OKULÖNCESİNDE MÜZİK EĞİTİMİ II - Deneme Sınavı - 4

Piage öğrenmeyi gelişimsel olarak beş aşamada tanımlamaktadır. Algısal öğrenme, duyma, tat alma, koklama, dokunma/ hareket ve görme duyularının kullanımıyla gerçekleşir. İkinci aşamayı oluşturan ayırt edici- birleştirici öğrenme, nesneler arasındaki benzerlik ve farklılıkların ayırt edilmesini, nesneler arasındaki bağlantıların kurulması  aşamasıdır. Sıralama, eşleme, sınıflandırma becerilerini içerir.
Özümleme aşaması üçüncü aşamadır. Önceki süreçleri özümler. Uyum, özümlediği kendisinin bir parçası olan bilgilerini yeni durumlara aktarma aşamasıdır. Sembolik öğrenme aşaması ise, öğrendiklerini sembollerle gösterebilme aşamasıdır.
Okuma yazma ve aritmetik becerilerin kazanıldığı aşamadır. Bu aşamalardan sağlıklı bir şekilde geçememiş ve yaşıtları gibi okuma-yazma ve aritmetik becerilerini kazanamayan çocuklar öğrenme güçlüğü içerisinde olan çocuklar olarak tanımlanmaktadır. Doğru yanıt E'dir.

Öğrenme güçlüğü olan bir çocuk, zekâsı normal ya da normalin üstünde olmasına rağmen dinleme, düşünme, anlama, kendini ifade etme, okuma-yazma veya matematik becerilerinde yaşıtlarına ve zekâsına oranla düşük başarı gösterir. Doğru yanıt A'dır.

Okulöncesi çocuklarında görülen farklı öğrenme durumlarının müzik etkinliklerine de yansıdığı gözlenmektedir. Örneğin bir çocuk şarkısının seslendirilmesi esnasında şarkının bir kısmını seslendirdikleri, diğerleri söylemeye devam ederken onların başka şeylerle ilgilendikleri görülebilir. Arkadaşlarını rahatsız edebilir ya da bir oyuncakla oynamak isteyebilir ya da bir başka şeyle ilgilenebilirler. Bazı durumlarda ise hiç ilgilenmiyormuş gibi görünebilir, arkadaşları şarkı söylerken sanki orada müzikle ilgili hiçbir şey yapılmıyormuş hissi uyandırabilirler. Doğru yanıt B'dir.

Müzik dersine ilgi göstermeyen, şarkıları söylemede ve eşlik etmede sıkıntısı
olan, ritim tutmada sorun yaşayan, en basit çalgıları bile çalarken tutma ve çalma hataları yapan, sesleri doğru veremeyen, müzik ile bedensel salınım ya da dans esnasında eşgüdüm sağlayamayan çocukların özel bir gözlem altına alınmalarında yarar vardır. Böyle çocukların müzik derslerindeki bu durumları, müzik yeteneği yok gerekçesiyle geçiştirilmemeli, öğrenme sorunlarının bulunup bulunmadığı konusunda rehberlik merkezleriyle işbirliğine başvurularak gerekli tedbirlerin alınması sağlanmalıdır. Doğru yanıt E'dir.

Orff çalgıları adı verilen ritim çalgılarıyla yapılan çalışmalarda öğrenme farklııkları oldukça kolay gözlenebilmektedir. Doğru yanıt C'dir.

Nordoff (2004), bireylerin müziğe duyarlı olduğunu gösteren çeşitli olumlu faktörleri şöyle sıralamaktadır:
• Müziğin ritmine eşlik etme,
• Müzik dinlerken duygulanma ve üzülme,
• Müziğe odaklanma,
• Müzik dinleyerek sevinme,
• Müziğin ritmine uygun dans etme ve hareket etme,
• Müzikle beraber mırıldanma.

Doğru yanıt C'dir.

İnsanlar, hayvanlar hatta tüm canlılar üzerindeki etkileri kanıtlanmış olan müziğin, ruhsal gerilimleri gidermede, coşku ve heyecan aşılamada, yorgunluğu giderme ve sakinleştirmede etkili olduğu bilinmektedir. Ayrıca
yapılan çalışmalara gösterdikleri ilgi doğrultusunda bilinçli bir müzik eğitimiyle çocukların çeşitli konular üzerine yoğunlaşmalarının sağlanması, ilgi ve dikkat sürelerinin arttırılması da mümkündür. Doğru yanıt B'dir.

