OPTİK BAKIŞ - Deneme Sınavı - 7

Doğru sıralama netlik bileziği, zoom bileziği, diyafram bileziği, makro bileziği, odak uzaklık artırıcı şeklindedir. Doğrular cevap A' dır.

Birbirine tutturulmuş metal plakalardan oluşmuş ve delik şeklinde açılıp kapatılarak, ışığa duyarlı yüzeyler üzerine (film ya da görüntü algılayıcıları) istenilen miktarda ışık düşürülmesini sağlayan parçanın adı diyaframdır. Doğru cevap E' dir.

Üç faktör de hiperfokal uzaklığı etkiler. Doğru cevap E' dir.

Hiperfokal uzaklık, objektifin odak uzunluğunun karesinin, diyafram değerinin bulanıklık halkasıyla çarpımına bölünmesiyle bulunur. Bu şekilde hesaplandığında hiperfokal uzaklığı 20.8 metredir. Doğru cevap C' dir.

Objektiflerin bağıntılı açıklığı matematiksel yolla hesaplanır. Bağıntı açıklığın saptanmasında objektifin yararlı açıklığından yararlanılır. Yararlı açıklığın odak uzunluğuna bölümünün paydası 1' e eşit olacak şekilde ifade ettiğimizde bağlantılı açıklığı bulmuş oluruz. Sorudaki verilere göre 30/135 = 1/4 tür ve 1: 4.5 şeklinde de ifade edilir. Doğru cevap C' dir.

Yapımcı firma tarafından objektifin ön merceği dış halkasının üzerine veya iç bölümü üzerine çeşitli diyafram açıklıklarına göre bulunan bağıntılı açıklık sayıları yazılır. Bu sayılar aracılığıyla pozlandırma miktarı ayarlanabilir. Açıklık f / 1 1.4 2 2.8 4 5.6 8 11 gibi sayı dizisi şeklinde gösterilir. Bu sayı dizisindeki her sayı kendinden bir sonrakinin iki katı daha fazla ışık geçirir. Buna göre f 2 değeri f1 değerine göre dört kat daha fazla ışık geçirir. Doğru cevap D' dir.

Doğru orantı; birbirleri ile bağlantılı iki değerden birinin büyümesi halinde diğerinin de büyümesi anlamına gelir. Aynı şekilde bir değer küçülürse diğeri de küçülür. Odak uzaklığı arttıkça yatay görüş açısı küçülür. Algılayıcı boyutu arttıkça netlik değeri azalır. Algılayıcı boyutu arttıkça yatay görüş açısı artar. Odak uzaklığı arttıkça görüntü boyutu büyüklüğü artar. Doğru cevap C' dir.

Zoom objektifin zoom aralığı daha çok bir oran şeklinde ifade edilir ve bu da objektifin üzerinde yazılıdır. Örneğin A 10:1 ya da 10x gibi. Bunun anlamı; buzoom objektifin odak uzaklığı 10 defa arttırılabilir demektir. Doğru cevap C' dir.

16 mm filmle çalışan bir kamerada normal objektif odak uzaklığı 25 mm' dir.

35 mm bir kamerada insan gözüne en yakın hissi veren objektif odak uzaklığı 50 mm' dir.

Tek bir mercekle elde edilen görüntü birçok hatayı içerir. Objektif içindeki çok sayıdaki mercek, yalnızca görüntünün netliği ve büyüklüğünün oluşumu işlevini sağlamaz; aynı zamanda optik sorunları düzeltme işlevini de yerine getirirler. Bu nedenle de kameralarda kullanılan objektiflerde birden çok mercek bulunur. Genel olarak objektifin yapısı ne kadar karmaşıksa objektif içindeki merceklerin de karmaşık yapısı nedeniyle kamera içine ulaşan ışık da o kadar az olacaktır. İşte bu nedenle objektif içinde ne kadar çok mercek varsa o kadar çok ışık kaybı olacaktır.

