OKULÖNCESİNDE ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL TASARIMI

Bir teknoloji planı, belirlenmiş teknoloji standartları ile sınıf uygulamaları arasında bir köprü görevi görür. Teknoloji planı, uygulandığında okulun nasıl görüneceğini tanımlayan bir dokümandır. Teknoloji planı, sınıflara yerleştirilmekte olan teknolojiyle okulun eğitim misyonu arasındaki ilişkiyi gösterir ve teknolojiyi desteklemek için gereksinim duyulan sistemleri tanımlar. Dolayısıyla, bir teknoloji planı, gereksinim duyulan donanımı/yazılımı basitçe tanımlamaktan ve satın almaktan çok daha fazlasını kapsar.

Teknoloji planı, teknolojinin sadece satın alınmasını değil, öğretme-öğrenme sürecinde etkin bir şekilde nasıl kullanılacağını da gösterir.

Teknoloji planlaması; bir kuruluşun var olan durumunu orta çıkaran, gelecekteki durumu hakkında ipuçları veren ve geleceğe yönelik tahminde bulunmaya olanak veren, kuruluş için etkin teknoloji kullanımını ve ortak çalışmayı artırıcı nitelikte misyon ve vizyon belirlemeyi amaçlayan bir süreçtir.

Barnett ise 2001 yılında, 10 temel boyuttan oluşan bir okul teknoloji planlama rehberi geliştirmiştir. Bu rehberde yer alan boyutlar şunlardır:

• Vizyon oluşturma

• Bütün ilgililerin katılımını sağlama

• Veri toplama

• Planı gözden geçirip düzenleme

• Teknolojinin öğretim programına entegrasyonu

• Mesleki gelişim

• Altyapıyı inşa etme

• Bütçeyi organize etme

• Süreklilik esasına dayalı bakım ve değerlendirmenin planlanması

• Geleceğe hazırlanma

Teknoloji planlaması 11 boyuttan oluşmaktadır. Teknoloji planlamasının boyutlarını oluşturan öğeleri şu şekilde sıralamak mümkündür:

1. Teknoloji planlama kurulu oluşturmak

2. Vizyon geliştirmek

3. Amaç belirlemek

4. Teknolojik ihtiyaç analizi gerçekleştirmek

5. Eylem planı geliştirmek

6. Bütçeyi organize etmek

7. Okulun teknolojik altyapısını inşa etmek

8. Mesleki gelişimi planlamak

9. Bakım ve teknik desteği organize etmek

10. Velilerin ve paydaşların katılımını sağlamak

11. Süreci ve sonuçları değerlendirmek

Teknoloji planlaması 11 boyuttan oluşmaktadır. Teknoloji planlamasının boyutlarını oluşturan öğeleri şu şekilde sıralamak mümkündür:

1. Teknoloji planlama kurulu oluşturmak

2. Vizyon geliştirmek

3. Amaç belirlemek

4. Teknolojik ihtiyaç analizi gerçekleştirmek

5. Eylem planı geliştirmek

6. Bütçeyi organize etmek

7. Okulun teknolojik altyapısını inşa etmek

8. Mesleki gelişimi planlamak

9. Bakım ve teknik desteği organize etmek

10. Velilerin ve paydaşların katılımını sağlamak

11. Süreci ve sonuçları değerlendirmek

Okulun istenen noktaya hangi çerçeve içinde ulaşacağı vizyon, misyon, amaç ve hedeflerin belirlenmesi ile ortaya çıkar.

Okul teknoloji planlaması sürecinde yer alması gereken diğer önemli bir boyut, gerçekleştirilecek her iş, görev veya amaç için bir eylem planı geliştirmektir. Her iş ya da görevin başlama ve sona erme zamanı nedir? Kim sorumlu olacaktır? Maliyeti ne olacaktır? Gerekli kaynaklar nelerdir? vb. faktörler eylem planında detaylı olarak yer almalıdır. Bu nedenle, eylem planı için bir zaman çizelgesi geliştirilmelidir. Zaman çizelgesi, bir nevi, gelecekte ne yapılacağının organizasyonudur. Zaman çizelgesi, zamanın ve kaynakların dağılımını ve neyin ne zaman başarılacağının belirlenmesini içerir. Zaman çizelgesinde aşağıdaki unsurlar yer almalıdır:

• Temel iş ve görevlerin tanımlanması,

• Her iş ve görevin tamamlamasının ne kadar zaman alacağının hesaplanması,

• Her iş ve görev için başlangıç ve bitiş tarihlerinin belirlenmesi,

• Ara geçiş dönemlerinin (dönüm noktalarının) belirlenmesi,

• Bütün iş ve görevlerin birlikte ele alınmasını öngören bir zaman diliminin belirlenmesi.

Teknoloji planlama çabasını değerli kılmak, etkili teknoloji kullanımını sağlamak için önemlidir. Aşağıdaki beş noktadan her biri, teknoloji planının başarılı olmasında kritik bir role sahiptir.

1. Güçlü bir öğrenme-öğretme vizyonu geliştirmek: Teknoloji entegrasyonuna yönelik güçlü bir vizyon, teknoloji üzerine değil öğrenme üzerine odaklanmalıdır.

2. Bir teknoloji planlama sürecini tesis etmek: Teknoloji planı geliştirmek, teknoloji entegrasyonu sürecinin sadece ilk aşamasıdır. Bu süreç, bir gelişim döngüsü çerçevesinde süreklilik arz etmelidir.