Perry (1995), yavaş öğrenenin konuşma organlarında fiziksel bir kusuru olmadıkça diğer çocuklardan potansiyel olarak şarkı söyleyebilecek bir farklı sese sahip olmasının gözlenmeyeceğini belirtmektedir. Doğru yanıt D'dir.

Dinleme eğitimi özel bazı sesler ve sessizliğin kullanımıyla başlayabileceği gibi, günlük yaşamında duyduğu seslerin dinletilmesi yoluyla da gerçekleştirilebilir. Sesler arasındaki farklılıklar, ince ve kalın sesler, farklı ses kaynakları vb.
yine dinleme eğitimi için iyi birer malzeme olabilir. Doğru yanıt A'dır.

Zihinsel bozukluklar ve işitsel algı problemlerinin müzik yoluyla düzeltilmesi
ile ilgili araştırmalar, bu rahatsızlıkların tedavisindeki başarı oranının %75 olduğunu göstermektedir. Doğru yanıt C'dir.

Müziği oluşturan ögeleri Ana Ögeler ve Yabancı Ögeler başlıkları altında iki gurupta incelememiz gerekir. Bir takım ses kümelerini müzik diye tanımlayabilmemiz için mutlaka bu ses kümelerinin ritmik, melodik ve armonik yapılarının var olması gerekir. İşte bu üçlüye Ana Ögeler adı verilmiştir. Söz ve hareketin yer aldığı Yabancı Ögeler ise, bütün müzik yapıtlarında yer almayabilir. Ana Ögeleri Ritim (Rhytmus, tartım, seslerin uzunluğu-kısalığa), Melodi (Ezgi) ve Armoni (Seslerin belirli kurallar içerisinde
kalarak bağlanışı bilimi) olarak üçe ayırırız. Yabancı Ögeleri ise, Söz ve Hareket (mimik ve danslar) olarak ikiye ayırabiliriz.

Nazlatmalar, bebeklerin çevreyle iletişim sağlamalarını hızlandıran müzikli oyunlardır. Konuşmadaki abartılı melodilerle ve vurgulamalarla sesel olarak bebeğin algılarının açılmasında önemli rol oynar.

Nazlatmalar bebeğe ritmik tensel dokunuşlarla ve en sondaki gıdıklama, mıncıklama ya da hoplatmalarla bebekle anne yada bebekle yakın akraba arasındaki duygusal bağların oluşmasına ve derinleşmesine yardımcı olur.

Tekerlemelerin sıklıkla yinelenmeleri çocuklara dil çevikliği ve akıcı bir konuşma becerisi kazandırır.

Ritmik yapı çok belirgindir, abartılı bir ifade ile tekerlemelerin asıl iskeleti, omurgasıdır. Ritm, tekerlemelerdeki akışkanlığı sağlayan en önemli ögedir.

Sayışmalar işlev olarak tekerlemelerden ayrılır. Sayışmaları tekerlemelerden ayıran en önemli fark, tekerlemeler baştan sona şarkılı biçimde sürerken, sayışmaların ortasında bir yerde ezgi sona erer. Geri kalan kısım ezgisiz biçimde salt ritmli konuşma (resitatif) olarak sürer.

Ninnilerin sözleri çoğu kez edebi olarak fazla bir anlam ifade etmez, çünkü doğaçtan söylenirler. Bazen sözü ezgisi bilinen bir dörtlük, anne tarafından kendi çocuğuna uyarlanarak doğaçlama olarak sürdürülür.

Oyun havaları ve çalgı müzikleri, yerel ve bölgesel bir gelenek içinde, bir kişi tarafından yaratıldıktan sonra, halkın diline düşer, her söyleyenin her söyleyişinde ufak tefek değişikliklere uğrayarak yeniden yaratılırlar. Giderek ilk yaratıcıları unutulur, türkü toplumun ortak yaratma gücünün ürünü olur. Bu türlü, yaratıcısı bilinmeyen, toplumun ortak malı olan türküler “anonim” olarak nitelenir.

Müzik eğitimi genel olarak incelendiğinde çalma, söyleme, dinleme, müzik bilgisi ve müzik kültürü olmak üzere beş boyutta şekillenmektedir. Doğru cevap D'dir.

Müzik odalarının duvarında nota,sus, dizek ve nota anahtarı gibi  müzik bilgisini destekleyici görseller olmalıdır. Doğru cevap C'dir.