ÖN MUHASEBE YAZILIMLARI VE KULLANIMI

İş sözleşmesi, İş Kanununun 8. maddesinde “bir tarafın (işçi) bağımlı olarak iş görmeyi, diğer tarafında (işveren) ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşme” olarak tanımlanmıştır. Bu tanıma göre iş sözleşmesinde işçi, ücret ve işveren olmak üzere üç olgu vardır.

Bir işçinin haftalık normal çalışma süresi, yasal olarak 45 saattir. Bu çalışma saati üzerinden yapılan iş sözleşmelerine tam süreli iş sözleşmesi denir.

İş Kanununun 14. maddesinde yapılan tanıma göre “yazılı sözleşme ile işçinin yapmayı üstlendiği işle ilgili olarak kendisine ihtiyaç duyulması halinde iş görme ediminin yerine getirileceğinin kararlaştırıldığı iş ilişkisi, çağrı üzerine çalışmaya dayalı kısmi süreli bir iş sözleşmesidir.” Hafta, ay veya yıl gibi bir zaman dilimi içinde işçinin ne kadar süreyle çalışacağı taraflarca belirlenmediği takdirde, haftalık çalışma süresi yirmi saat sayılır. Çağrı üzerine çalıştırılmak için belirlenen sürede işçi çalıştırılsın veya çalıştırılmasın ücrete hak kazanır. İşveren, iş görene yapacağı çağrıyı, aksi kararlaştırılmadıkça, işçinin çalışacağı zamandan en az dört gün önce yapmak zorundadır. Çağrı üzerine işçi, iş görme edimini yerine getirmekle yükümlüdür.

Bir iş karşılında ödenmesi gerekir. Bu ödemenin işveren veya üçüncü kişiler tarafından yapılması gerekir. Bu ödeme de nakit olarak yapılması gerekir.

Zaman esaslı ücret, bilinen en eski ücret sistemidir. Buna göre ödemeler saatlik, günlük, haftalık veya aylık zaman aralıklarında yapılır. Bu süreler için belirlenen ücret, işin tamamlanmasına bakılmaksızın işçiye ödenir. Türkiye’de kullanılan en yaygın ücret sistemi zamana göre ücrettir. Yaygın ödeme aralığı da aylıktır. Bu sisteme göre bir ayda fiili çalışılan günlerden ziyade, 30 gün üzerinden hesaplama yapılır. İlgili aydaki hafta tatillerinde, bayramlarda, idari izinlerde, hastalık ve mazeret izinlerinde ücrette bir kesinti yapılmaz, işçiye tam ücret ödenir.

Akort ücret, yapılan işin sonucuna göre hesaplanan ücret sistemidir. Akort ücret parça başına, büyüklük, ağırlık, uzunluk, alan ölçüsü gibi birimlere göre belirlenen ücretin kaç birim iş yapıldıysa o miktarla birim ücretin çarpılması sonucunda bulunur.

İşçinin iş görmesi için en az asgari ücret düzeyinde veya iş sözleşmesinde belirtilenden daha fazla olmak şartıyla anlaşılmış temel ücrettir. Esas ücretin tabanının asgari ücret olacağının altının çizilmesi yerinde olacaktır.

Kıdem tazminatı, çalışanın o iş yerinde çalışmış olduğu süreye bağlı kalarak iş sözleşmesinin bitiminde işçinin yıpranma payının parasal ifadesidir. Kıdem tazminatı işçinin işine ve işyerine bağlılığının bir karşılığı olarak değerlendirilen ve işçiyi koruyan bir ödemedir.

Yararlanılan modüller şunlardır;
• Genel Muhasebe,
• Personel,
• İşletme Defteri,
• Serbest Meslek Defteri.

Katma Değer Vergisi - KDV Tanımı: Katma Değer Vergisi yani KDV, yapılan mal ve hizmet teslimlerinde, mal veya hizmeti teslim alanın, teslim edene ödediği vergi türüdür. Katma değer vergisi dolaylı bir vergidir. İşçi ücretiyle alakalı değildir.

İş Kanununun (4857 sayılı) ikinci maddesine göre; işçi ile işveren arasında kurulan hukuki bağa iş ilişkisi adı verilir.

Bir işçinin haftalık normal çalışma süresi, yasal olarak 45 saattir.

İş Kanununun 15. maddesine göre “Taraflarca iş sözleşmesine bir deneme kaydı konulduğunda, bunun süresi en çok iki ay olabilir. Ancak deneme süresi toplu iş sözleşmeleriyle dört aya kadar uzatılabilir."

Akort ücret, yapılan işin sonucuna göre hesaplanan ücret sistemidir.

Ücretin hesaplanmasında kullanılan unsurlar iki başlık altında ifade edilebilir. Bunlar; ücret artışına neden olan unsurlar ve ücret kesintisine neden olan unsurlardır. Ücret artışına neden olan unsurlar şunlardır; esas ücret, fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, yıllık izin ücreti, işe özendirici ücretler, kıdem tazminatı ücreti, ihbar tazminatı ücretidir.
Ücret kesintisine neden olan unsurlar ise sigorta primi işçi payı, işsizlik sigorta
fonu işçi payı, gelir vergisi ve damga vergisidir.

Fazla çalışma süresinin toplamı bir yılda iki yüz yetmiş saati geçemez.

İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süreleri;
• Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dâhil) olanlara on dört günden,
• Beş yıldan fazla on beş yıldan az olanlara yirmi günden,
• On beş yıl (dâhil) ve daha fazla olanlara yirmi altı günden az olamaz.

Kıdem tazminatı = Çalışma (kıdem) süresi (yıl) X En son alınan brüt ücret
şeklinde hesaplanır. 25 X 2500=62,500 TL dir.

Hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün prim ödeyerek sürekli çalışmış olanlardan, son üç yıl içinde;
a. 600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olanlara 180
gün,
b. 900 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olanlara 240
gün,
c. 1080 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olanlara 300
gün, süre ile işsizlik ödeneği verilir.

Damga Vergisi = Brüt ücret X % 0,759.

3000 X % 0,759 = 22.77 TL dir.