OKULÖNCESİNDE ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL TASARIMI

Öğretimi tasarlarken akılda tutulması gereken en önemli durumlardan birisi de hiç şüphesiz ki Ted Cobun tarafından ortaya konan, öğrenmelerimizin %1’inin tatma, %2’sinin dokunma, %4’ünün koklama, %10’unun işitme ve %83’ünün görme duyularımız yoluyla gerçekleşmekte olduğudur

Tepegöz, saydam veya yansı da denilen asetatlar üzerinde bulunan resim, çizim ve yazıların perdeye ya da düz beyaz herhangi bir yüzeye yansıtılarak gösterilmesini sağlayan bir araçtır. Okul öncesi eğitimi için rahatlıkla kullanılabilecek bir araç olan tepegöz, diğerlerine kıyasla kolay ulaşılabilir bir sunu yapma aracıdır.

Asetatların yatay olarak hazırlanması en uygunudur. Asetatın yansıtıldığı alan genellikle enlemesine geniş ancak boydan kısadır. Bu nedenle dikey olarak hazırlanan asetatların aşağıda kalan bölümlerini okumak zordur.

Asetat hazırlarken yararlanılabilecek araçlar:

Asetat hazırlama teknikleri:

• Maskeleme tekniği

• Katlama Tekniği

   - Sabit yol

   - Seçmeli yol

Birkaç tür slayt projektörü vardır: Elle yüklemeli, düz kızaklı ve çember kızaklı slayt projektörü.

SLAYTLARIN YARARLARI VE SINIRLILIKLARI

Slaytların öğretimde kullanılmasının çeşitli yararları vardır. Bunları şöyle sıralayabiliriz: • Çekilen slaytlar sayesinde, öğrencilerin yerinde gidip göremeyecekleri mekânları, ortamları veya cisimleri görmeleri sağlanabilir. Örneğin, hayvanlar âlemi tanıtılmak isteniyorsa bir hayvanat bahçesinde çekilen slaytlar kullanılabilir. Aynı şekilde küçük cisimlerin büyütülerek rahatlıkla incelenmesine olanak sağlar.

• Eğer aktarılmak istenen bir süreçse, aşamalar slaytlar aracılığıyla öğrenciye sunulabilir.

• Slaytların sırası değiştirilerek ya da farklı gruplanarak yeni sunu malzemeleri hazırlanabilir.

• Sununun hızı ve süresi izleyenlere göre ayarlanabilir.

• Slaytlar aracılığıyla çeşitli örnekler gösterilerek kavramların ve ilkelerin öğrenciler tarafından bulunması sağlanabilir.

• Slaytlar, öğrencilerin görme duyularını harekete geçirerek öğrenmeyi kalıcı hale getirebilir. Slaytların da diğer tüm sunu malzemeleri gibi bazı sınırlılıkları vardır. Bunlar: • Slayt filminin çekilmesi ve hazırlanması bu konuda bilgi sahibi olmayı gerektirir ve hazırlaması zaman alır. Banyosunun ve hazırlatılmasının dışarıda yaptırılması halinde pahalıya mal olabilir.

• Perdeye yansıtılan görüntünün rahat izlenebilmesi için odanın karartılması gerekir.

• İyi düzenlenmemiş ve ilgi çekici olmayan slaytlar öğrencinin konudan uzaklaşmasına neden olabilir.

PowerPoint bilgisayar ortamında hem görsel hem de işitsel sunu yapılmasına olanak tanıyan bir programdır. PowerPoint programını başlatabilmek için öncelikle bilgisayarınızdaki Başlat-Programlar-PowerPoint komutlarına tıklamanız gerekir. Böylece PowerPoint programını çalıştırmış olacaksınız. Bundan sonra, karşınıza çıkan dört seçenekten birini seçerek sununuzu hazırlamaya başlayabilirsiniz. Bu seçenekler; Akıllı İçerik Sihirbazı, Şablon, Boş Sunu ve Varolan Sunuyu Aç seçenekleridir.

• Akıllı İçerik Sihirbazı: Profesyonel anlamda sunu hazırlamada kullanılan bir seçenektir. • Şablon: Bu seçenekte, önceden hazırlanmış sunu şablonları bulunmaktadır. Daha önceden hazırlanmış metin seçeneklerinden yararlanılarak sunu hazırlanabilir.

• Boş Sunu: Bu seçenekte ise daha önceden hazırlanmış 24 adet standart boş sunu örneği bulunmaktadır.

• Varolan Sunuyu Aç: Kullanıcının daha önceden hazırlamış olduğu sunu dosyalarına ulaşabilmesini sağlayan bir seçenektir.

Sunu sırasında dikkat edilmesi gereken en önemli noktaları ise şöyle özetleyebiliriz:

• Sununuzu mutlaka ayakta yapınız ki öğrenciler sizi rahatlıkla görebilsin.

