OPTİK BAKIŞ

Uzun odak uzaklığının dar açı anlamına gelmesi, bu objektiflerin nasıl bir bakış açısına sahip olduklarını da açıklamaktadır. Kısa ve normal odak uzaklıklı objektiflerin tersine, oldukça dar alanları görüntüleyebilen bu objektifler genel bir alan içinden ayrıntı olarak tanımlayabileceğimiz bölümleri görüntülemek için idealdir. Doğru cevap A'dır.

Uçaklara karşı ilgi duyan bir amatör fotoğrafçı, uzun odak uzaklıklı bir objektif edinir edinmez, havaalanı yakınına koşacak ve inip kalkan uçakları fotoğraflamayı deneyecektir. Ya da kuşlarla ilgilenen bir doğa ve vahşi yaşam tutkununun en önemli çabalarından biri, uzun odak uzaklıklı objektifi olan bir fotoğraf makinesi ya da video kamera edinmek ve gördüklerini kaydedip bir arşiv oluşturmak olacaktır. Doğru cevap C'dir.

Yığılma, görüntüyü oluşturan ardışık biçimde sıralanmış, yerleşmiş nesnelerin birbirlerinin üstüne binmesi, aralarındaki boşluğun yok olması ya da yok denecek kadar azalması olarak tanımlanabilir. Doğru cevap D'dir.

Uzun odak uzaklığı görüntüdeki derinlik etkisini azaltır. Nesneler arasındaki mesafenin yığılma etkisiyle birlikte yarattığı etki, derinliğin daha az algılanmasına yol açar. Çekim yapılan alan gerçekte olduğundan daha kısa, daha yakın görünür. Bir otoyolda yapılan çekimde, görünebilir durumda olan bir km. uzaklık, kullanılan odak uzaklığına göre, beşyüz metre, hatta yüz metre gibi algılanabilir. Doğru cevap E'dir.

Uzun odaklı uzaklıklı objektiflerin en belirleyici ve ayırdedici özelliklerinden biri, ayıklama etkisi konusunda en başarılı optik malzemeler olmalarıdır. Uzun odak uzaklığı bu objektiflere dar bir bakış açısı sağlayarak, tele foto özelliği kazandırır. Kısaca tele objektif olarak da adlandırılan uzun odak uzaklıklı objektifler, çerçeve oluştururken fotoğrafçıya çok büyük kolaylıklar sağlar. Fotoğrafçı, fotoğraf çekme süreci ve davranışı içindeyken, geniş bir alandan soyutladığı görüntüleri kaydeder. Doğru cevap B'dir.

Yaklaşmada tehlike yaratan konular, patlama, yangın, nükleer deneme ve kimyasal etki vs. uzun odak uzaklıklı objektif gerektiren alanlar olarak tanımlanabilir. Yaklaşılması durumunda görüntü almanın tehlikeye düşebileceği durumlar, vahşi hayvan ve kuş gözlemciliği ve fotoğrafçılığı gibi çalışma alanları; objeye kendini hissettirmeden görüntü almanın gerektirdiği durumlar casusluk, stratejik konular, magazin ve gizli çekim çalışmaları da tele objektif gerektiren durumlardır. Görüntülemede herhangi bir objenin ön plana çıkarılması istendiğinde net alan derinliğini azaltılması ve zemini flulaştırması nedeniyle özellikle uzun odak uzaklığı tercih edilebilir. Ayıklama etkileri sayesinde gereksiz ayrıntıların çerçeve dışında kalmasını sağlama konusunda da etkin olabilir. Uzun odak uzaklıklı objektiflerin temel özelliklerinden biri de, perspektif üzerinde yarattığı etkidir. Uzun odak uzaklığı, perspektif algısını azaltır, nesnelerin perspektif bozulmalarını önemli ölçüde engeller. Fotoğrafın aktardığı bilgi ve mesaj içeriğinin gerektirdiği durumlarda; yakın temas, duygusal yakınlık, kalabalık ve dolu dolu bir çerçeve göstermek gerektiği zaman da en etkili objektifler uzun odak özelliği taşıyanlardır. Doğru cevap A'dır.

Uzun odak uzaklıklı objektiflerin makineden ayrılıp değiştirilmesi de önemli ölçüde sıkıntılar yaratabilmektedir. Bu da, özellikle haber fotoğrafçılığında zaman zaman sorun olabilir. Uzak mesafedeki bir olayı tele objektif ile görüntüle yen bir fotoğrafçı, yakınında yaşanan bir olayı fotoğraflamakta güçlük yaşayabilir, o anda kullandığı objektifin bakış açısı yeterli olmayacağı için, daha geniş bakış açısı sağlayan bir objektife geçme gereği duyacaktır. Bu değişiklik süreci, yaşanan olayın görüntülenmesini engelleyebilir. Bu yüzden haber fotoğrafçıları genellikle, değiştirilebilir odak uzaklıklı objektifleri (zoom) tercih etmek durumunda kalırlar. Doğru cevap C'dir.

