OKULÖNCESİNDE MATERYAL GELİŞTİRME - Deneme Sınavı - 9

Çocuklarda 4-6 yaşlar arası “sezgisel dönem” olarak adlandırılmaktadır. Çocuk bu dönemde ben merkezlidir. Hayali arkadaşları vardır ve hayal güçleriyle oyunlar oluşturup oynayabilir.

Piaget' in oklu öncesi öğrenme kuramına göre; algısal öğrenme, duyma tat alma, dokunma, koklama, hareket etme ve görme duyularına dayalı öğrenmeyi içermektedir.

Sosyal-duygusal gelişim, çocukların toplum tarafından kabul gören bir takım değerler ve davranışlar bütününü öğrendiği ve bunun sonucunda sosyalleşmeye başladığı bir dönemdir.

Yeni durumlara uyum sağlama becerisi gösterebilir.
• Kendi duygularının farkındadır ve yönetebilir.
• Haklarını savunur.
• Bağımsız hareket etmek ister.
• Sınıf çevresini ve materyallerini korur, gözetir.
• Sınıf kurallarına uyar.
• Diğer çocuklar ile oynar.
• Diğer çocukların haklarına saygı gösterir.
• Düşünme becerisini kullanır.

Dil gelişimi, kelimeler aracılığı ile yazılı ve konuşarak iletişim kurma ve anlamayı içermektedir.

Sesleri tanır ve ayırt edebilir.
• Kelimeleri ve cümleleri açıklama yapmak için kullanabilir.
• Sözlü yönlendirmeleri anlar ve izler.
• Soruları yanıtlar.
• Sorular sorar.
• Tartışmalara katılır.
• Görsel-işitsel materyalleri izlemekten keyif alır.
• Alfabe bilgisine sahiptir.
• Kelimeler ve harfleri tanıyabilir.

Bilişsel gelişim döneminde çocuğun sahip olduğu beceriler;

• Nesne ve olayları ilişkilendirir.
• Problemlere esneklikle yaklaşabilir .
• Görevlerini yerine getirmede kararlılık gösterir.
• Neden ve sonuç ilişkisini araştırır
• Bilgi ve deneyimini yeni bir olay ve ortama uygulayabilir.
• Materyalleri sınıflandırabilir
• Karşılaştırma yapabilir.
• Materyalleri düzenleyebilir.
• Zaman kavramına sahiptir.
• Yön kavramına sahiptir .
• Sayıları kullanabilir

Öğretim materyallerinin okul öncesi sosyal duygusal gelişime katkıları aşağıdaki gibi sıralanabilir;
• Öğretim materyalleri çocukların birbirleri ile iletişim kurmalarına yardımcı olur.
• Öğretim materyalleri çocukların yaratıcılıklarını ortaya çıkarmalarını sağlar ve hayal güçlerini geliştirir.
• Öğretim materyalleri, çocukların öğretim sürecinde farklı roller üstlenmesini sağlar ve kendilerini tanımalarına, duygularını ortaya çıkarmalarına, duygu ve düşüncelerini kontrol edebilmelerine ve bu doğrultuda ilişkiler kurabilmelerine yardımcı olur.
• Öğretim sürecinde çocukların gelişim özelliklerine uygun öğretim materyalleri öğrencilerin kendilerini tanımalarına ve özgür bir biçimde ifade edebilmelerine yardımcı olur.
• Okul öncesinde öğretim materyalleri öğrencilerin kendileri ile birlikte içinde bulundukları sınıf ortamındaki grubu tanımalarına, bu süreçte karşılıklı etkileşime girmelerine yardımcı olur.

Öğretim materyallerinin okul öncesi dönemde fiziksel gelişime katkıları aşağıdaki gibi sıralanabilir:
• Okul öncesinde öğretim materyalleri çocukların yürüme, koşma, atlama gibi bir takım hareketler yaparak motor gelişimlerini desteklemektedir.
• Çocuklar okul öncesi dönemde parmak kaslarını aktif bir şekilde kullanırlar, küçük kas gelişimlerine olumlu yönde etki eder.
• Öğretim materyalleri, çocukların büyük kas gelişimlerine de olumlu yönde etki eder.
• Okul öncesi öğretim sürecinde çocukların fiziksel gelişimlerine uygun materyaller, çocukların bedensel koordinasyonlarının ve el-göz koordinasyonlarının gelişimine olumlu katkıda bulunur.

Öğretim materyallerinin okul öncesi dönem çocuklarının dil gelişimine katkıları aşağıdaki gibi sıralanabilir:

Fiziksel gelişim; çocukların küçük kas gelişimi, büyük kas gelişimlerini kapsayan kas gelişimlerini içermektedir.

• Hareket ederken dengelidir.
• Tırmanmak, aşağı inmek, fırlatmak, vurmak, yakalamak, koşmak, zıplamak gibi temel büyük kas gelişim becerilerine sahiptir.
• Ellerindeki küçük kasları kontrol edebilir.
• El-göz koordinasyonuna sahiptir.
• Araç gereçleri, yazmak ve çizmek için kullanabilir.

