ÖĞRETMENLİK UYGULAMASI-I DERSİNİN GENEL YAPISI VE ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE HAZIRLAMADAKİ ROLÜ

Öğretmenlik Uygulaması I dersi yedinci yarıyılda, Öğretmenlik Uygulaması II dersi ise sekizinci yarıyılda yer almaktadır.

Öğretmen adaylarının kazanmış oldukları bilgi ve becerilerini bir okul ortamında deneyip geliştirebilmeleri ve mesleğin özelliklerini kazanabilmelerini amaçlayan iki ders bulunmaktadır. Bunlar; • Öğretmenlik uygulaması I ve • Öğretmenlik uygulaması II dersleridir.

Öğretmenlik uygulaması I dersi kapsamında öğretmen adaylarının okulöncesi eğitim günlük etkinlik programında yer alan etkinlikleri planlamaları ve uygulamaları, çocukları tanımaya yönelik beceri kazanmaları, öz değerlendirme yapmaları ve okuldaki öğretmenlerle verimli ve uyumlu çalışabilme becerisi kazanmaları beklenmektedir.

Öğretmenlik uygulaması dersleri tamamladığında öğretmen adaylarının aşağıda bulunan nitelikleri kazanmış olmaları beklenmektedir: • Okulöncesi eğitim kurumlarında öğretmenlik uygulaması yaparak öğretmenlik mesleğinin gerektirdiği yeterlikleri geliştirebilme, • Okulöncesi Eğitim Programının özelliklerini anlayabilme, programda öngörülen amaçları gerçekleştirebilme, • Okulöncesi eğitim kurumlarında günlük etkinlik programında yer alan etkinlikleri uygulayabilme, • Öğretmenlik uygulaması sırasında kazanmış olduğu deneyimleri arkadaşları ve uygulama öğretmeni ile paylaşarak kendisini geliştirebilme.

Öğretmenlik Uygulaması I dersi, okulöncesi eğitim kurumları günlük etkinlik programında yer alan; • Türkçe, • Oyun, • Hareket, • Müzik, • Fen, • Matematik, • Okuma-Yazmaya Hazırlık, • Drama, • Alan Gezileri, • Sanat Etkinliklerinin planlanması ve uygulanmasını içermektedir. Ayrıca, Öğretmenlik Uygulaması I dersi kapsamında öğretmen adaylarının yıl boyunca gözlemlemek üzere bir çocuk belirlemeleri ve bu çocuğu tanımaya yönelik kimi teknikleri kullanarak gerekli belgeleri doldurmalar gerekmektedir.

Öğretmenlik uygulamasından beklenen faydanın sağlanabilmesi, ancak; öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması kapsamında yapacakları etkinlikleri, öğrencisi bulundukları fakültenin öğretim elemanların yakından izleme, rehberlik etme, yanlışlarını düzeltme, eksikliklerini tamamlama ve değerlendirme çabaları ile mümkündür. Bu nedenle öğretmenlik uygulaması, fakültenin bulunduğu il veya ilçelerdeki uygulama okulları ile ilgili kurumlarda yapılır.

Öğretmenlik mesleği; • Ders hazırlığı, • Dersi sunma, • Sınıf yönetimi, • Atölye ve laboratuvar yönetimi, • Okul ve aile mesleği ile ilgili konularda öğrenciye rehberlik yapma, • Öğrenci başarısını değerlendirme, • Yönetim işlerine ve eğitsel çalışmalara katılma gibi çok çeşitli faaliyetleri kapsamaktadır. Ayrıca öğretmenler, çeşitli bölgelerde, farklı olarak ve koşullara sahip genel-meslekî, gündüzlü-yatılı, pansiyonlu, şehir ve köy okullarında, müstakil veya birleştirilmiş sınıflarda görev yapmaktadır. Bu nedenle öğretmenlik uygulaması, öğretmenlik mesleğinin gerektirdiği tüm görev ve sorumluluk alanlarını kapsayacak şekil ve çeşitlilikte planlanır ve yürütülür.

