OLAYLARA MÜDAHALE ESASLARI - Deneme Sınavı - 17

Herhangi bir konu, olay veya sorunla ilgili olarak yapılan araştırma ve incelemenin sonuçlarını belirtmek, varılan sonuçlarla ilgili değerlendirmeyi bildirmek amacıyla yazılan (Ayyıldız ve Tutar, 2012:237), yapılan bir görevin veya inceleme ve araştırma sonucunda bir sistem içinde (Azak, 1997:66) ve üst makamlara sunmak üzere hazırlanan yazılara (Koç ve Öztoprak, 2003:81) rapor denir.

Raporların yazılmasında ortak kural ve ilkeler (Azak, 1997:69-70):
1. Raporda sonucu etkilemeyecek gereksiz açıklamalara yer verilmeyecektir.
2. Raporlar, açık bir anlatımla yazılabilecek kadar basit ve sade olarak kaleme alınmalıdır. Anlaşılır cümleler genelde kısa cümlelerdir. Rapor okunaklı olmalıdır.
3. Raporlar kişisel düşüncelere yer vermeden ön yargısız, objektif görüldüğü biçimde yazılmalıdır.
4. Hangi olay veya eylemle ilgili olduğu açık bir şekilde belirtilmelidir. Gerçek dışında bilgilerin yazılması veya eklenmesi ileride giderilmesi mümkün olmayan olumsuz sonuçlar doğurabilir.
5. Raporlar uzun ve kapsamlı yazılacağı gibi özlü ve kısa da yazılır. Lüzumundan fazla uzun veya kısa olmamalıdır.
6. Raporlarda anlatılacak olaylar bir tarih ve zaman sırasına göre yazılır. Olayın şartlarının yazılması önem arz eder.
7. Raporun çeşidine göre kendi görüş ve önerileri yazılır. Bazı raporlarda kişisel görüş yazılmaz. Kişisel görüş gerek olduğunda yazılır. Rapor içinde yazıldığında kendi görüşümüz olduğu belirtilir.

Tutanak, kolluk kuvvetinin görevini yürütürken icra ettiği görevini en iyi şekilde yansıttığı resmî yazılardır.

Giriş Bölümü
Tutanakların düzenlenmesini gerektiren konu, olay veya şahıslarla ilgili bilgilerin verildiği bölümdür. Meydana gelen olayın;
• Ne olduğu, yeri, tarihi ve saati,
• Olayın kimden, nerede, nasıl öğrenildiği,
• Olay yerine ne ile kiminle ve ne zaman gidildiği,
• Olay yerine ilk gelindiğinde karşılaşılan durumun tespit edilip yazıldığı bölümdür (Bal, 2012:152).

Aracı mümkün olduğunda ana caddelerde ve iyi aydınlatılmış yollarda kullanmak araçlarda uygulanacak kişisel güvenlik tedbirlerinden biridir. Tanımadığımız kişileri arabaya almamak, tek başına akşamları araba kullanmamak, takip edildiğini anladığında sakin kalıp arabayı kalabalık ve mümkünse yardım alınabilecek yerlere sürmek de güvenlik tedbirlerinden bazılarıdır.

Yayalar için dışarıda bulunulması gereken anlarda mutlaka uyulması gereken bazı kişisel güvenlik önlemleri şunlardır;

Cüzdan ya da çantada yüksek miktarda para ve değerli eşya taşımamak, çantayı taşırken araç yolunun aksi yönündeki omuza asmak, cep telefonunu çantada taşımamak, gösterişli çantalar kullanmamak, fermuarlı çantalar kullanmaya özen göstermek, riskli ve karanlık yerlerdeki ATM'leri kullanmamak, tenha yerlerde tek başına yürümemek.

Stres bir hastalık değil, dıştan gelen güç ve etkilere karşı insanın denge kurmaya veya uyum sağlamaya çalışırken gösterdiği direnç ve tepkidir. Nadir de olsa bazı örneklerde aşırı stresin ölümle sonuçlandığı görülmüştür fakat bu stresin ölümcül olduğu anlamına gelmez.

