OKULÖNCESİNDE MATERYAL GELİŞTİRME - Deneme Sınavı - 10

Görsel materyal uygulamaları: Okul öncesi dönemde çok sık kullanılan iki boyutlu materyal türüdür Görsel materyaller resimler-grafikler-fotoğraflar, tepegöz saydamları, resimli kartlar ve etkinlik panoları, kumaş-manyetik-elektronik gösterim tahtaları şeklinde sıralanabilir.

İşitsel öğretim materyalleri okul öncesi dönem öğrencilerinin özellikle sosyal-duygusal ve dil becerilerinin geliştirilmesinde kullanılabilecek materyallerdir. Çocuklar
öğretim sürecinde özellikle öyküleme temelli etkileşimlerde öğretmenlerin sesleri yerine karakterlere ait sembolik bir ses ile ya da bir müzik ile gerçekleştirilmiş seslendirmeleri dinlemekten daha çok keyif alırlar

İki boyutlu materyaller içerisinde yer alan görsel ve işitsel materyaller, çoğunlukla öğretmenler tarafından kullanılabilecek video, televizyon yayınları ve bilgisayar- internet destekli film tabanlı hazır materyallerdir. Bu tür materyallerin en önemli özelliği öğrenmeyi eğlence haline getirmektir. Bu yüzden en etkili öğretim araçlarından biri olarak ifade edilebilirler.

İki boyutlu materyaller içerisinde yer alan görsel ve işitsel materyaller, çoğunlukla öğretmenler tarafından kullanılabilecek video, televizyon yayınları ve bilgisayar-internet destekli film tabanlı hazır materyallerdir. Bu tür materyallerin en önemli özelliği öğrenmeyi eğlence haline getirmektir.

Üç boyutlu materyal uygulamaları;

Çok geniş bir alana yayılabilen üç boyutlu öğretim materyalleri içeriklerine ve işlevlerine göre üç başlık altında toplanmaktadır; oyun materyalleri, kavram materyalleri ve kukla materyalleri.

1-Oyun materyalleri

1.1-Atık malzemeden yapılan materyaller

1.2-Konstrüksiyon temelli oyun materyalleri

1.3-Dolgu malzemeden yapılan oyun materyalleri

1.4-Gerçek eşya modellerinden oluşan oyun materyalleri

2-Kavram materyalleri

3-Kukla materyalleri

3.1-İpli kuklalar

3.2-Sopalı kuklalar

3.3-Gölge kuklalar

3.4-El ve parmak kuklaları

Gölge kuklalar, diyaloğa giren birden fazla karakterin konuşturularak iyi-kötü, güzel-çirkin gibi sosyal ve duygusal olayların kazandırılmasında etkin olarak kullanılabilir. Ancak düzgün bir dil kullanılmalı, örnek konuşma becerisi de hedeflenmelidir.

Çoklu ortam teknolojileri destekli materyaller öğrencinin kendi hızında, bireysel ilgisine ve ihtiyaçlarına göre öğrenmesini sağlamaktadır. Okul öncesi dönemde çoğunlukla oyun şeklinde tasarlanan bu materyaller, yönlendirmeler yardımı ile öğrencilerin etkin katılımının sürekliliğini sağlamaktadır. Öğrenci istediği konuya gidebilmekte, sıkılması durumunda geçici olarak dinlenebilmekte, oyunlarla eğlenebilmekte ve ölçme-değerlendirme süreci ile kendisini değerlendirebilmektedir.

Sınıf içerisinde tüm sınıfı iş birliği ile ortak çalışmalar yaptırmak isteyen bir öğretmenin tercih edebileceği materyallerden biri etkinlik panolarıdır. Yapılacak materyallerde öğrencilere de fırsatlar sunulmalıdır. Yapılacak materyaller öğrencinin yaratıcılık becerilerini geliştirmeyi de hedeflemelidir.

Oyun materyalleri okul öncesi dönem öğrencilerinin bilişsel, dil, sosyal-duygusal ve psikomotor gelişim özelliklerinin tamamının kazandırılmasında etkili olmaktadır.

Okulöncesinde teknoloji kullanımı ‘Teknolojinin öğretim ortamına entegre edilmesi’ sürecini içermektedir. Bunun dışında; teknolojiye erişim koşullarının belirlenmesi, kullanılacak teknolojinin belirlenmesi, okulöncesi öğretimde uygun teknoloji kullanımının yararlarının belirlenmesi, öğrencilerin öğretim ortamlarındaki gelişim süreçlerine teknolojinin etkisinin belirlenmesi, uygun teknoloji kullanımının değerlendirilmesi süreçlerini de içermektedir. Cevaplardaki diğer maddeler teknolojik gelişmelerin öğretim ortamlarında kullanılması, öğretim sürecini ve süreçteki öğrencileri nasıl geliştirdiği ile ilgilidir.

