ÖĞRETMENLİKTE MESLEKİ GELİŞİM - Deneme Sınavı - 9

Amerika’da bir okulun müdürü olan Donald C. Wesley, iyi bir öğretmen olabilmenin sırrının 11 yolunu şu şekilde belirtmektedir:

4 Ocak 1995 tarih ve 22161 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan ve yürürlüğe giren “Millî Eğitim Bakanlığı Hizmetiçi Eğitim Yönetmeliği”ne göre mesleki gelişimin hedeflerinden bazıları şu şekilde belirtilmiştir (MEB, 2007a):

Doğru yanıt E’dir.

Hizmetiçi eğitim etkinlikleriyle öğretmenlerin mesleki gelişimleri, sadece öğretmen nitelikleri ve yeterliliklerini geliştirmeyi değil aynı zamanda öğrenci başarısını ve sınıf etkileşimini artırmayı da sağlar. Bu anlamda mesleki gelişimden yarar gören sadece öğretmen değil değişen ve gelişen öğretmen davranışları sonucunda öğrenci, okul yöneticileri, öğrenci velileri, öğretmenin aile çevresi ve diğer meslektaşlarıdır.  Doğru yanıt C’dir.

Avrupa Komisyonu (2003) verilerine göre en genel anlamda mesleki gelişim, eğitimin kalitesini ve dolayısıyla öğretmenin niteliğini artıran eğitim olarak ifade edilmektedir (Karagiorgi&Kyriacos, 2006). Öğretmenlikte mesleki gelişim; öğrencilerin öğrenmelerini artırmak için öğretmenlerin mesleki bilgi, beceri ve tutumlarını geliştirmeye yönelik tasarlanan süreçler ve etkinlikler olarak tanımlanmaktadır (Guskey, 2000). Benzer bir diğer tanıma göre mesleki gelişim; eğitimin kalitesini artırmaya katkıda bulunan, doğrudan ya da dolaylı olarak öğretmene ve okula fayda sağlaması amacıyla kasıtlı ve planlı olarak geçekleştirilen bütün öğrenme etkinlikleridir (Bolam&McMahon, 2004). Bu tanımlarda mesleki gelişimin öğretmene, öğrenciye ve okula yaptığı katkıya dayalı olarak tanımlandığı söylenebilir. Öğretmenlerin mesleki gelişimi, genel olarak öğretmenleri hizmetiçi eğitim ile yetiştirmek amacıyla düzenlenen kurs, seminer gibi faaliyetleri kapsayan etkinlikler olarak tanımlanmaktadır (Adey, 2004). Mesleki gelişim, öğretmenlerin meslekte ilerleme ve gelişme gereksinimlerini karşılayan her türlü eğitim-öğretim faaliyeti olarak da ifade edilmektedir. Doğru yanıt D’dir.

Türkiye’de öğretmenlerin hizmetiçi eğitimlerini sağlamak amacıyla ilk olarak Millî Eğitim Bakanlığı bünyesinde 1960 yılında “Öğretmeni İş Başında Yetiştirme Bürosu” kurulmuştur. Bu kurum, 1966 yılında “Eğitim Birimi Müdürlüğü”, 1975 yılında “Hizmetiçi Eğitim Dairesi Başkanlığı”, 1981 yılında “Hizmetiçi Eğitim Genel Müdürlüğü” olarak yapılandırılmıştır. 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu ve 1739 sayılı Temel Eğitim Kanunu’yla öğretmenlerin düzenlenen mesleki gelişim etkinliklerine katılımlarının zorunlu tutulmasının ardından bu kanunlara göre 1982 yılında bu kurum “Hizmetiçi Eğitim Daire Başkanlığı” olarak yeniden yapılandırılmıştır. Doğru yanıt D’dir.

Türkiye’de öğretmenlerin hizmetiçi eğitimlerini sağlamak amacıyla ilk olarak Millî Eğitim Bakanlığı bünyesinde 1960 yılında “Öğretmeni İş Başında Yetiştirme Bürosu” kurulmuştur. Bu kurum, 1966 yılında “Eğitim Birimi Müdürlüğü”, 1975 yılında “Hizmetiçi Eğitim Dairesi Başkanlığı”, 1981 yılında “Hizmetiçi Eğitim Genel Müdürlüğü” olarak yapılandırılmıştır. 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu ve 1739 sayılı Temel Eğitim Kanunu’yla öğretmenlerin düzenlenen mesleki gelişim etkinliklerine katımlarının zorunlu tutulmasının ardından bu kanunlara göre 1982 yılında bu kurum “Hizmetiçi Eğitim Daire Başkanlığı” olarak yeniden yapılandırılmıştır. Doğru yanıt E’dir.

