OLAYLARA MÜDAHALE ESASLARI - Deneme Sınavı - 13

İyi bir yazı yazabilmek için şu ilkeler göz önünde tutulmalıdır: Cümleleri kısa tutunuz. Uzun cümle de olabilir, fakat çoğunluk kısa olmalıdır. Sade yazmayı karmaşık yazmaya tercih ediniz. Karışık cümlelerden kaçınıp mümkün oldukça sade ifade ve cümleler kullanınız. Gereksiz kelimeleri yazınızdan çıkartınız. Gereksiz kelimeler yazıyı zayıflatır ve ona bir şey katmaz. Yazınızı bu açıdan kendi kendinize kritik ediniz. Kelime haznenizi zenginleştiriniz. Aktif yapı ve kişisel olmayan ifade kullanınız. Fiiller pasif değil, aktif çatıda (yapıda) olmalıdır. Ayrıca ben, sen gibi kişisel İfade yerine genel ifade ve üçüncü şahıs zamiri kullanınız. Birinci çoğul şahıs zamiri de kullanabilirsiniz. Tasviri ifadeler kullanınız. Yazınız, olayları okuyanın gözü önüne bir film gibi canlı olarak sermelidir. Bunun için soyut, donuk ve müphem kelime ve ifadeler kullanmayınız. Okuyucunun deneyim ve bilgileri ile bağlantı kurunuz. Okuyucu, yazılarınızdaki olay ve fikirleri kendi bilgi ve deneyimleriyle birleştirebildiği anda ve oranda haberleşme etkili olur. Konuştuğunuz gibi yazınız. Monoton yazmayınız. Çeşitli kelime ve ifade tarzı canlılık ve renk getirir. Ancak anlamın değişmediğinden emin olunuz. Açık ve maksadı sağlamak için yazınız. Doğru yanıt A’dır.

Mesleki raporlarda, ifa edilen görev sırasında; görevin ne şekilde yerine getirildiği, görev esnasında nelerle karşılaşıldığı, elde edilen bilgilerin neler olduğu, yapılan çalışmalarda ne gibi olumsuzlukların gözlemlendiği ve başarılı bir görev için görüş ve önerilerin neler olduğu belirtilmelidir. Mesleki raporda görev öncesinde nelerle karşılaşıldığı yer almaz.  Doğru yanıt C’dir.

Tutanaklar, genellikle meydana gelen olaylarda, mevcut durumu görevli memur ve ilgili kişilerin tanıklığı ile yer, tarih ve saat belirtmek suretiyle daha sonra değiştirmeye ve inkâra meydan vermeyecek şekilde yazılı olarak tespit etmek ve belgelemek amacıyla yazılan yazılardır. Doğru yanıt B’dir.

Tutanakların düzenlenmesini gerektiren konu, olay veya şahıslarla ilgili bilgilerin verildiği bölüm giriş bölümüdür. Meydana gelen olayın;

Ne olduğu, yeri, tarihi ve saati,

Olayın kimden, nerede, nasıl öğrenildiği,

 Olay yerine ne ile kiminle ve ne zaman gidildiği,

Olay yerine ilk gelindiğinde karşılaşılan durumun tespit         edilip yazıldığı bölümdür. Doğru yanıt B’dir.

Kelimeler okunaklı ve doğru yazılmalıdır.  Maddesi mesleki raporların şekline ilişkin kurallarından biridir. Tutanakları yazarken olayların anlatımı ve tutanakta eksiklik kalmaması adına genellikle dikkat edilmesi gereken birtakım hususlar vardır. Bunları şu şekilde sıralamak mümkündür:  Yetkili memurlarca düzenlenmelidir. Tutanak kâğıdının nerede düzenlendiği, tutanak kâğıdında belli olmalıdır. Tutanak kâğıdı onu düzenleyenler ve orada hazır bulunup da tutanak kâğıdında adı geçenler tarafından imza edilmelidir. Tutanak kâğıdının düzenlendiği tarih ve saati belli olmalıdır. Tutanak kâğıdının düzenlenmesine sebep olan olayın maddî yönlerinin nerede, nasıl ve ne zaman meydana geldiğini belirtmek, yani ne için düzenlendiğini yazmak gerekir. Sanık varsa kimliğini ve hatta kaçtığı takdirde kolaylıkla bulunur düşüncesiyle sanığın eşkâlini, sanık belli değilse kimin olabilme ihtimali olduğunu velhasıl tutanak kâğıdı düzenlenirken kimin için düzenlenmişse o kimsenin kimliğini ve lâzımsa eşkâlini de mümkün oldukça belirtmek gerekir. Bazen görev icrası esnasında arama, eşyanın zaptı veya sanığın yakalanması gibi sebeplerle, suçun işlenmesi için hazırlanan, suçun işlenmesinde kullanılan, suçun işlenmesinden doğan veya esasen kullanılması, yapılması, taşınması, bulundurulması ve satılması suç teşkil eden eşya elde edilebilir. Gerek bu eşyanın ve gerekse suç yerinde, suçun ispatına yarayacak ayak ve el izleri, kan lekesi gibi eserler ve izler olabilir ki bunları da tutanak kâğıdında sayısını, cinsini durumunu, varsa numarasını, markasını, ne hâlde olduğunu göstermek suretiyle belirtmek gerekir. Kanunun hükmünü yerine getirmek veya yetkili bir makamdan verilen emri görev sebebiyle yerine getirmek için bir iş yapılmışsa düzenlenecek tutanak kâğıdında verilen emrin hangi makamdan verildiğini tarih ve sayısını, neden ibaret olduğunu ve kanunun hükümlerine uygun olarak hareket edilip edilmediğini de açıklamak gerekir. Tutanak kâğıdına daha başka hallerin ve şartların da yazılması gerekebilir. Örneğin o günü havanın güneşli, yağmurlu, rüzgârlı, bulutlu, sıcak, soğuk, karlı, yerlerin çamurlu, gecenin ay ışıklı olup olmadığını belirtmekte faydalı olabilir. Gerekirse tutanak kâğıdında bu hâllerden de bahsetmeli ve olay aydınlatılmalı. Bu hallerin belli olması, işlendiği ileri sürülen suçun işlenip işlenmediğini, işlenmişse ne gibi şartlar altında işlenmiş olduğunu aydınlatabilir. Doğru yanıt A’dır.