Piaget' in okul öncesi öğrenme kuramına göre; ayırt edici-birleştirici öğrenme kavramlar ve olaylar arasında benzerlik ve farklılıkları ayırt etme ve ilişkilendirmeye dayalı öğrenmedir.

Resimler, Grafikler, Fotoğraflar;  Öğrencilerin öğretim sürecine ve içeriğine ilişkin öğrenmelerini daha anlamlı hale getirmek amacıyla kullanılan iki boyutlu görsel öğretim materyalleridir.  Bu görsel materyaller öğretim içeriğini tanımlamak ve somutlaştırmak, anlaşılmalarını kolaylaştırmak ve açıklığa kavuşturmak, desteklemek ve daha etkili hale
getirmek için kullanılır.

Tepegöz ve saydamlar; tepegöz yansıları saydam materyaller üzerinde hazırlanmış görsel içeriğin büyütülerek bir perde ya da duvara yansıtılmasını sağlayan
araçlardır.

Resimli kartlar ve panoları okul öncesinde çocukların bir takım kavramları ve kavramlar arası ilişkileri öğrenmelerine yardımcı olan iki boyutlu öğretim materyalleridir Resimli kartlar ya da panoların içeriğinde birçok kavram sunulabilir. Pano ya da resimli kartlar mevsimler; aile, arkadaşlar arası ilişkiler; doğaya ait ağaç, yaprak, çiçek çizimleri; yiyeceklerin çizimleri ya da fotoğrafları belirli bir ilişkisel düzenleme ile sunmak için kullanılmaktadır. Resimli kartlar ve panolar yardımı ile kavramlar ve kavramlar arası
ilişkiler daha kolay bir biçimde şemalaştırılır ve öğrencilerin algılaması kolaylaşır.

Televizyon, öğrencilere hem görsel hem de işitsel bir öğrenme ortamı sunar. Ulaşılması mümkün olmayan ortam, koşul ve olayların öğretim ortamına taşınmasını sağlar.

Bilgisayar hem görsel hem de işitsel öğretim ortamlarının oluşturulduğu öğretim materyallerinden biridir. Bilgisayarlar öğretim materyali olarak öğretici içerikli, alıştırma-tekrar içerikli, oyun içerikli, destek ya da yardım içerikli yazılımlar ile etkili bir biçimde kullanılmaktadır

Artık Malzemeden Yapılan Oyun Materyalleri: Artık malzemeden oyun materyalleri, okul öncesinde oldukça yaygın olarak kullanılan materyallerdir. Hem çocukların yaratıcılıklarını ortaya çıkarmalarını sağlamakta hem de ortaya çıkan ürün, oyunlarının bir parçası olarak kullanılmaktadır. Özellikle artık malzemelerin ne şekilde değerlendirilebileceğini ilişkin bilinç kazandırılması anlamında artık malzemeden oyun materyallerinin önemi büyüktür.

Gerçek eşya modellerinden oluşan oyun materyalleri: Çevrede bulunabilecek birçok meslek alanı, yaşam alanı, etkinlik alanına ilişkin gerçek eşyaların modellerinden oluşan materyallerdir. Bunlar çeşitli meslek gruplarına
ait bir takım materyaller olabileceği gibi ev eşyaları, bir taı›m etkinliklere ilişkin eşyalar gibi birçok türden oluşmaktadır. Bu tür materyaller çocuklara gerçek yaşama
ilişkin denenceler oluşturma olanağı vermektedir

Kavram materyalleri, çocukların bir takım kavramları öğrenmelerine yardımcı olan materyallerdir.  Okul öncesinde kavram materyalleri parça-bütün ilişkisi gerektiren
materyaller, eşleştirme amaçlı materyaller, gruplamaya ilişkin materyaller, yapbozlar, bloklar, küpler, eklemeli materyaller, harfler, sayılar, karton fişler, bulmacalar, tamamlamalı ve karşılaştırmalı oyunlar, geometrik şekillerden oluşan materyaller olarak sıralanabilir.

Gölge kuklalar, bir karton, deri bir malzeme ya da yumuşak olmayan bir kağıttan kesilerek oluşturulan figürlerin ve figürlere ait parçaların yine bu kartonlar üzerine tutturulan çubuklar yardımı ile yarı saydam bir perde arkasından yansıtılarak oynatılması üzerine kurulu olan kukladır. Gölge oyunu kapsamında kullanılan en bilindik kuklalar 16. yüzyıldan zamanımıza kadar etkileri süren Karagöz oyununun karakterleri olan Karagöz ve Hacivat' tır.

Kukla insan gücü ile hareket ettirilen, bir insan, bir hayvan ya da hayali bir karakteri yansıtan cansız figürlerdir. Kuklalar gerçek yaşamların görsel benzetimidir ve kuklaların temel niteliği harekettir. Bir diğer deyişle kukla materyalleri insan, hayvan yada diğer canlıların modellenmiş olarak hareket ettirilmesi ve seslendirilmesiyle oluşturulan öğretim materyalleridir.