1990 yılında Hizmetiçi Eğitim Dairesi Başkanlığı (2002) tarafından 373 mesleki gelişim etkinliği düzenlenmiş, bu mesleki gelişim etkinliklerine 40.881 öğretmen katılmıştır. 2000 yılında ise düzenlenen mesleki gelişim etkinliklerinin sayısı 6571’e, bu etkinliklere katılan öğretmen sayısı ise 312.009’a yükselmiştir. Bu etkinliklerin çoğunluğu, seminer ve kısa dönemli kurslar şeklinde gerçekleştirilmiştir. Ayrıca bu etkinlikler çoğunlukla yabancı dil öğretim yöntemleri, bilgisayar ve İnternet uygulamaları, eğitimde toplam kalite yönetimi konularında gerçekleştirilmiştir. Doğru yanıt E’dir.

Öğretmenlerin genel olarak aşağıda sıralanan konularda mesleki gelişime gereksinim duydukları saptanmıştır (Stallworth, 1998):

Doğru yanıt B’dir.

Okulöncesi öğretmenlerinin mesleki gelişime gereksinim duydukları etkinlikler aşağıda sıralanmıştır:

Okulöncesi mesleki gelişim gereksinimlerine yönelik yapılan bir diğer araştırmaya göre ise okulöncesi öğretmenlerinin en çok “çocuk ruh sağlığı”, “yaratıcı etkinlikler” ve “okulöncesi eğitim kurumlarında kullanılan planlar” ile ilgili mesleki gelişim etkinliklerine gereksinim duydukları belirlenmiştir. Doğru yanıt A’dır.

Öğretmenlerin ilk çalışma yıllarında genel olarak yaşadıkları sorunların başında; meslekteki deneyimsizlik, hizmet öncesi eğitimde kazanılan bilgilerle uygulama arasında çatışma, yönetim işlerine yardımcı olma ve stajyerlik dosyası hazırlama yükümlülüğü olduğu belirlenmiştir. Öğretmenlerin öğretmenlik mesleğindeki deneyimleri ve kıdemleri arttıkça mesleki gelişim gereksinimleri de değişmektedir. Ortaöğretim öğretmenleri ile yapılan bir araştırmada, öğretmenlerin çok büyük bir kısmının mesleki gelişime gereksinimleri olduğu belirlenmiştir. Ayrıca bu öğretmenlerin özellikle öğretmenlik mesleki bilgisi konularında ve konu alanlarındaki bilgilerini yenileme ve zenginleştirmede mesleki gelişime gereksinim duydukları ortaya çıkmıştır. Doğru yanıt B’dir.

Yaşam boyu eğitimi gerekli kılan sebepler şunlardır: Eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme ve problem çözme becerileri gelişmiş, alanında yeterli yüksek öğretim mezunları yetiştirmek; Küresel dünyanın gerçeklerinin farkında olan bir birey olarak kişisel gelişim sağlamak; Kendini yenilemek ve geliştirmek; çinde yaşadığı topluma yararlı olmak; Daha iyi çalışma koşulları sağlamak; Kariyer basamaklarında ilerlemek.

Andragoji, yetişkinlerin nasıl öğrendiklerini açıklamaya çalışan bir dizi varsayımdan oluşmaktadır.

Pedagoji: Çocuklara belirli bilgi ve becerilerin kazandırılmasıyla ilgilenen sanat ve bir bilim dalıdır.

Pedagojik yaklaşımın varsayımları: Öğrenme gereksinimi ve Öğrenenin benlik algısıdır.

Öğrenme Gereksinimi: Öğrenenlerin yeni şeyleri öğrenmesi, yeni bir gereksinimden çok bir önceki öğrenme konusunda göstereceği başarıyla belirlenmektedir. Bu tür bir eğitimde öğrenenler, öğrendiklerinin gerçek hayatta nasıl uygulanacağı konusuyla pek ilgilenmemektedirler.

Yetişkinlik türleri: Biyolojik yetişkinlik, Yasal yetişkinlik, Sosyal yetişkinlik ve Psikolojik yetişkinliktr.

Andragojik modelin temel varsayımları: Öğrenme gereksinimi, Öğrenenlerin öz benlik algısı, Öğrenen deneyiminin önemi, Hazır bulunuşluk düzeyi, Oryantasyon eğitimi ve Motivasyondur.

İç Denetimli Öğrenme: Yetişkinin diğer insanlarla etkileşiminden çok diğer insanların da herhangi bir çevresel faktör olarak ele alındığı, yetişkin öğrenmesinin çevreyle ilişkisini ele alan bir öğrenmedir.

Yetişkin öğrenmesinin uygulamaları genellikle üç şekilde gerçekleşmektedir; Formal eğitim, informal eğitim ve yaşam boyu eğitimdir.

Akreditasyon: Bir meslek alanı ile ilgili yasal bir kurumun belirlemiş olduğu standartlar çerçevesinde, yetki verdiği eğitim kurumları aracılığıyla ilgili meslek alanındaki çalışanlara yeterlilik veya benzeri bir belge sağlanmasıdır.