Tutanaklar, hukukta ön görülen şartlara uygun düzenlendiği takdirde hukuki değer kazanmaktadır. Tutanaklar aksi sabit oluncaya kadar geçerli belgelerdir. Tutanaklar bu özeliklerinden dolayı hukuki ve kanuni sonuçlar doğurur. Soruşturmada birinci derecede geçerli delil niteliğinde olan yazılı belgelerdir.

En önemli faktör olan gizliliği ihlal etmeye yol açan davranış ve biçimsel bozukluklardan kaçınılması gerekir.
Görev dışında iş ile ilgili sohbetlerin yapılmaması önemlidir. Bilmesi ve bilinmesi gerekenler prensibine riayet edilmelidir.

Kişisel güvenliğin sağlanması bağlamında yayaların almaları gereken tedbirlerden bazıları şu şekildedir; Cep telefonunu çantanıza koymayın. Çantanızın çalınması hâlinde acil yardım istemek için cep telefonuna ihtiyacınız olacaktır.Kıymetli takılarınızı çantada taşımayın ve ilk bakışta dikkat çekecek kolye, bilezik, yüzük, küpe, broş gibi değerli takılar takmamaya çalışın.Gösterişli ve değerli çantalar kullanmamaya özen gösterin. Daha çok kapaklı değil, fermuarlı çantaları tercih edin. Çantayı araç yolunun aksi yönündeki omuzunuza asın.Yol kenarında tretuvarın, duvar tarafına yakın yürüyün. Herhangi bir sebeple yabancı birinin; saat, adres, yön, tarifi vb. sorma girişimini kuşku ile karşılayın. Doğru cevap E'dir.

Stresin kendimizi kötü hissetmemize neden olan birçok yönleri varken bazı iyi yönlerinin olduğu da inkar edilemez. Örnek olarak; uzun yıllardır görmediğimiz bir yakınımızı görme anından hemen önce yaşadığınız stresle onunla buluşmak kendimizi iyi hissettirebilir. Ya da patron denetlemeye gelmeden önce işini bitirmeye çalışan bir işçinin stresi motivasyonunu bile artırabilir. Hatta stres, yaşattığı heyecanla mücadele gücümüzü bile artırabilir. Deneyimler bize aşırı stres geçirmiş kişilerin daha da güçlendiğini göstermektedir. Doğru cevap D'dir.

Tutanakların metin bölümü tamamlandıktan sonra, son paragraf yapılarak sonuç ve tarih bölümüne geçilir. Bu bölümde; düzenlenen belgenin tutanak olduğu, düzenlendiği yer, taraflara okutulduğu, okuma bilmeyenlere okunduğu, imzadan çekinme varsa sebepleri, doğruluğunun anlaşılması üzerine birlikte imza altına alındığı, tutanağın düzenlendiği tarih ve saat yazılır.

