ORGANİZASYONLARDA DAVRANIŞ - Deneme Sınavı - 6

Verilenlerden I, II, III numaralı olanlar doğrudur. Doğru cevap A'dır.

Verilen hususlar "Tüketiciler ve Etik Değerler" konusu içinde yer almaktadır. Doğru cevap D'dir.

Genel anlamda organizasyonun çevresi, teknolojik, hukuki, siyasi, ekonomik, demografik, ekolojik ve kültürel güçlerin yol açtığı ve organizasyonda bireyi ve grubu etkileyen dış çevreye ait olayları kapsamaktadır. Bununla birlikte Ulusal ve uluslararası düzeyde karar alıcı mekanizmaların etkisi gözden kaçırılmamalıdır. Özellikle iş yapma biçimlerinde yeni düzenlemeler, organizasyonu ciddi düzeyde etkileyebilir. Düzenlemeden haberdar olmamak, organizasyonların güç kaybetmelerine ve rekabette gerilemelerine neden olabilir. Bu nedenle organizasyonda yetkili kişiler kendi alanlarında ortaya çıkmakta olan tüm düzenlemeleri dikkatle takip etmek durumundadırlar. Dolayısıyla doğru cevap B'dir.

Üretim işletmelerinde esas olan imalat olduğu için, üretimin girdisi olan hammadde çok önemlidir. Bu hammaddelerin tedarikinde yaşanan sorun doğrudan organizasyonu olumsuz etkileyecektir. Hammaddenin piyasada az bulunması ya da fiyatının yükselmesi, üretimin maliyetini etkileyeceği için organizasyon bundan olumsuz etkilenebilir. Dolayısıyla doğru cevap E'dir.

Teknoloji, organizasyonlar için önemli bir konu haline dönüşmekte, yönetimler devamlı olarak bu konuya odaklanma gereksinimi hissetmektedirler. Sistem yaklaşımına göre teknoloji; “mekanik ve bilişsel süreçler kullanarak girdileri çıktı haline getirme işlemi” olarak tanımlanmaktadır. Soruda verilen örnekler incelendiğinde zeytinin sabuna, şeker pancarının şekere, sütün çikolataya ve ham petrolün motor yağına dönüşmesi sürecinde teknolojik imkanlara başvurularak girdilerden çıktı elde edilirken filizlenmesi için toprağa tohum ekilmesinde böyle bir durum söz konusu değildir. Dolayısyla doğru cevap C'dir.

Organizasyonel davranış alan yazınında “Organizasyon ve Teknoloji” ilişkisini açıklayan birçok yaklaşım bilinmektedir. Joan Woodward’ın gerçekleştirdiği araştırma, bu tür çalışmaların başlangıcı ve temeli olarak kabul edilmektedir. diğer bir ifadeyle Joan Woodward, organizasyonel yapı ile teknoloji arasındaki ilişki konusunda en çok çalışma yapan araştırmacıdır. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

Organizasyonun yapısını tasarlarken, altı unsura dikkat etmek gerekmektedir.
Bunlar; "İşte Uzmanlaşma, Bölümlendirme, Emir-komuta zinciri, Merkezileşme ve âdemi merkezileşme ve Biçimselleşmedir. Bununla birlikte işte uzmanlaşma ve işbölümü kavramı, örgüt içerisinde işlerin ayrı bölümlere ayrılmasını ifade eder, dolayısıyla bireyler bir işin bütününü değil, bir bölümünü gerçekleştirme
konusunda uzmanlaşmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Bölümlendirme işleminin türleri, fonksiyonel bölümlendirme, ürüne dayalı bölümlendirme, coğrafi bölgeye dayalı bölümlendirme ve müşteri temeline dayalı bölümlendirme olmak üzere dört başlık altında toplanabilir. Bununla birlikte Müşteri Temeline Dayalı Bölümlendirmede müşterinin yapısı ve beklentilerine bağlı olarak bölümlendirmeye gidilmektedir. Bir üretim firmasının toptan ve perakende satış politikalarının olması da bu tür bölümlendirmeye örnektir. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.

İlk iş dizaynı çalışmalarından olan Bilimsel Yönetim yaklaşımı verimlilik artışı sağlamış olmasına rağmen; sistemin yol açtığı birçok problem ortaya çıkmıştır. İşin standartlaşması ve basitleşmesi monotonluğu doğurmuştur. Monotonluk, işten sıkılmaya dolayısıyla birey açısından iş tatminsizliğine yol açmıştır. İş tatminsizliği de stres, işe devamsızlık, alkol kullanımı, işyeri mallarına zarar verme vb. pek çok olumsuz eyleme yol açmıştır. Bununla birlikte özerklik ise işin standartlaşması ve basitleşmesinin bir sonucu değildir. Dolayısıyla doğru cevap E'dir.

