OKULÖNCESİNDE MATEMATİK EĞİTİMİ - Deneme Sınavı - 1

Uzaysal algı, bireyin çevresini ve çevresindeki nesneleri sezgileriyle anlaması
dır. Okulöncesi eğitim dönemindeki çocuklara uzaysal algılarını geliştirmeleri için nesnelerin yönü, konumu, uzaydaki açısı ve diğer nesnelere göre büyüklüğü gibi pek çok konuda anlamlı deneyimler yaşamaları için olanaklar yaratılmalıdır. Doğru cevap E'dir.

İşlem öncesi dönemin (2-7 yaş) ortalarına geldikçe çocuklar şekiller (geometrik)
olduğunu ve bunların hepsinin birer ismi olduğunu öğrenmeye başlarlar. Bu dönemde öğrenilen ilk temel kavramlar daire, kare ve üçgendir. Ardından diğer üç temel şekil olan dikdörtgen, paralelkenar ve oval öğrenilir.

Uzaysal algı ve geometrik şekillerin öğrenilmesinde doğal etkinliklerin büyük önemi
ve ağırlığı vardır. Çocuklar görme ve dokunma aracılığıyla nesneleri hissederler.
Oyun, geometrik keşifler için en önemli araçtır. Çocuklar oyunlarıyla nesneleri anlamaya başlar. Mutfaktaki saklama kapları ve tencereleri kullanarak oyun oynayan çocuklar karşılaştırma, sınıflandırma ve sıralama yaparak nesnelerin uzaydaki konumu ve şekillerine yönelik deneyimler edinirler. Bu dönemde çocuklara zengin deneyimler edinmeleri için farklı uyaranlar sunulmalı ve bunları keşfetmeleri için gereken zaman tanınmalıdır. Televizyonda ya da bilgisayar ekranında şekilleri görmek çocuklar için yeterli görülmemelidir. Gerçek nesnelerle üç boyutlu deneyimler elde etmelerine özen gösterilmelidir. Örneğin, oyun hamurları verilerek çocukların daha aktif olmaları ve kendi şekillerini oluşturmaları sağlanabilir.

Bu gibi sorulara verdikleri yanıtlardan çocuğun uygun dili kullanıp kullanmadığı gözlenebilir ve uygun dil kullanılmıyorsa daha basit ve anlaşılır bir dil kullanarak ya da farklı bir malzeme sunularak yeterli zaman da verilerek etkinlik devam ettirilebilir. Bu tür etkinlikler yarı yapılandırılmış etkinliklerdir. Çocuktan kare çizimiyle gerçek bir nesneyi eşleştirmesinin istenmesi dokunsal, çocuğa nesne gösterilmeden sadece dokunarak hisstemesi ile nesneyi tanımasının istenmesi görsel, çocuklardan blokları sınıflandırmalarının ve ardından örüntü oluşturmalarının istenmesi görsel-devinsel yapılandırılmış etkinlikleridir. Çocuktan kare çizimiyle gerçek bir nesneyi eşleştirmesinin istenmesi de görsel bir etkinlik olup yapılandırılmış bir etkinliktir. Doğru cevap E'dir.

Okulöncesi dönem çocukları geçmiş deneyimlerine dayanarak daha büyük görünen nesnenin daha ağır olacağını düşünürler. Örneğin, bir pinpon topu daha küçük bir misketten daha ağır olarak tahmin edilebilir. Doğru cevap B'dir.

Burada öğretmen standart olmayan ölçü birimi kullandırmış ve en büyük ayağa sahip olan çocuğu bulmaları için de karşılaştırma yapmalarını sağlamıştır. Yapılandırılmış bu etkinlik ile öğretmen çocukların hem ölçme hem de karşılaştırma becerilerinin gelişimini desteklemiştir.

Standart zaman birimlerini anlamlı olarak kullanmak, olayları gerçekleştikleri zamana göre sıralamak ya da aylık takvim yapmak gibi beceriler ancak ilköğretim yıllarında ulaşılabilecek becerilerdir. Okulöncesi dönemde ise çocuklar için önemli olan, olayların bir sırasının olduğunu bilmektir.

Nesnelerin niteliklerini sayarak bulmaya hazır olmayan bir grup çocuk, aynı sayısal niteliği görsel olarak bir grafikle çok daha rahat görebilir. Örneğin, altı ve dokuz sayılarından hangisinin daha büyük olduğunu henüz kavrayamayan bir çocuk aynı bilgiyi grafik olarak görürse kolayca kavrayabilir.

Okulöncesi dönemde standart zaman birimleri anlamlı olarak kullanılamasa da genellikle okulöncesi dönemde bir çocuk, üç gün sonra çıkılacak bir geziyi tahmin etmek için kaç kere yatılıp kalkılması gerektiğini hesaplayabilir. Doğru cevap C'dir.

Bu etkinlikte çcocukların en sevdikleri meyve için uygun oy kartını seçerken karşılaştırma yaptıkları, daha sonra bu oy kartlarını grafik oluşturmak için  sınıflandırdıkları ve saydıkları görülmektedir. Doğru cevap E'dir.

Hiçbir nesneyle ilişkilendirmeden ezbere yapılan sayma işlemine ritmik sayma denir.

Birebir ilişki, sabit sıra, kardinal, soyutlama ve dizilişin önemsizliği saymanın anlamlı olması için gerekli ilkelerdendir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Kardinal, kullanılan son sayı kelimesi bir nesne grubunda o nesnelerden kaç tane olduğunu belirtir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yukarıda verilen diyalog Doğal etkinlik türüne örnek verilebilecek bir durumdur. Yetişkinler çocukları bu tarz durumlarda gözlemeli ve düzeyini belirlemeye çalışmalıdırlar. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Çarpma ve Bölme işlemine ilişkin okulöncesi müfredatta kazanım ve amaçlar yer almamaktadır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yukarıda verilen sonucu bilinmeyen ve değişim içeren bir problemdir.

Sayma, Sınıflandırma, Karşılaştırma ve Birebir Eşleme işlem yapmadan önce edinilmesi gereken becerilerdendir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yukarıda verilen problem sonucu bilinmeyen ve ekleme türünde problem sınıfına girmektedir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Çıkarma işlemi içeren problemler tanıtılırken ilk olarak somut ve günlük yaşamdan öğrencinin ilgisini çeken problemler kullanılmalı sonrasında soyut ve sembol işin içine girmelidir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Her bir sayı sözcüğünün bir nesneyle belirli bir düzende eşleştirilmesiyle gerçekleştirilen sayma işlemine anlamlı sayma denir.