• Göz teması öğrencilerle iletişim kurmanızda en önemli yoldur. Her öğrenciyle ayrı ayrı en az üçer saniye göz temasında bulunmaya gayret edin.

• Konuşmalarınızda arkanızı öğrencilerinize dönmeyin. Bu durum hem öğrenciyle olan göz temasına engel olur hem de duyulmanızı zorlaştırır.

• Sunu sırasında tek bir noktada durmayın, aşırıya kaçmadan hareket edin. Aksi takdirde dinleyenler sıkılabilirler.

• Sununuz sırasında kullandığınız metni kâğıttan okumayın. Bu hem göz temasını kaybetmenize yol açar hem de dinleyenlerde konunuza hâkim olmadığınız ya da bilmediğiniz etkisini uyandırır.

• Sesinizin sınıfın her yerinden duyulduğuna emin olun.

• İzleyenlerin sıkılmaması için hep aynı ses tonuyla konuşmayın, vurgulara ve duraklamalara dikkat edin.

• Sunu sırasında hareketlerinizde doğal olmaya özen gösterin. Rahat davranın, gerginliğiniz izleyicileri de etkileyecektir.

Tepegöz, saydam veya yansı da denilen asetatlar üzerinde bulunan resim, çizim ve yazıların perdeye ya da düz beyaz herhangi bir yüzeye yansıtılarak gösterilmesini sağlayan bir araçtır. Okul öncesi eğitimi için rahatlıkla kullanılabilecek bir araç olan tepegöz, diğerlerine kıyasla kolay ulaşılabilir bir sunu yapma aracıdır.

Sunum hazırlamak için en rahat ve uzun vadede en verimli yol ise, asetatların bilgisayar sunum yazılımları kullanılarak hazırlanmasıdır. Bu yazılımlar içinde en iyi örnek Microsoft PowerPoint sunu programıdır. Bu program sayesinde renkli ve şekillerin yer aldığı etkileyici sunular hazırlanabilir. Hazırlanan malzeme yazıcılar aracılığıyla asetatlara aktarılır. Hazırlanan sunu, bilgisayar ortamında kaydedilerek uzun süre saklanabilir. Ayrıca hazırlanan bu sunular, başka bir ortamda, tepegöz yansıtıcısı bulunamaması halinde bir PowerPoint sunusu olarak da kullanılabilir.

Her bir asetatta sadece bir kavrama yer verilmelidir. Asetatta bulunan birden fazla konu ve kavram dinleyenlerin kafasını karıştırabilir.

Slaytların da diğer tüm sunu malzemeleri gibi bazı sınırlılıkları vardır. Bunlar:

Slayt filminin çekilmesi ve hazırlanması bu konuda bilgi sahibi olmayı gerektirir ve hazırlaması zaman alır. Banyosunun ve hazırlatılmasının dışarıda yaptırılması halinde pahalıya mal olabilir. 

perdeye yansıtılan görüntünün rahat izlenebilmesi için odanın karartılması gerekir. 

İyi düzenlenmemiş ve ilgi çekici olmayan slaytlar öğrencinin konudan uzaklaşmasına neden olabilir.

Power Point bilgisayar ortamında hem görsel hem de işitsel sunu yapılmasına olanak tanıyan bir programdır. Power Point programını başlatabilmek için öncelikle bilgisayarınızdaki Başlat-Programlar-PowerPoint komutlarına tıklamanız gerekir. Böylece PowerPoint programını çalıştırmış olacaksınız. Bundan sonra, karşınıza çıkan dört seçenekten birini seçerek sununuzu hazırlamaya başlayabilirsiniz. Bu seçenekler; Akıllı içerik Sihirbazı, şablon, Boş Sunu ve Var olan Sunuyu Aç seçenekleridir.

Akıllı İçerik Sihirbazı: Profesyonel anlamda sunu hazırlamada kullanılan bir seçenektir.

Dikkatin dağılmaması için, paragrafların bölünmeden aynı sayfada gösterilmesine dikkat edilmelidir.

Basit, anlaşılır ve kısa cümleler kullanmaya gayret ediniz. Cümlelerin yedi kelimeyi geçmemeleri önerilmektedir. Aynı şekilde, bir sayfada yedi satırdan fazla olmamasına dikkat ediniz.

Dinleyicilerin sıkılmaması için ses tonu sunu sırasında değiştirilmeli vurgulara tonlamalara dikkat edilmelidir.

MAskeleme tekniğinde asetatın üzerine kalın bir karton konularak yazılar kapatılır ve yeri geldiğinde karton kaydırılarak ilgili bölüm açılır. Böylece aşamalı bir şekilde asetatın diğer kısımları gösterilir veya asetatın bölümleri bant yardımıyla kâğıt veya kartonlarla kapatılır. Konu anlatılırken yeri geldiğinde ilgili bölüm açılarak asetatın bölümleri aşamalı olarak izleyicilere gösterilir.