Organizasyonda iş dizaynı sıklıkla problemlerin yaşandığı bir konudur. Genellikle işlerin kötü dizayn edilmesi, çalışanların performanslarında ve organizasyonun verimliliğinde olumsuz sonuçlara yol açabilmektedir. İşlerin iyi bir biçimde dizayn edilmesi, organizasyonun sorunlar yaşamasını engellemekte, üretim artışına ve insanların işyerlerinde olumlu davranış sergilemelerine neden olmaktadır. İş dizaynları işin doğası, nasıl yapılandırıldığı ve insan aktivitesi ile nasıl ilişkilendirildiği örgütün tüm boyutlarını etkiler. Son olarak organizasyonlar, iş dizaynı konusunda birçok yaklaşım uygulamaktadırlar. Bununla birlikte iş dizaynı konusunun temelleri 1900’lerin başlarına dayanmaktadır. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

Soruda bahsi geçen tekstil firmasında görevlerin çeşitliliğinin yatay düzlemde arttırıldığı iş genişletme yaklaşımına başvurulduğu görülmektedir. İş genişletme, iş sayısını yatay düzlemde arttırarak çalışana yardımcı olur. Organizasyon içinde bazı işler, rutin ve monoton işlerdir. Bu tür işlerin birey üzerinde yarattığı tatminsizlik, sıkılma ve mutsuzluk gibi olumsuz sonuçları, çalışanların sorumluluk alanları genişletilmesini sağlayan, iş genişletme yöntemi ile çözmek mümkün olabilir. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

İş Karakteristikleri Modeli göre işin beş temel karakteristiği vardır. Bireyin performansı hakkında doğrudan ve açık bilgi edinebilmesi geri bildirim karakteristliğini, görevin organizasyon ve toplumdaki önem düzeyinin bilinmesi görevin önemi karakteristliğini, işin bireyin birden çok yeteneğine birden hitap ediyor olması beceri çeşitliliği karakteristliğini, işin tamamı ya da belirgin bir parçasının tamamlanmasından sorumlu olunması görevin kimliği karakteristliğini ve son olarak bireyin yaptığı işte bağımsız olarak çalışabilmesi ise özerklik karakteristliğini açıklamaktadır. Dolayısıyla doğru cevap B'dir.

Verilen özellikler "Faydacılık" yaklaşımının özellikleridir. Doğru cevap A'dır.

Sözü edilen teorisyen "John Rawls"dır. Doğru cevap B'dir.

Bu düşünceye sahip olan bir birey "farkında olamamak" davranışını sergiliyor demektir. Doğru cevap E'dir.

Bireysel karar vericiler etik davranışların merkezi durumundadır. Kişilik, değerler, ahlak, cinsiyet gibi bireysel faktörler etik davranışları etkiler. Doğru cevap D'dir.

Farkındalık "Örgütlerde Etik Davranış Modeli içinde yer almayan bir faktörtür. Doğru cevap C'dir.

Etik bir koda sahip olmanın örgüte sağlayacağı yararlar bir çalışmada şöyle sıralanmıştır: • Tüm yönetici ve çalışanlara doğru davranışın ne olduğunu gösteren, beklenen davranış standartlarını açıklayan, onların ahlaklı davranışlarını teşvik eden düzenleme ve kalıcı rehbere sahip olmak; • Yöneticilerin çalışma hayatında karşılaştıkları etik sorunları, ikilemleri çözümleyerek, doğru ve iyi kararlar vermelerine yardımcı olmak; • Toplumun güven ve saygısını kazanarak iyi bir imaj ve üne kavuşturmak. Doğru cevap B'dir.

Organizasyon, “iki ya da daha fazla kişinin bilinçli olarak eylem ve güç birliği yapmak üzere oluşturdukları yapıdır” (Gürüz-Gürel, 2006: 12). Doğru cevap A'dır.

Organizasyonun Dış Çevre Unsurları şunlardır: İlişkili Endüstriler, Yasal Düzenlemeler, Teknoloji, Finans, Hammadde, Nitelikli İşgücü, Demografi, Müşteri Tercihi, Küresel Düzlem. Doğru cevap D'dir.