaklaşımı ise, klasik yönetim yaklaşımı içinde değerlendirilir. Doğru cevap C'dir.

Öğrenen örgütler. Öğrenen organizasyon (veya işletme) kavramı, bir işletmenin sürekli olarak yaşadığı olaylardan sonuç çıkarması, bunu değişen çevre koşullarına uymakta kullanması, personelini geliştirici bir sistem yaratması ve böylece değişen gelişen, kendini yenileyen dinamik bir organizasyon olmasını ifade eder. Doğru cevap B'dir.

Çalışanların güçlendirilmesi: Kavram, çalışanların geniş perspektif içinde karar almalarını kolaylaştırma, riske girmelerini ve bundan korkmamalarını destekleme ve gözetim olmadan çalışmayı ifade etmektedir. Böylece güçlendirilen takımlar halinde çalışma, eski örgüt yapısını ve karar alma sürecini değiştirerek, rutin işleri ortadan kaldırmayı amaçlamaktadır. Doğru cevap C'dir.

Örgütsel davranışın amaçları nelerdir? Hemen tüm bilimler dört amacı paylaşırlar. Bunlar;

Bunlar aynı zamanda örgütsel davranışın da amaçlarıdır. Doğru cevap E’dir.

Örgütsel davranışın dört temel karakteristiği vardır. Birincisi örgütsel davranış bilimsel yöntemi kullanarak araştırmalar yapar, ikincisi birey, grup ve örgütler üzerinde odaklanır. Üçüncüsü doğası gereği disiplinler arası bir yapıdadır ve dördüncüsü ise örgütün etkin bir biçimde çalışması ve bireyin başarısı üzerinde durur. Fakat örgütsel davranış, fizik ve kimya gibi gelişmiş bir temele dayalı ve uzun bir geçmişi olan bir disiplin değildir, ancak bilimsel temelli bir disiplindir.

Örgütsel davranış birey, grup ve örgüt düzeyinde analizler yapar. Örgütsel davranış disiplini, bireyi tek başına ele alarak, onun üzerinde odaklanan bir disiplin değildir. Çünkü örgüt içinde bireyler tek başına yer almazlar, her birey bir grup veya takımın üyesidir. Ancak, birey ve gruplar bir örgüt çevresi içinde yer alarak hem çalıştıkları örgütsel yapıdan etkilenir, hem de örgütü etkilerler. Örgütsel davranış böylece üç faktörün karmaşık bir etkileşimi sonucu oluştuğu için hem her üçünü ayrı ayrı bilmek, hem de her üçünün etkileşimi sonucu oluşan bütünü göz önüne almak zorundadır. Ancak, dördüncü bir faktör olan çevreyi de unutmamak gerekir. Çünkü her örgüt bir çevrenin içinde yer alır ve ona uygun bir ürün geliştirir. Bu dört parametre etkileşim içinde örgütsel davranışı etkilemektedir. Doğru cevap C’dir.

Hiç şüphe yok ki yönetim konusundaki ilk öncüler Henri Fayol, Henry Ford, Alfred P. Sloan hatta 19. yy’daki bilimsel yönetim yaklaşımının kurucusu olan Frederick W. Taylor bile yönetimin davranışsal boyutunun farkına varmışlar ancak, insan boyutunun üzerinde yeterince durmamışlardır. Birinci Dünya Savaşı yıllarında Fayol dönemin Avrupa’daki en büyük kömür madeninin başında mühendis olarak çalışıyordu. Yönetimin ilk kitabı olarak bilinen eserini yazarken, örgütünün amacının ihtisaslaşmış bir biçimde ve bir makineye benzer olarak işi en iyi biçimde yapmak olduğunu belirten Fayol, yöneticinin dört temel fonksiyonu olduğunu belirtmiş ve bunları da;

Doğru cevap B'dir.

20. yy’ın en önemli yaklaşımlarından ilki bilimsel yönetim olmuştur. Bu yaklaşıma birçok kişi önemli katkılarda bulunmuştur. Bunlar arasında Frank ve Lillian Gilbreth, Henry Gantt, Herrington Emerson sayılabilir. Ancak, F.W.Taylor bu yaklaşımın en çok bilinen ismidir. Doğru cevap D’dir.

