OKULÖNCESİNDE DRAMA

Drama, tiyatro yazını, oyun yazma sanatı, (televizyonda) oyun biçiminde oyun, yapıt olarak tanımlanmaktadır. Tiyatro bilimcisi Özdemir Nutku’ya göre ise dram, sahnede oynanmak üzere konuşmalar ve hareketlerle gelişen, karşıt oluşların çatışmasıyla gelişen ve sonuçlanan oyundur. Ona göre drama, eski Yunanca’da bir şey yapma ya da yapılan bir şey anlamında kullanılırken aynı zamanda başka bir anlamı da oynamaktır. Ancak antik tiyatronun gelişmesinden bu yana, bu sözcük yalnızca herhangi bir kimsenin bir şey yapmaması değil, belli bir kimsenin, katılanlara anlamlı olan bir şey yapması içeriğini kapsamaktadır

Dramatik, Türkçe Sözlükte sahne oyununa özgü olan, içinde gerilim, çatışma, çeşitli olaylar ve karşıtlıklar bulunan, insanla ve insan ilişkileriyle gelişen yapıt ya da olay, değişmeceli olarak da duyguları kamçılayan, coşku verici, gerilim yaratıcı olarak tanımlanır. Dramada belirtilen çeşitli devinimler aynı zamanda çeşitli yarışmaları, çekişmeleri, çözülmesi gereken problemleri, gerilimleri içinde barındırır ki bunun adı dramatik ya da dramatik olandır. Tiyatro bilimi açısından Dramatik, oyunla ilgili olan; oyuna girmeden içinde gerilim, çatışma, karşıtlıklar bulunan olaylar olarak da adlandırılır

Dramatik oyun ise oynayanların söz gelimi çocukların keşfettikleri ve çevrelerindeki tüm karakterleri ve hareketleri taklit ettikleri özgür bir ortamda oynanan oyundur. Bu tür oyunlar bir grubu gerektirir. Bireysel değildir, anlıktır, süresi kestirilemez temel olarak öykünmeye dayanır. Bir anda başlar ve bitişi belli olmayan, rollerin var olduğu senaryo ve metnin olmadığı doğaçlama ve rol oynama tekniklerinin kullanıldığı, gelişimini gündelik yaşantılardan alan bir süreçtir. Dramatik oyun, çocuklar arasında oluşan iletişim ve etkileşim içerisinde imgeleme ve dayalı oyun türlerini oluşturur.

Dramatize, sözcük olarak, drama biçimine sokulmuş, oyunlaştırılmış ya da oyun biçiminde olan, dramatize etmek ise, roman, öykü, şiir gibi bir yazın yapıtını radyo TV ya da sahne oyunu biçimine sokmak, oyunlaştırmaktır

Diğer derslerde ya da etkinliklerde olduğu gibi drama etkinlikleri için de bir planlama gereklidir. Bu planlamada, çocuklara nelerin öğretilmesi gerektiği sorusuna verilen yanıtı kapsayan konu, bu konunun hangi öğrenme ortamında işleneceği, çocukların ve öğretmen olarak bizim bu süreçte ne tür rollerimizin olacağı ve drama etkinliklerinin hangi değerlere yönelik olacağına ilişkin sorulara yanıt bulmak gerekir. Okulöncesi çağı çocuklarıyla drama çalışmaları yaparken öğretmenin yaş kümelerine göre gelişim özelliklerini çok iyi bilmesi gerekmektedir. Çocuğun hangi yaşta hangi davranışları gösterdiğini, ilgilerini, hangi tür oyunları sevdiğini ve başarabildiğini, tepkilerini bilmek hem sağlıklı bir drama süreci yaşanması, hem de çalışmanın hedeflerine ulaşılması açısından önemlidir.

Okulöncesi eğitiminde drama etkinlikleri genellikle dört yaşlarla 10 - 15 dakika, beş yaşlarla 20 - 25 dakika, altı yaşlarla da 30 - 40 dakika drama çalışmasının yapılması verimli bir çalışmayı oluşturabilir. Okulöncesi dönemde, dört yaşta, basit ısınma ve rol oyunları ve basit doğaçlamalar canlandırılabilirken, beş-altı yaştaki çocuklarla zaman zaman yetişkinlerin doğaçlamalarına yakın oyunlar ortaya çıkabilmektedir.

Okulöncesi eğitiminde drama etkinlikleri genellikle dört yaşlarla 10 - 15 dakika, beş yaşlarla 20 - 25 dakika, altı yaşlarla da 30 - 40 dakika drama çalışmasının yapılması verimli bir çalışmayı oluşturabilir. Okulöncesi dönemde, dört yaşta, basit ısınma ve rol oyunları ve basit doğaçlamalar canlandırılabilirken, beş-altı yaştaki çocuklarla zaman zaman yetişkinlerin doğaçlamalarına yakın oyunlar ortaya çıkabilmektedir.

Okulöncesi eğitiminde drama etkinlikleri genellikle dört yaşlarla 10 - 15 dakika, beş yaşlarla 20 - 25 dakika, altı yaşlarla da 30 - 40 dakika drama çalışmasının yapılması verimli bir çalışmayı oluşturabilir. Okulöncesi dönemde, dört yaşta, basit ısınma ve rol oyunları ve basit doğaçlamalar canlandırılabilirken, beş-altı yaştaki çocuklarla zaman zaman yetişkinlerin doğaçlamalarına yakın oyunlar ortaya çıkabilmektedir.