3. Destek sistemlerini inşa etmek: Teknolojiyi eğitim sürecine entegre etmenin temel yolu, destek sistemlerine sahip olmaktır. Dolayısıyla, her teknoloji planı teknik destek hakkında değerlendirme yapmalı ve önerilerde bulunmalıdır. Eğer gerekli teknik destek sistemleri sunulmazsa, okul personeli teknolojiyi çok fazla zamanı tüketen, ama aynı oranda da faydalı olmayan bir araç olarak algılayabilecektir.

4. Teknolojinin öğrenme-öğretme sürecinde nasıl kullanılacağını açıklamak: Teknolojinin nasıl çalıştığını anlamak ile teknolojinin öğrenme-öğretme sürecinde etkili olarak nasıl kullanılacağını anlamak birbirinden farklı iki olgudur. Pek çok teknoloji uygulayıcısı ilk etapta teknolojinin nasıl çalıştığı üzerine odaklanmaktadır. Ancak, eğitimcilerin teknolojinin öğrenme-öğretme sürecinde nasıl kullanılacağını anlamaya ihtiyacı vardır. Bu amaç için teknolojinin öğrencilerle yaygın kullanımını tecrübe eden diğer okullara ziyaretler düzenlenebilir.

5. İletişim ve iş birliğini desteklemek: “Bitirilene kadar teknoloji planını kimsenin görmesini istemiyorum” gibi bir anlayışa dayalı olarak geliştirilen bir teknoloji planının başkaları tarafından benimsenmesi ve desteklenmesi oldukça zordur. Bu çerçeveden ele alındığında, okulda iletişim ve iş birliği kültürünü desteklemek önemlidir, çünkü teknoloji planı tamamlanmış bir iş değildir, aksine iş birliği ve yaygın iletişim sonucu oluşan canlı bir dokümandır. Bu planın personelden soyutlanarak üretilmesi ve gizli tutulması mümkün değildir. Dolayısıyla, daha en başından itibaren teknoloji planının okuldaki bütün personelle paylaşılması ve onların iş birliğiyle hazırlanması gerekir.

Teknoloji entegrasyon süreci içerisinde karşılaşılabilecek belli başlı zorlukların bulunması ihtimali vardır. Bu zorlukların önceden farkında olunması ve göz önünde bulundurulması, hazırlanan teknoloji planlarının okullarda daha başarılı bir şekilde uygulanmasına zemin hazırlayacaktır.

Başarılı bir teknoloji planlama sürecinin gerçekleştirilebilmesi için şu temel hatalardan sakınılması gerekmektedir:

• Planın bir veya iki kişi tarafından yazılması.

• Plan yazma işinin son ana bırakılması.

• Planın tamamlanıncaya kadar gizli tutulması (velilerden saklamak, vb.).

• Planın bir alışveriş listesi şeklinde hazırlanması.

• Planlama sürecinde okul personelinin mesleki gelişim ihtiyaçlarının göz ardı edilmesi.

• Teknoloji destek sisteminin basitçe bilgisayarların bakım ve onarım işleriyle sınırlı tutulması.

• Teknolojinin öğretim programına entegrasyonunun okulda daha fazla bilgisayar donanımına sahip olana kadar (her öğrenciye bir bilgisayar tahsis edilene dek, vb.) ertelenmesi.

Teknoloji planlaması; bir kuruluşun var olan durumunu ortaya çıkaran, gelecekteki durumu hakkında ipuçları veren ve geleceğe yönelik tahminde bulunmaya olanak veren, kuruluş için etkin teknoloji kullanımını ve ortak çalışlmayı artırıcı nitelikte misyon ve vizyon belirlemeyi amaçlayan bir süreçtir.

Teknolojinin öğretimde kullanımına ilişkin ilk teknoloji planlama çabaları, sadece bilgisayarların satın alınması üzerine odaklanmaktaydı.

Barnett 2001 yılında, 10 temel boyuttan oluşan bir okul teknoloji planlama rehberi geliştirmiştir.

Okulun son durumu ve hedefleri; Merrimack Eğitim Merkezi'nin rehberinde yer almaktadır.

Teknoloji planlaması hazırlamanın ilk aşaması Teknoloji Planlama Kurulu’nun oluşturulmasıdır.

Vizyon uzak bir hedefe işaret eder. Vizyon, okul olarak ne olmak istendiğine ilişkin zihinsel bir resim veya imgedir ve okula ilişkin derin istekleri ve hayalleri tanımlar.

Her iş ya da görevin başlama ve sona erme zamanı nedir? Kim sorumlu olacaktır? Maliyeti ne olacaktır? gibi sorular eylem planında detaylı olarak yer almalıdır.

Bütçenin hazırlanması, eylem planı geliştirme boyutunda zaman çizelgesinde olması gereken unsurlar arasında yer almamaktadır.

En başından itibaren teknoloji planının okuldaki bütün personelle paylaşılması ve onların iş birliğiyle hazırlanması, teknoloji planlama sürecinde iletişim ve iş birliğini desteklemek kategorisinde yer almaktadır.

İyi bir teknoloji planı geliştirmeyi engelleyen pek çok neden olabilir. Bunlardan ilki, teknoloji planlaması olgusunun birçok eğitim kurumu için nispeten yeni olmasıdır.

Hedeflerin gözlenebilir, uygulanabilir, ölçülebilir ve başarılabilir olması gerekmektedir. Hoşlanmak gözlenebilir bir amaç ifadesi değildir.