Modern yönetim düşüncesinin babası sayılan Fayol Yönetim ilkeleri yaklaşımını 1900’lerin başlangıcında bir Fransız maden ve metalurji işletmesinde yönetici (chief executive) olarak çalışırken geliştirmiştir. Bu işletmenin adı da “Comamboult’dur” Fayol yöneticinin dört temel fonksiyonu olduğunu ileri sürmüş ve bunları da planlama, organize etme, yürütme (directing) ve kontrol olarak belirtmiştir. Fayol ayrıca yöneticilerin işlerini yürütürken onlara yardımcı olacak on dört temel ilke formüle etmiştir. Doğru cevap A’dır.

1927 yılında Batı Elektrik Şirketinin Hawthorne bölümünde başlayan araştırmalarda umulmadık bulgular ortaya çıkmıştı. Bu çalışmalar, yöneticiler ve araştırmacılar için yeni bir temel oluşturdu. Çalışanları güdüleme, ekonomik ihtiyaçlardan ziyade sosyal gereksinimleri tatmin için önemliydi ve tatmin olmuş işçi, tatminsiz işçiden daha verimliydi. Böylece klasik yaklaşım ve bilimsel yönetim ilkelerinden uzaklaşan bir felsefi yaklaşım benimsenmeye başlandı. Bu gelişmeler, insan ilişkileri yaklaşımı denen bir görüşün ortaya atılmasına neden oldu. İnsani ilişkiler yaklaşımının temel görüşlerine göre bireyler yetişmiş oldukları sosyal çevreye göre tepki göstermekteydiler. Bu yaklaşım içinde iki bilinen önemli kuramcı Douglas McGregor ve Abraham Maslow’dur. Doğru cevap B’dir.

Durumsallık yaklaşımının temelinde yatan fikir; örgütteki yönetsel davranışları belirleyecek birtakım kuralların olmadığı yolundadır. Çünkü hiçbir kural bütünü, bir durumu açıklamaya tam uygun olmadığı gibi her duruma aynen uyan kurallar geliştirmek de imkânsızdır. Örgütlerde karşılaşılan her durum ve bu durumda ona yaklaşım tarzı ve biçimi diğerlerinden farklılık gösterir, kendine özgüdür. Durumsallık yaklaşımı, örgütsel davranışı açıklamada her duruma aynen uygulanan evrensel bir takım kurallar ve prensipler geliştirmeyi reddeder. Bu prensipler, birer atasözleri gibidirler. Yöneticilere birtakım konularda genel bir yaklaşım ve bakış açısı sağlarlar. Prensiplerin bu yaklaşımda çok önemli fonksiyonları vardır. Bu kuram, bu prensipleri duruma uygun olduğu zaman kullanma yolundadır. Durumsallık yaklaşımına göre örgütleri en iyi bir biçimde şekillendirmenin, çalışanları yönetmenin, güdülemenin ve liderliğin en iyi bir tek yol ve biçimi yoktur. Yöneticilerin içinde bulundukları duruma uygun olan çeşitli davranış biçimleri geliştirmeleri en iyi çözümü sağlar. Böylece herhangi bir zamanda karşılaşılan durumun özelliği, yöneticileri o duruma uygun bir davranışa yöneltir. Bu davranış biçimi ise o duruma uygun en iyi yoldur. Durumsallık yaklaşımı her durumu en iyi biçimde anlama ve bu duruma uygun davranışlar geliştirmeyi amaçlar. Doğru cevap D’dir.

Öğrenen organizasyon (veya işletme) kavramı, bir işletmenin sürekli olarak yaşadığı olaylardan sonuç çıkarması, bunu değişen çevre koşullarına uymakta kullanması, personelini geliştirici bir sistem yaratması ve böylece değişen gelişen, kendini yenileyen dinamik bir organizasyon olmasını ifade eder. Doğru cevap A’dır.

Bilgi, örgüt yapısı içinde entelektüel kapital olarak anılmaktadır. Entelektüel kapital veya sermaye ise örgüt içerisindeki diğer üç tür sermayenin toplamından oluşmaktadır. Bunlar:

Doğru cevap B’dir.

Örgütün etkili bir biçimde çalışmasında, çalışanlar veya insanlar kritik bir öneme sahiptir. İşte örgütsel davranış disiplini örgüt içindeki insan davranışlarıyla ilgili bir disiplindir. Amaç, örgüt içindeki insan davranışlarını anlamak, çalışanı daha etkin ve başarılı kılmaktır. Örgütlerde başarı, sahip olduğumuz özel yeteneklerden çok, genelde diğer insanlarla kurmuş olduğumuz olumlu kişiler arası ilişkilere dayanır. Örgütsel davranış bu konuda bizlere yardımcı olan bir disiplindir.