85 mm., 105 mm., 135 mm. ve 180 mm. sabit odak uzaklıklarından ve bunlara yakın mm. ölçülerine sahip olan objektiflerden oluşan grup, özellikle portre fotoğrafçılığında tercih edilmektedir. Bu tercihin temelinde yatan başlıca iki nedenden söz edilebilir. İlki, bu gruptaki objektiflerin ayıklama özelliğiyle modelin etkili bir çerçeve içinde görüntülenebilmesine olanak sağlamasıdır. İkincisi ise, net alan derinliğinin çok düşük olması sayesinde zemini netsiz görüntüleyerek modeli zeminden ayırma konusunda sağladığı başarıdır. Doğru cevap E'dir.

Boşluk etkisi, ardışık objeler arasında yer alan boşlukların gerçekte olduğundan daha fazlaymış gibi görünmesi ya da algılanması etkisidir. Doğru cevap E'dir.

Kuş ve yaban hayatı gözlemciliği, yakından çalışmanın mümkün olmadığı bir canlıyla ilgili yapılan görüntülemedir. Bu yüzden, tele objektiflerin sahip olduğu ayıklama özelliğinin en üst düzeyde kullanıldığı çalışma ortamlarından biri olarak tanımlanabilir.

Fotoğrafın aktardığı bilgi ve mesaj içeriğinin; yakın temas, duygusal yakınlık, kalabalık ve dolu dolu bir çerçeve göstermek olduğunda en etkili objektifler, uzun odak özelliği taşıyanlardır.

Özellikle mimari yapıların geniş açı ile görüntülenmesinde yaşanan perspektif bozulması, uzun odak uzaklıklı objektiflerde azalır. Örneğin bir binanın fotoğrafı normal ya da geniş açı ile, yakın plandan çekilmek durumundadır.

85 mm., 105 mm., 135 mm. ve 180 mm. sabit odak uzaklıklarından ve bunlara yakın mm. ölçülerine sahip olan objektiflerden oluşan grup, özellikle portre fotoğrafçılığında tercih edilmektedir.

Fotoğrafçı hareketli nesneyi, hareketinden kaynaklanan bir netsizlikle göstererek fotoğrafına canlılık, hareket ve dinamizm etkisi katmak isteyebilir. Bu durumda nesne hareketine ve hareketin yönüne göre seçeceği örtücü hızıyla görüntülemeyi gerçekleştirir. Burada önemli olan, hareketten kaynaklanan netsizliğin kullanıldığı bir fotoğrafta, net bölümlerin de yer alması gerektiğidir. Bir nehir akıntısında hareket netsizliğine yer verilirken, nehir yatağındaki sabit nesne olan taşların net kaydedilmesi buna örnek verilebilir. Nesne hareketi ve hızının oluşturabileceği netsizliğin önüne geçebilmek için yüksek örtücü değerleri kullanmak, beraberinde yüksek duyarlık değerlerini ve görüntü sabitleme sistemlerini devreye sokmak, sorunun çözümüne katkı sağlayabilecek yöntemler olarak görünmektedir.

Hareketli konu çekimlerinde sürekli netleme seçeneği (AFC: Autofocus Continuou) kullanılmalıdır.

Görüntülemede bazı nesnelerin ön plana çıkarılması, arka ya da ön planın netsizleştirilmesi gereken durumlarda uzun odak uzaklıklı objektifler etkili çözüm sunarlar.

Uzun odak uzaklıklı objektifler, normal odak uzaklıklı objektifler için sözünü ettiğimiz “Bokeh etkisi”ni de kendine özgü estetiğiyle oluşturan objektiflerdir. Uzun odak uzaklıklı objektiflerin net alan derinliklerinin az olması, zeminde yer alan görüntünün netsizlik düzeyinde çok farklı dokular yaratabilmektedir. Renk geçişlerindeki doku oluşumu, özellikle ışık kaynaklarının bulunduğu noktalarda oluşan patlamalar, uzun odak uzaklıklı objektiflerin özellikle tercih edilmesine neden olan optik özelliklerden biridir.

Uzun odak uzaklıklı objektiflerin temel özelliklerinden biri de, perspektif üzerinde yarattığı etkidir. Uzun odak uzaklığı, perspektif algısını azaltır, nesnelerin perspektif bozulmalarını önemli ölçüde engeller. Örneğin dikey bir dikdörtgen prizma biçimli nesne, üst veya alt açıdan görüntülendiğinde perspektif bozulur. Uzun odak uzaklığı ile uzaktan çekilen nesnede bu bozulma önemli ölçüde azalır, en az düzeye iner.

Hareket algısını çok fazla yansıtan uzun odak uzaklıklı objektiflerin bu sorununu, gidermek amacıyla yeni nesil objektiflerde özel uygulamalar yapılmaktadır. Bunlar markalara göre farklı tanımlamalarla gösterilmektedir. Görüntü sabitleme amacı taşıyan IS (Image Stabilization), VR (Vibration Reduction) ya da OS (Optic Stabilization) tanımlamaları bu uygulamanın örnekleri olarak verilebilir. Konica, Minolta gibi üretici firmaların algılayıcı üzerinde yaptığı “anti shake” ya da “shake reduction” ve Sony’nin kullandığı “steady shot” adı verilen uyarlamalar da optikten bağımsız olarak aynı amaca hizmet ederler.

Yığılma, görüntüyü oluşturan ardışık biçimde sıralanmış, yerleşmiş nesnelerin birbirlerinin üstüne binmesi, aralarındaki boşluğun yok olması ya da yok denecek kadar azalması olarak tanımlanabilir.