Rol belirsizliği, bireyden ne beklendiğinin açıkça belirtilmemesi ya da bireyin karar almasına yetecek kadar bilginin bireye akmamasından kaynaklanır. İşi zorlaştıran birçok olumsuzluğu, işin zorluğuna eklemek mümkündür. Bunlar; bilgi aktarımı, eksik görev tanımı, değerlendirme kriterlerinin bulunmaması şeklinde sıralanabilir ve hepsi birer stres nedenidir.

Stresin psikolojik ve duygusal belirtilerine örnek olarak; aşırı tedirginlik, korku, endişe, panik, alınganlık, çabuk sinirlenme, hayattan zevk almama, hasta olduğuna inanma, olayları hatırlayamama, aşırı unutkanlık, işe odaklanamama, depresyon, kararsızlık, kötümserlik, hayal kurma, emin olamama, gözden kaçırdığını zannetme, bıkkınlık hissi, sürekli şikayet arzusu, suçluluk duygusu, ilgisizlik, sabırsızlık, bunalım hâli, her şeyden ve herkesten kaçma isteği sayılabilir.

Stresle başa çıkmak için hem bedensel hem de psikolojik ve zihinsel olarak birçok yöntem uygulanabilir. Bu yöntemlerin aslında strese karşı yaşam kalitesini artırdığı unutulmamalıdır.

Tükenmişlik ilk olarak 1970’lerde Amerika’da müşteri hizmetlerinde çalışan insanların mesleki bunalımını ifade etmek amacıyla kullanılmıştır. Tükenmişlik kavramının tanımını ilk defa 1974 yılında Fraudenberger yapmıştır. Bu tanıma göre tükenmişlik; Başarısız olma, yıpranma, enerji ve güç kaybı veya karşılanamayan istekler sonucu bireyin iç kaynaklarında tükenme durumudur.

Koruma ve güvenlik hizmetleri veren özel güvenlik görevlilerinin karşılaştıkları olaylara müdahale ederken zor kullanma şartları oluştuğunda sırasıyla ve orantılı olarak; önce bedeni kuvvet, sonra jop, kelepçe gibi araçlarla maddi güç ve bunlar da yeterli değilse kanuni şartlar oluştuğu takdirde silah kullanmaları gerekebilir. Zinde, sağlıklı ve mümkün olduğunca güçlü bir bedene sahip olamayan bir özel güvenlik görevlisinin olaylara müdahalede, kanuni şartlar gerçekleştiğinde, özellikle yakalama ve zor kullanma hâllerinde başarısı düşük olabilir.

Doğal gaz kaçaklarında dikkat edilecek hususlar bulunmaz. Doğru cevap E'dir.

Duyum, toplumda sorun yaratabilecek şüpheli durumlar ve dikkat edilecek hususlardan biri değildir. Doğru cevap A'dır.

Zekâ seviyesi ortalamanın altında olması ve anormal öğrenci olarak kabul edilmeleri organize suçluların temel özelliklerinden biri değildir. Doğru cevap D'dir.

Genellikle kendi aracı olmaması ya da hurda ve eski model bir araç kullanması organize suçluların genel davranış özelliklerinden biri değildir. Doğru cevap B'dir.

Zekâ seviyesi normal veya normalin üzerinde olma, organize olmayan suçluların temel özelliklerinden biri değildir. Doğru cevap C'dir.

Giyiminin ve vücut yapısının bakımlı olması, organize olmayan suçluların genel davranış özellikleri arasında bulunmaz. Doğru cevap B'dir.

Aracın aşırı hız yapması şüpheli araç ve sürücü belirtilerinden biri değildir. Doğru cevap E'dir.

Şüpheli araçların kontrolünde dikkat edilecek hususlar arasında otobüs durakları bulunmaz. Doğru cevap C'dir.