Gözlem, öğretmen adaylarının okullardaki tüm etkinlikleri gözlemleyerek tanımaya çalışmasıdır. Bu nedenle okuldaki kulüp etkinliklerinden okul aile işbirliğine kadar tüm etkinlikleri kapsamaktadır.

Öğretmen eğitiminde öğretmenlik uygulamaları üç aşamada gerçekleşmektedir: • Gözlem, • Öğretime katıl • Ders verme.

Uygulama etkinliklerini birlikte planlayıp yürüttükleri için öğretmen adayının öğretmenlik uygulamasındaki performansı, uygulama öğretim elemanı ve uygulama öğretmeni tarafından ayrı ayrı değerlendirilir. Öğretmen adayının öğretmenlik uygulamasındaki başarısı, uygulama öğretim elemanı ve uygulama öğretmeninin yaptığı değerlendirmelerin fakültenin “Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği” gereğince birleştirilmesiyle not olarak belirlenir. Uygulama öğretim elemanı notları fakülte yönetimine teslim eder.

Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Öğretim Kurumlarında Yapacakları Öğretmenlik Uygulamasına ilişkin Yönergesinde okullarda gerçekleştirilecek öğretmenlik uygulamalarının ilkeleri şöyle sıralanabilir: • Kurumlar arası işbirliği ve koordinasyon ilkesi, • Okul ortamında uygulama ilkesi, • Aktif katılma ilkesi, • Uygulama sürecinin geniş zaman dilimine yayılması ilkesi, • Ortak değerlendirme ilkesi, • Kapsam ve çeşitlilik ilkesi, • Uygulama sürecinin ve personelinin sürekli geliştirilmesi ilkesi, • Uygulamanın yerinde ve denetimli yapılması ilkesi.

: Öğretmenlik uygulamalarının amacı; • Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine daha iyi hazırlanmalarını, • Öğrenimleri süresince kazandıkları genel kültür, özel alan eğitimi ve öğretmenlik mesleğiyle ilgili bilgi, beceri, tutum ve alışkanlıklarını gerçek bir eğitim-öğretim ortamı içinde kullanabilme yeterliliği kazanmalarını sağlamaktır. Bu amaç kapsamında uygulamalardan istenen verimin alınabilmesi için kimi ilkeler belirlemek ve bu ilklere uymak gerekmektedir.

Öğretmenlik Uygulaması I dersi, öğretmen adaylarının, okulöncesi eğitim kurumlarını, öğrencileri, Okulöncesi Eğitim Programını, günlük yapılan eğitsel etkinlikleri ve okulöncesi öğretmenliğini genel olarak tanımalarını, okulöncesi eğitim alanında gerekli uygulama becerilerini kazanabilmelerini amaçlayan; • Gözlem, • Planlama, • Uygulama ve • Değerlendirmeye dayalı bir derstir

Öğretmenlik uygulaması programı; • Planlama, • İnceleme, • Araştırma, • Katılma, • Analiz etme, • Denetleme, • Değerlendirme ve • Geliştirme gibi kapsamlı bir dizi süreçten oluşur. Bu süreçlerin her biri hazırlık, uygulama, değerlendirme ve geliştirme aşamalarından oluşmaktadır. Öğretmen adayının, öğretmenlik davranışlarını bu süreçler yoluyla istenilen düzeyde kazanabilmesi için fiilen uygulama yapacağı süreden çok daha fazla zamana ve çabaya ihtiyacı vardır. Bu nedenle öğretmenlik uygulamaları; öğretmen adayına giderek artan bir sorumluluk ve uygulama yeterliliği kazandırmak için, en az bir yarıyıla yayılarak programa yerleştirilir.

Öğretmenlik Uygulaması II dersi; öğretmen adayının planlayarak uygulayacağı günlük eğitim akışı planları ile gözlemlemek üzere belirlediği çocuğu tanımaya yönelik uygulayacağı teknikler ve dolduracağı belgelerden oluşmaktadır.

