OLAYLARA MÜDAHALE ESASLARI - Deneme Sınavı - 2

Kolluğun, direnen kişilere karşı veya eşya üzerinde bedenî kuvvetin dışında kullandığı kelepçe, cop, basınçlı ve/veya boyalı su, göz yaşartıcı gazlar veya tozlar, fizikî engeller, polis köpekleri ve atları ile sair hizmet araçları ifade etmektedir.

Meşru müdafaa için kriterler bulunmaktadır. Bunlar;

a. Haksız bir saldırıyı o andaki hâl ve koşullara göre saldırı ile orantılı biçimde defetmek (TCK Md. 25/1) için savunmada bulunulmalıdır. Saldırıyı kırmak amacıyla ve kıracak ölçüde savunma yapılmalı, olayı önlemeye yeterli olan en az miktardaki kuvvet meşrudur.

b. Başlayacağı muhakkak olan bir saldırıyı başlamış saymak zorunludur; başladığı takdirde savunmayı olanaksız kılacak veya çok güç hâle getirecek bir saldırıya karşı savunma yasal sayılmalıdır (TCK Madde 25/1; YCGK 10/10/1995 T.ve 1-213/271 K; CGK 7/11/1995-1-28/327K).

c. Bitmiş olmasına rağmen tekrarından korkulan bir saldırıyı sona ermemiş saymak zorunludur (TCK Madde 25/1; YCGK 10/10/1995 T.ve 1-213/271 K; CGK 7/11/1995-1-28/327K).

d. Saldırıya maruz kalan kimsenin kendi şahsi kusuru ile bu saldırıya sebebiyet vermesi, müdafaanın meşruluğunu ortadan kaldırmaz.

e. Yasal savunmada hiçbir zaman ve hiçbir koşulda meşru savunmada bulunana kaçma yükümlülüğü yüklenemez ve kaçarak kurtulması istenemez. Kaçma şansı bulunan şahsın, kaçmak yerine kendisini savunmayı tercih etmesi meşru müdafaa hakkı kapsamındadır (YCGK 15/04/2003 T.ve 1-83/103).

f. Yasal savunmada “sınırın kast olmaksızın aşılması hâlinde, fiil taksirle işlendiğinde de cezalandırılıyorsa taksirli suç için kanunda yazılı cezanın altıda birinden üçte birine kadarı indirilerek hükmolunur (TCK Md.27/1).

g. Meşru savunmada sınırın aşılması mazur görülebilecek bir heyecan, korku veya telaştan ileri gelmiş ise faile ceza verilmez (TCK Md. 27/2).

Meşru savunma ile ilgili dikkat edilmesi gereken diğer bir husus da bu hakkın nasıl kullanılacağıdır. Bu çerçevede, savunma ile saldırı aynı zamanda olmalı yani saldırı devam ederken gerçekleşmelidir. Saldırı gerçekleşip saldırganın etkisiz hâle getirilmesinden sonra şahsa saldırıda bulunmak meşru müdafaa olarak değerlendirilemeyecektir. Savunma, saldırıyı def edecek veya etkisiz kılacak ölçüde olmalıdır. Savunma ile saldırı arasında uygun oran bulunmalıdır (TCK Madde 25 G; YCGK 15/04/2003 T.ve 1-83/103 K). Masum şahısların asla zarar görmemesine dikkat edilmelidir. Meşru savunmada amaç, cezalandırma olmamalıdır. Son olarak meşru savunmaya neden olan direnç tamamen ortadan kalktığı anda, meşru savunma sona ermelidir.

Orantılılık ilkesinin özellikleri literatürde şu şekilde ifade edilmektedir:

• İnsan haklarına müdahaleye yalnız amaç ve elde edilmesi istenilen başarı orantılı olduğu sürece yetkilidir,

• Kişiyi en az etkileme olasılığı olan hedefe yönelik çeşitli güçlerden birini seçer,

• Önlemin/müdahalenin olaya dâhil olmayan üçüncü bir şahıs, tehlike arz eden şahıs veya tehlikeye maruz kalan şahsa mı yönlendirildiğine dikkat eder,

• Elde edilmesi istenilen sonucun, gerçekleşmesi olası zarar ve tehlike ile doğrulanabilir bir ilişki içinde olduğuna dikkat eder,

• Güç kullanıp yaptırımda bulunurken bundan etkilenen kişinin hak ve korunabilir çıkarlarını korumaya özen gösterir,

• Elde edilmesi istenilen sonuç alınır alınmaz veya kullanılan yöntemler ile alınamayacağı bariz olduğu anda kullanılan zora son verir.

Genel Kişisel Güvenlik İlkeleri

• Kişisel güvenlik herkes içindir.

• Kıdem ve tecrübe kolluğu koruyan bir kalkan değildir. Aksine kıdem ve tecrübenin artması dikkatte bir dağılma ve azalmaya neden olabilir.