Objektiften geçen ışık diyafram çapıyla belirlenmiştir ve diyafram deliği büyüdükçe ışığa duyarlı yüzeyler üzerine daha çok, küçüldükçe daha az ışık ulaşır. Diğer bir deyişle, eğer ışık fazla ise diyafram çapı küçültülür, az ise diyafram çapı büyütülür.

Her diyafram değeri kendisinden önceki değerin yarısı kadar, kendisinden sonraki değerin iki katı ışık geçirir. Örneğin, f 5.6 değeri f 4’ün yarısı kadar, f 8’in iki katı ışık geçirir. Bu durumda, f 5.6 değeri kullanıldığında, f 8’e göre objektiften iki kat fazla, f 4’e göre iki kat az ışık ışığa duyarlı yüzey üzerine düşecektir.

Odak uzaklığını 2 kat artırdığımızda nesne yakınlaşmış gibi görünür ve nesnenin görüntü boyutu öncekinden 2 kat büyür. Örneğin 105 mm. lik bir objektifle film üzerinde elde edilen bir insan görüntüsünün boyu 2 cm. ise, 210 mm. lik objektifle aynı uzaklıktan elde edilen görüntünün boyu 4 cm. olur.

Objektifin bakış açısı genişledikçe nesnenin çerçevede kapladığı alan küçülür; açı darlaştıkça nesnenin çerçevede kapladığı alan büyür.

Merceklerin birden fazlası bir arada kullanılırsa her ikisinin gücü diopter toplamlarına eşit olur. Örneğin, +2 ve +3 diopterli iki mercek üst üste kullanılırsa +5 diopterli bir merceğin yerine geçer. +5 diopterli merceğin en uzak netlik mesafesi ise; 100 / 5 = 20 cm’dir.

Fotoğrafçılıkta 35 mm., 6 x 4,5 cm., 6 x 6 cm., 6 x 7 cm., 6 x 9 cm., vb. farklı boyutlarda filmler kullanılmaktadır. Örneğin, fotoğrafta 35 mm. filmin boyutu 24 x 36 mm. ve diyagonal köşe uzunluğu 43.3 mm.’dir. Genel kuralımıza göre normal objektif standardını belirleyen, kullanılan filmin ya da görüntü algılayıcısının diyagonal köşe uzunluğudur. Bu durumda, 50 mm. dolaylarındaki bir objektif 35 mm. makineler için normal objektiftir.

Dar açılı objektiflerin önemli bir özelliği; nesnelerin kameraya doğru ya da kameradan uzağa doğru olan hareketlerinde ya da kameranın nesnelere yaklaşıp uzaklaşma hareketinde hız etkisini azaltmasıdır. Nesneler uzak bir yerden kameraya doğru geldiklerinde boyutlarındaki değişme fark edilebilir derecede görülmez. Bir başka deyişle, bize doğru koşan bir kişinin koştukça, görüntüdeki Optik Bakış boyutunda çok az değişiklik olur.

Çok uzakta bulunan bir konunun dar açılı objektifle yakın çekimini almak istediğimizde kamera ile konu arasındaki uzaklık fazla olacaktır. Bu nedenle atmosferdeki ışık kırılmaları, toz, buharlaşma, pus, morötesi (ultraviolet) ışınlar ve radyasyon çoğaldığından elde edilen görüntü yumuşak yani, kontrast düzeyi az olur. Çekimlerde bu duruma dikkat etmekte ve gerekli önlemleri almakta yarar vardır. Dar açılı objektiflerde kullanılan bazı filtreler pusu azaltmada yarar sağlar. Bunların arasında en etkilileri; gökyüzü (skylight) ve morötesi (ultraviolet - UV) filtreleridir.

Her odak uzunluğu ve diyafram değeri için özel bir seçiklik (netlik) mesafesi vardır. Bu mesafe hiperfokal uzaklık olarak tanımlanır. Bu, hem sonsuzdaki hem de yakındaki nesnelerin seçik göründüğü en yakın seçiklik ayarı mesafesidir.