Bireylerarası Aşırı Rekabet önemli bir stres kaynağıdır. Benzer şekilde insan, iş ortamında uyum arar. Uyumun olmaması bir stres kaynağıdır. İnsanı iş görmekten alıkoyacak bir engelleme çıkartır. Görevin icrası esnasında karşılaşılan zorluklar; görevi yapmak için gereken bilgilerin yeterlilik düzeyi ve bireyin kapasitesine bağlıdır. Çok karmaşık görevler ve bu görevler karşısında bireyin yetersiz kalması, bireyin üzerinde baskı oluşturur ve dengesini bozar. Çalışanlar, yönetimin kendilerine yeterince güvenmediğini hissettiklerinde, olumsuz duygular taşırlar ve sorumluluklarını yerine getirmeye yetecek kadar bağımsızlıklarının olmadığını düşünürler. Bunun tersine, çalışan bireye sınırsız bağımsızlık ve sorumluluk vermek de stres oluşturmaktadır. Bu durumda fazla bağımsızlığın da sınırlı bağımsızlık gibi bireyi strese sürüklediği söylenebilir. Ekip Çalışması çalışanların moral ve motivasyonunun yükselmesine sebep olan bir unsur olup çalışanlarda strese yol açan bir sebep olarak düşünülemez.

Tükenmişlik kavramının tanımını ilk defa 1974 yılında Fraudenberger yapmıştır. Bu tanıma göre tükenmişlik; Başarısız olma, yıpranma, enerji ve güç kaybı veya karşılanamayan istekler sonucu bireyin iç kaynaklarında tükenme durumudur. Doğru cevap B'dir.

Ayrıntılı çalışma süreçlerinin kurulması, çalışan bireyin bağımsızlığını azaltabilir. Beşeri kaynakları yöneten kişiler, fiziksel kaynakları yönetenlere nazaran daha fazla stres altında
kalabilirler. Çalışanlar, yönetimin kendilerine yeterince güvenmediğini hissettiklerinde, olumsuz duygular taşırlar ve sorumluluklarını yerine getirmeye yetecek kadar bağımsızlıklarının olmadığını düşünürler. Bunun tersine, çalışan bireye sınırsız bağımsızlık ve sorumluluk vermek de stres oluşturmaktadır. Bu durumda fazla bağımsızlığın da sınırlı bağımsızlık gibi bireyi strese sürüklediği söylenebilir. Doğru yanıt C'dir.

Bireyin stresle mücadele edebilmesi için duygularını açığa vurması amacı ile yakınları ve arkadaşları ile konuşması önemlidir. Bugünün işini yarına bırakmak ve duygularınız saklamak strese yol açabilecek hususlardır. Fiziksel egzersiz yapmak, düzenli uyku uyumak ve dengeli beslenmek stresle mücadele etmenin yollarındandır. Doğru cevap B'dir.

Olayları hatırlayamama, aşırı unutkanlık, işe odaklanamama gibi belirtiler, stresin psikolojik ve duygusal belirtilerdendir. Doğru yanıt A'dır.

Aşırı tedirginlik, korku, endişe, panik, alınganlık, çabuk sinirlenme, hayattan zevk almama, hasta olduğuna inanma, olayları hatırlayamama, aşırı unutkanlık, işe odaklanamama, depresyon, kararsızlık, kötümserlik, hayal kurma, emin olamama, gözden kaçırdığını zannetme, bıkkınlık hissi, sürekli şikayet arzusu, suçluluk duygusu, ilgisizlik, sabırsızlık, bunalım hâli, her şeyden ve herkesten kaçma isteği vb. strese gösterilen psikolojik ve duygusal belirtilerdendir. Uykusuzluk ise bedensel belirtidir. Doğru yanıt E'dir.

Spora zaman ayırarak fiziksel egzersiz yapmak ve solunumu denetleyip doğru solunum yapma egzersizleri, stresin fiziksel belirtileriyle baş etmede oldukça işlevseldir. Doğru yanıt B'dir.

Tükenmişlik ilk olarak 1970’lerde Amerika’da müşteri hizmetlerinde çalışan insanların mesleki bunalımını ifade etmek amacıyla kullanılmıştır. Doğru yanıt D'dir.

Tükenmişlik sendromunun, içe kapanma, yalnız kalma isteği, çabuk öfkelenme, işe gitmek istememe veya geç gitme, yavaşlama alınganlık gibi davranışsal belirtileri vardır. Doğru yanıt C'dir.

Güç, tarih boyunca kullanılma amaçları ve şekilleri nedeniyle hem iyi hem de kötü olarak değerlendirilmiştir. Ancak güce, tek başına iyi veya kötü sıfatlandırması yapmak doğru değildir. Güç, doğru ve iyi amaçlarla kullanılabileceği gibi kötü amaçlarla da kullanılabilir. Gross bu durumu “Güç…her yönde kesebilen bir kılıçtır. Ancak arzulanan amaçlara erişebilmede, güç, kaçınılmaz bir şeydir. Güç olmayınca, sadece idealizm işe yaramaz bir reçete hâlini alır. Üstün düzeyde ve anlamlı amaçlara ancak onun yoluyla ulaşılabilir.” şeklinde ifade etmektedir.