• Her müdahaleden önce olası riskler değerlendirilmelidir. Alternatifler göz önüne alınmalıdır. Bilindiği üzere zararsız durumlar beklenmedik şekilde kızışabilir, bu sebepten sürekli tam dikkat gerekmektedir. Karşıdaki kişinin beklenmedik bir davranış sergilemesi ihtimaline karşı hazır olunmalıdır.

• Mevcut teçhizatın tamamı, özellikle çelik yelek kullanılmalıdır.

• Kişisel güvenlik alanında yeterli pratikler ve hizmetiçi eğitimlerin alınması gerekmektedir.

• Her an bir riskle karşılaşılabileceği farkındalığı muhafaza edilmelidir.

• Yeterli bilgi/istihbarat ile risk azaltılabilir.

Çalışma saatleri, maaş yeterliliği, sigorta imkânı, mesai yoğunluğu, izin kullanma imkânlarını kapsayan özlük haklarının yanı sıra çalışılan yerin hava koşulları, ortamdaki teknik donanımın yeterliliği ve ihtiyaçlarını karşılayabilme derecesi kısaca çalışma şartları; her çalışan bireyin olduğu gibi genel ve özel kolluk görevlilerinin de görevini yerine getirirken etkilendiği önemli bir faktördür.

Toplumda daha sık görünen organize olmayan suçluların temel özellikleri şu şekildedir: 

Organize suçlulardan farklı olarak mağdurun yaşı bu kategoride ki suçlular için
önem taşımamaktadır.

Genellikle 17-25 yaş arası izole hayat geçirirler, genellikle bu suçlu tipi erkektir ve bekârdır.

Zekâ seviyesi ortalamanın altındadır ve anormal öğrenci olarak kabul edilmektedir.

Sosyo ekonomik düzeyi orta sınıfın altındadır.

Toplumda ruhsal sorunları olan depresif bir kişilik olarak tanımlanırlar ve muhtemelen depresyon tedavisi görmüşlerdir.

Hırsızlık, röntgencilik, teşhircilik gibi suçlardan sabıka kaydı olabilir.

Fiziksel Faktörler: Çalışma saatleri, maaş yeterliliği, sigorta imkânı, mesai yoğunluğu, izin kullanma imkânlarını kapsayan özlük haklarının yanı sıra çalışılan yerin hava koşulları, ortamdaki teknik donanımın yeterliliği ve ihtiyaçlarını karşılayabilme derecesi kısaca çalışma şartları; her çalışan bireyin olduğu gibi genel ve özel kolluk görevlilerinin de görevini yerine getirirken etkilendiği önemli bir faktördür.

Psikolojik Faktörler: İş hayatında yaşanabilecek olumsuz birtakım durumlar, gelecek kaygısı duyulması, ailevi problemler, kişisel meseleler ve tehlike unsuru barındıran bir meslek icra ediyor olmanın verebileceği stres genel ve özel kolluk görevlilerini de görevlerini yerine getirirken etkileyen başlıca unsurlardandır. İş ile ilgili stres kaynaklarından en önemlisi, aşırı veya yetersiz iş yükü ve zaman baskısıdır. Bu bağlamda çalışanın performansına ve tepkilerine etki eden çeşitli baskılar iş yükü olarak adlandırılmaktadır (Weiner J.S., 1982: 953). Ivancevich ve Matteson (1996) ve Cartwright, S., Cooper, C.L., & Murphy, L. (1995), stres kaynaklarını işin özellikleri kapsamında ele almışlar ve bunları; fiziksel çevre koşulları, aşırı veya yetersiz iş yükü, vardiyalı çalışma düzeni, otomasyon ve işte tehlike unsurunun varlığı olarak sıralamışlardır. Ancak çalıştığı mesleği kendisi seçerek gelmiş olan genel ve özel güvenlik personeline düşen görev, işini hakkıyla yapmak ve karşılaştığı sorunlara çözümler bularak önündeki olası psikolojik engelleri kaldırıp kendisine ve iş arkadaşlarına pozitif ortam oluşturmaktır

Şüpheli araç ve sürücü belirtileri şunlardır:
1. Araç plakasının olmaması,
2. Uzun süreli park ya da kurallara aykırı park,
3. Aracın olağandışı tozlu veya kirli olması,
4. İç mekân görünümünü engelleyen renkli camlar,
5. Araç içinin dağınık olması,
6. Araç ağırlığına göre aşırı alçak lastikler,
7. Araç üstünde bulunan delikler, pas, karışık boya, dolgu maddeleri,
8. Açıkta kalan tel ya da kablo,
9. Kritik öneme sahip mekânlara yakın park edilmesi,
10. Araçta fazla anten bulunması, sıvı sızdırması, araç içinden gübre, propan gibi şüpheli kokuların gelmesi,
11. Sürücünün aşırı terlemesi ya da sinirlilik hâli,
12. Araç içindeki şüpheli paketler,
13. Araç plakalarının eksik olması.