Okulöncesine yönelik teknolojik olanakları seçerken ve kullanırken dikkat edilmesi gereken özelliklerden biri; Teknolojinin kullanılacağı durumların, ortamların ve öğretim etkinliklerinin önceden belirlenmesidir. Diğer şıklarda belirtilenler ise teknolojinin öğretim sürecinde kullanımında dikkat edilmesi gereken noktalardır.

Etkileşimli çoklu ortamlar üç temel noktadan oluşmaktadır. Bunlar; medya (metin içerikleri, işitsel, görsel ve görsel işitsel içerikler), teknoloji (bilgisayar ve bilgisayar destekli ya da tabanlı ortamlar, internet temelli ortamlar, sanal ortamlar) ve ürün (eğitim yazılımları, oyun CD’leri, etkileşimli internet etkinlikleri, sanal ortam etkinlikleri vb.). Bu durumda doğru cevap metin içerikleridir.

Aktif katılımcı bir öğrenciye uygun öğretim etkinliklerinin özelliklerinden biri öğretim etkinliklerinin öğrenci tarafından belirlenmesidir. İşbirlikçi öğrenci için İşbirliğine dayalı grup etkinlikleri gerçekleştirilir. Yaratıcı öğrenci için üretken bir öğrenme ortamı oluşturulur. İlişkilendiren öğrenciler için kuramsal bilgiler uygulamalar ile birleştirilir. Değerlendirici öğrenciler için kendi öğrenmesini gerçekleştirebileceği ve değerlendirebileceği durumlar sağlanır.

Çoklu ortam teknolojileri destekli öğretim materyallerinde hareketli görüntü içeren öğretim ortamlarına örnek  Videodur. Grafikler ve resim görsel ögeler içeren öğretim ortamlarıdır. Müzik ve seslendirme ise işitsel ögeler içeren öğretim ortamlarıdır.

Görseller, grafikler, resimler, hareketli görüntüler ve illüstrasyonların uygunluğu öğretim içeriğinin sunum özelliğidir. Diğer özellikleri ise tasarım bütünlüğü, tasarımda kullanılan yazılar, yazıların stili ve boyutunun uygunluğu, başlıklar, bölümler ve sınıflandırmaların uygunluğu, seslendirmelerin uygunluğu, teknik niteliklerin uygunluğudur.

İçeriğin öğretim süreci ile uyumlu, süreci destekleyici nitelikte ve en önemlisi öğrencilerin algılama düzeyine uygun olması gerekmektedir. İçerik çocukların algılama süreçlerine uygun değilse öğretim çocuk için sıkıcı ya da zorlayıcı olabilir. Bu nedenle zorlayıcı olmayan, eğlenceli ve ilgi çekici etkinlikler içeren, uygun görseller ve sesler içeren, dil gelişimlerine uygun bir dilin kullanıldığı çoklu ortam teknolojileri destekli öğretim materyalleri hem çocukların öğretim içeriğini algılamalarını kolaylaştırır hem de öğretim içeriğinin çocuklar tarafından etkili ve eğlenceli bir biçimde algılanmasını sağlar. Keşif yapmaya dayalı etkinlikler ve Problem çözmeye dayalı etkinlikler, çocukların yeteneklerine ve fiziksel özelliklerine uygun materyallerdir. Çizgi karakterlerin kullanımı ve Oyun etkinlikleri ise çocukların ilgi, istek ve ihtiyaçlarına uygun materyallerdir.

Tekrar amaçlı öğretim materyali, öğrencilerin hazır bulunuş düzeyleri göz önünde bulundurularak öğretim içeriğinin tekrar ve örnekler yardımı ile hatırlanmasına yardımcı olur, öğrenmelerin uzun süreli olmasını ve öğretim içeriğinin etkin bir biçimde gerçek yaşamla ilişkilendirilmesini sağlar.

Etkileşimli Ortamlar; çizgi film, canlandırma ve gerçek görüntü, resim, grafik, fotoğraf, ses, müzik, yazı gibi farklı öğrenme ortamlarının bir arada kullanıldığı öğretim materyalleridir. Etkileşimli ortamlar okulöncesi öğretimde farklı içerikleri ile son derece yoğun olarak kullanılmaktadır. Okulöncesinde kullanılan etkileşimli ortamlar öğretim içerikli, tekrar ya da alıştırma içerikli, benzeşim içerikli ve oyun içerikli olarak sınıflandırılabilir. Okulöncesi öğretimin en önemli uygulama alanlarından biri eğlenerek öğrenme içeren etkinliklerdir. Eğlenerek öğrenmek, çocukların öğrenmelerinde oldukça etkilidir. Etkileşimli ortamlar ise çocukların eğlenceli bir ortamda öğrenmelerini sağlamaktadır.

Üç boyutlu ve etkileşimli görüntülerin yer alması Sanal Gerçeklik ortamının özelliğidir. Diğer şıklar ise mobil teknolojilerinin olumlu yönleridir.