ÖN MUHASEBE YAZILIMLARI VE KULLANIMI - Deneme Sınavı - 9

“Varlıklar = Borçlar + Sermaye” [V= B+S] dir . Bu durumda 

Varlıklar= 50.000 + 100.000 = 150.000 lira olacaktır.

Kaydetme işlemi, muhasebe sisteminin ilk adımını oluşturması açısından ayrı bir önem taşır.

Muhasebe, finansal nitelikli olayları kaydeden, sınıflayan, özetleyen, analiz etmek ve yorumlamak suretiyle ilgili kullanıcılara ileten bir sistem olarak tanımlanmaktadır.

Muhasebenin birinci işlevini kaydetme, sınıflandırma ve özetleme, ikinci işlevini de analiz etme ve yorumlama oluşturur.

İşine devam eden işletmelerde açılış kaydı ile süreç başlar.

Finansal nitelikli işlemler; • Nakit işlemleri, • Banka işlemleri, • Alacak işlemleri, • Borç işlemleri, • Stok işlemleri, • Yatırımlar, • Gelir ve gider işlemleri, • Personelle ilgili işlemler, • Öz sermaye işlemleri.

Önemli belgeler; fatura, irsaliye, perakende satış belgesi, gider pusulası, müstahsil makbuzu, serbest meslek makbuzu ve ücret bordrosudur.

• Perakende satış fişleri • Makinalı kasaların kayıt ruloları • Giriş ve yolcu taşıma biletleri • Ödeme kaydedici cihazlarla verilen belgeler perakende satış vesikasıdır.

Poliçeyi düzenleyen tarafa keşideci denilmektedir.

Muhasebe işlemleri şu başlıklar altında toplanabilir;
• Nakit işlemleri,
• Banka işlemleri,
• Alacak işlemleri,
• Borç işlemleri,
• Stok işlemleri,
• Yatırımlar,
• Gelir ve gider işlemleri,
• Personelle ilgili işlemler,
• Öz sermaye işlemleri.

İşletme faaliyetlerine yön veren düzenlemelerden birisi olan Vergi Usul Kanunu’nda ön muhasebe işlemleri açısından önem taşıyan belgeler; fatura, irsaliye, perakende satış belgesi, gider pusulası, müstahsil makbuzu, serbest meslek makbuzu ve ücret bordrosudur.

Kayıt dışı ekonomiyi, kayıt altına alınmayan finansal nitelikli işlemler oluşturmaktadır. Örneğin, yapılan bir satış işlemine ilişkin perakende satış fişinin veya faturanın düzenlenmemesi kayıt dışı ekonominin büyüklüğünü artıran bir etki yaratmaktadır. Meydana gelen finansal nitelikli bir işlem ya da olayın belgelenmesi ve bunun muhasebe sistemine girişinin yapılması gerekmektedir.

Muhasebe bilgi akış sürecindeki işlemler Girdiler-Süreçleme-Çıktılar şeklindedir.

Muhasebe süreci, işine devam eden işletmeler açısından şu basamaklardan oluşmaktadır;
• Açılış Kaydı
- Açılış kaydının yemiye defterine yapılması
- Açılış kaydının büyük deftere aktarılması
• Günlük İşlemler
- Günlük işlemlerin belgelendirilmesi
- Günlük işlemlerin yevmiye defterine kaydedilmesi
- Günlük işlemlerin büyük deftere aktarılması
- Geçici (aylık) mizanların hazırlanması

• Genel Geçici Mizanın Hazırlanması
• Dönemsonu Envanter İşlemleri
- Muhasebe dışı envanter
- Muhasebe içi envanter
• Kesin Mizanın Düzenlenmesi
• Mali Tabloların Düzenlenmesi
• Kapanış Kayıtlarının Yapılması

Ön muhasebe bu süreçte girdi aşamasında yer alan belgelendirme faaliyetini yerine getirmektedir.

VUK sevk irsaliyesini 230. maddenin 5. bendinde düzenlemektedir. Buna göre sevk irsaliyesi “... taşınan veya taşıttırılan mallar için düzenlenmesi ve taşıtta bulundurulması şart” olan belge olarak tanımlamaktadır. Malın, bir mükellefin birden çok iş yeri ile şubeleri arasında taşındığı veya satılmak üzere bir komisyoncu veya diğer bir aracıya gönderildiği hallerde de, malın gönderen tarafından sevk irsaliyesinin hazırlanması gereği VUK.’nda yer almaktadır.

Gider pusulası, VUK. md. 234’de tanımlanmaktadır. Bu maddeye göre gider pusulası, “Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabının ve çiftçilerin vergiden muaf esnafa yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları emtia için tanzim edip işi yapana veya emtiayı satana imza ettirecekleri fatura hükmündeki belge” olarak tanımlanmaktadır. Bu belge, birinci ve ikinci sınıf tüccarların, zati eşyalarını satan kimselerden satın aldıkları altın, mücevher gibi kıymetli eşya için de düzenlenmektedir.

Gelir Vergisi Kanunu’nun 84. maddesi muhtasar beyannameyi, “işverenler veya vergi tevkifatı yapan diğer kimseler tarafından kesilen vergilerin matrahları ile birlikte, toplu olarak vergi dairesine bildirilmesinde kullanılan beyanname” olarak tanımlamaktadır.

Müstahsil makbuzunda;
• Makbuzun tarihi,
• Malı satın alan tüccar veya çiftçinin soyadı, adı, unvanı ve adresi,
• Malı satan çiftçinin soyadı, adı ve ikametgah adresi,
• Satın alınan malın cinsi, miktarı ve bedeli bulunur.

İş yeri kira sözleşmesinin hazırlanması finansal değil finansal olmayan muhasebe işlemleri arasındadır