Özel güvenlik görevlilerinin bina kontrollerinde dikkat edecekleri başlıca hususlar
şunlardır:
1. Terör saldırısı veya doğal afetlerde binanın boşaltılmasına yönelik tahliye prosedürü iyi öğrenilmeli ve kriz merkezi ile temasa geçilmelidir,
2. Bina ile ilgisi olmayan kişiler gözlenmeli, mümkünse çevreden uzaklaştırılmalıdır,

3. Binada çalışan temizlik işçileri ve mesai saatleri iyi incelenmeli, görevlilerin girebileceği ve giremeyeceği yerlere dikkat edilmelidir,
4. Bina kontrolü öncesinde iç ve dış aydınlatmalar yeterli olmalıdır,
5. Binalarda az kullanılan bölgelerde (depo, tuvaletler, çöp bidonları, asansör boşlukları vb) kişilerin saklanması ya da bomba benzeri sabotaj malzemelerini koyması
kolay olacağı için bu alanlar daha sık kontrol edilmelidir,
6. Kişi ve mal giriş çıkışlarında prosedüre uyulması sağlanmalıdır,
7. Bina ve tesislerde belirlenen sigara içme yerleri dışında sigara içilmesine müsaade edilmemelidir,
8. Dükkân veya binalardaki camlarda kırık veya çatlak olup olmadığı kontrol edilmelidir,
9. Bina kapı ve pencerelerinde zorlama ve kırılmanın varlığı kontrol edilmelidir,
10. Bina içerisinde yabancı şahısların tespiti hâlinde amirine ve kolluk kuvvetlerine bilgi vermeli, destek ekipler gelene kadar korunaklı bir mesafede gözlem yapmaya devam etmelidir,
11. Yangın, deprem gibi tabiî afet durumlarında ve imdat istenmesi hâlinde görev alanındaki işyeri ve konutlara girilmelidir.

Potansiyel tehlike oluşturan ve görev bölgesinde özel güvenlik görevlisinin dikkat etmesi gereken unsurlar şunlardır:
1. Güvenlik tedbirleri alınmamış inşaatlar,
2. Güvenlik önlemi olmayan merdivenler,
3. Derinliği bilinmeyen veya görülemeyen su birikintileri,
4. Açıkta bırakılan yanıcı/patlayıcı maddeler,
5. Terk edilmiş araçlar,
6. Boş bırakılmış havuzlar,
7. Kontrolsüz bırakılmış su kuyuları.

Kullanılan ekipmanlara ilişkin olarak aşağıdaki işlemlerin yapılması gerekmektedir:
1. Ekipmanlar sürekli açık tutulmalı ve kolaylıkla ulaşılabilir olmalıdır.
2. Söz konusu cihazlar taşınabilir olduğundan bataryalarında yeterli doluluk olduğu sürekli kontrol edilmeli, azalma durumunda ya yeniden şarz edilmeli ya da batarya dolusu ile değiştirilmelidir.
3. Bu ekipmanlar tercihen kulaklık ile kullanılmalıdır, zira söz konusu ekipmanları
kullanırken ellerin serbest kalması faydalı olacaktır.
4. Devriye görevi olan özel güvenlik hizmetlerinde önceden belirlenmiş aralıklarla
merkez ve/veya diğer istasyonlar sürekli bilgilendirilmelidir. Bu özel güvenlik görevlisinin durumu ve haber veremediği tehlikelerin tespiti açısında önemlidir.
5. Söz konusu ekipmanlarla yapılan görüşmelerin belirli bir süre saklanması da sonradan tespit edilecek istenmeyen durumların analizinde önem taşıyabilir.
6. Telsiz veya telefonla yapılan görüşmelerde anlaşılır ve kısa konuşmalar da oldukça önemlidir. Zira olası yanlış anlamalar gereksiz sıkıntıların doğmasına neden olabilir.
7. Bu araçlar gereksiz yere kullanılmamalıdır. Özellikle acil ihtiyaç duyulan anlarda bu iletişim kanallarının gereksiz yere meşgul edilmesinden dolayı olası tehlikeler hakkında zamanında bilgi sahibi olmak imkansız hâle gelebilir

Özel güvenlik personelinin taşıdığı düdük, araçlarda monte edilmiş siren ve tepe lambası, görünür yerlere yerleştirilmiş kameralar, kapı girişlerinde kurulmuş X-Ray cihazları ve detektörler caydırıcı özelliğe sahiptir.

Olağan dışı olaylar yazılı kayıt hâline getirilmeli ve ileride karşılaşılabilecek olası durumlarla ilgili olarak bir bilgi havuzu oluşturmalıdır. Örneğin potansiyelin bir saldırganın veya hırsızın olay yerinde önceden keşif yapması sık rastlanılan bir durumdur.

Olay yerinde görülen bütün ayrıntılar eksiksiz bir şekilde yazmak

1-3-4

Ten rengi

İyi yazı yazabilmek için gerekli ilkeler

Raporun taslak hâlinde yazılması

Rapor yazılmasında ortak kural ve ilkeler