Bu tür oyunlar bir grubu gerektirir. Bireysel değildir, anlıktır, süresi kestirilemez temel olarak öykünmeye dayanır. Bir anda başlar ve bitişi belli olmayan, rollerin var olduğu senaryo ve metnin olmadığı doğaçlama ve rol oynama tekniklerinin kullanıldığı, gelişimini gündelik yaşantılardan alan bir süreçtir.

Okulöncesi dönemdeki çocuklar bir öyküyü dinlediklerinde ya da canlandırdıklarında,

Yaratıcı drama çalışmalarının aksine lider, dramatizasyonda çok daha aktif, yönlendirici ve belirleyicidir. Söz gelimi öğretmen metni okur ya da anlatır, rolleri dağıtır, bu kez çocukların okudukları öyküyü canlandırmaları beklenir. Bu tür canlandırmalarda tiyatroya benzer bir çalışma süreci izlenir. Öğretmen ya da lider bu süreçte etkindir, sık sık araya girerek akışa yardım edebilir, söylenmek istenilenleri hatırlatabilir. Dramatizasyonda metinlerin canlandırılması sırasında tümcelerin aynen söylenmesi gibi bir zorunluluk yoktur. Öğretmen isterse öyküyü okurken kesip, çocuklarla birlikte canlandırmaya yeniden devam edebilir. Öğretmen dramatizasyon etkinliklerinde daha çok süreci kenardan yönetir, role girmez. Dramatizasyon da tıpkı yaratıcı drama gibi bir eylemin içindedir, bu süreçte de bir oyunlaştırma, yaşanır hale getirme söz konusudur.

Dramatik oyun; oynayanların söz gelimi çocukların keşfettikleri ve çevrelerindeki tüm karakterleri ve hareketleri taklit ettikleri özgür bir ortamda oynanan oyundur. Bu tür oyunlar bir grubu gerektirir. Bireysel değildir, anlıktır, süresi kestirilemez temel olarak öykünmeye dayanır.Bir anda başlar ve bitişi belli olmayan, rollerin var olduğu senaryo ve metnin olmadığı doğaçlama ve rol oynama tekniklerinin kullanıldığı, gelişimini gündelik yaşantılardan alan bir süreçtir. Dramatik oyun, çocuklar arasında oluşan iletişim ve etkileşim içerisinde imgeleme ve dayalı oyun türlerini oluşturur. Çocukların oynadığı evcilik oyunları dramatik oyunların tipik örneğidir.

Okulöncesi eğitiminde drama etkinlikleri genellikle dört yaşlarla 10 - 15 dakika, beş yaşlarla 20 - 25 dakika, altı yaşlarla da 30 - 40 dakika drama çalışmasının yapılması verimli bir çalışmayı oluşturabilir. Okulöncesi dönemde, dört yaşta, basit ısınma ve rol oyunları ve basit doğaçlamalar canlandırılabilirken, beş-altı yaştaki çocuklarla zaman zaman yetişkinlerin doğaçlamalarına yakın oyunlar ortaya çıkabilmektedir.

Okulöncesinde yapılan drama etkinliklerinde karşılaşılan sorunları çözmek için öğretmen yukarıdaki tüm yöntemleri deneyebilir, ayrıca  öğrencilerin canlandırılacak öykünün yapısı ve kurallarından uzaklaşmamalarını sağlamalıdır.

Canlandırılacak olay, konu ya da durumda, belirli rollerin tercih edilmesi, bu rolü kimin üstleneceği konusunda çatışmaya yol açabilir. Özellikle başrol konusunda çocuklar, hatta çalışma bir gösteri şeklinde sunulacaksa ebeveynleri bile bu konuda ısrarcı olmaktadırlar.

Dramatik Türkçe sözlükte sahne oyununa özgü olan, içinde gerilim, çatışma, çeşitli olaylar ve karşıtlıklar bulunan, insanla ve insan ilişkileriyle gelişen yapıt ya da olay, değişmeceli olarak da duyguları kamçılayan, coşku verici, gerilim yaratıcı olarak tanımlanmaktadır.

Öğretmen, çalışmanın amacını çok net olarak belirlemelidir. Bu amaç detaylandırılmış olmalı ve etkinlik yolu ile çocuğa kazandırılmalıdır. Öğretmen çocukların drama sürecinde içten ve istekli katılımlarını sağlamak için öncelikle yumuşak ve sevecen bir ses tonuyla konuşmalı ve yaklaşımı da bu biçimde olmalıdır. Duygularını ifade ederek çocuklara model olmalı, bunu yaparken onlardan biri gibi davranmalıdır.

Seçeneklerin tamamı eğitimde drama etkinlikleri tasarlanıp uygulanırken göz önünde bulundurulmalıdır.

Türkçe Sözlük’te hem sahnede oynanmak üzere yazılmış, konuşmalar ve devinimlerle gelişen, karşıt oluşların çatışmasıyla sonuçlanan oyun, yapıt olarak hem de mecazi anlamda da acıklı olay anlamına gelen kavram dramdır.

Öğretmen;