Öğretmenlik uygulaması dersleri kapsamında gerçekleştirilecek etkinliklerin planlı ve amacına uygun biçimde sürdürülmesi için aşağıdaki işlemlerin sırası ile yapılması öngörülmektedir: • Öğretmen adayı, uygulamanın başında uygulama öğretmeni ile birlikte gerek Öğretmenlik Uygulaması I gerekse Öğretmenlik Uygulaması II dersi kapsamındaki etkinlikleri dikkate alarak çalışma planı hazırlar. • Uygulama öğretmeni, etkinlikleri uygularken öğretmen adayını gözler ve etkinlik gerçekleştirildikten sonra ona rehberlik eder ve dönüt verir. Öğretmen adayı gerçekleştirdiği etkinliklere ilişkin belgeleri e-portfolyo portalına yükler. • Uygulama öğretmeni ve danışman öğretmen, adayının çalışmalarını değerlendirir. Değerlendirme sonuçları e-portfolyo portalına yüklenir.

Öğretmen adayları Okul Deneyimi dersinde deneyimli öğretmenleri görev başında gözleyerek ve eğitim etkinliklerini inceleyerek okulöncesi Eğitim Programını, günlük eğitim etkinliklerini ve öğretmenlik mesleğini tanıma fırsatı bulmakta; böylece, onların önemli ölçüde deneyim kazanmış olarak Öğretmenlik Uygulaması derslerine başlamaları arzulanmaktadır.

Öğretim yapma; öğretmen adayının sınıfın tüm sorumluluğunu yüklenebileceğine kanaat getirildikten sonra ve kendisini hazır hissettiğinde “öğretim yapma” ya başladığı aşamadır. Meslek yaşamının dönüm noktası olan bu aşamada öğretmen adayı, öğretmen gibi duyar, hisseder ve davranır. Daha yakın bir anlatımla öğretmen adayı bu süreçte öğretmenlik mesleğini içselleştirir.

Öğretmen eğitimi programlarında uygulama etkinliklerinin stratejik bir önemi bulunmaktadır. Çünkü öğretmen adayları program süresince kuramsal derslerde edindikleri bilgileri uygulamalar yoluyla davranışa dönüştürmektedirler. Uygulamalar, öğretmen adaylarına, hazırlanmakta oldukları mesleği tanıma fırsatı vermekte gerçek dünya ile karşılaşma olanağı sağlamaktadır.

Öğretmenlik Uygulaması I dersinde değerlendirme Uygulama Öğretmeni ve Danışman tarafından e-portfolyo portalı aracılığıyla yapılır. Başarı notunu belirlemede, öğretmen adayının kılavuzda istenen biçimde hazırlamış olduğu raporları ve uygulama okulunda gerçekleştirilmiş olduğu diğer etkinlikleri temel alınmakla birlikte, derse devamı da göz önünde bulundurulur.

Öğretime katılma, öğretmen adayının okulu tüm yönleriyle yeterince tanıdıktan sonra okul ortamından sınıf ortamına girdiği ve sınıfta öğretmenin işlediği dersleri izlemeye başladığı aşamadır. Bu aşama, görsel-işitsel öğretim materyalinin nasıl kullanıldığı, sınıf disiplininin nasıl sağlandığı, konular arası geçişin nasıl yapıldığı zamanın nasıl yönetildiği gibi etkili öğretime ilişkin bilgilerin uygulama ortamında pekiştirildiği süreçtir

Bu dersin genel amacı, okulöncesi eğitim kurumlarında günlük etkinlik programında yer alan eğitim etkinliklerini; • Planlamak, • Uygulamak, • Değerlendirmek, • Çocukları tanımaya ve değerlendirmeye yönelik teknikleri uygulamak ile • Öz değerlendirme yapmaktır

Öğretmen adaylarının okulöncesi eğitim kurumlarında gerçekleştirdikleri belgeleri portala yüklemeleri gerekir.