ÖĞRETİMDE PLANLAMA VE DEĞERLENDİRME - Deneme Sınavı - 9

Aşamalar
• Öğretmenin problem durumunu tasarlaması
• Öğrencilerin probleme hazırlanması
• Problemin öğrencilere sunulması
• Problemin analiz edilmesi
• Problemin tanımlanması
• Gerekli bilgilerin toplanması
• Olası çözümlerin üretilmesi
• Çözüm yolunun kararlaştırılması
• Çözümün sunulması
• Değerlendirme

Stratejik öğrenme

Sınıf ortamı velilerin görüşlerine göre düzenlenmiş mi? sorusu öğretim ortamının düzenlenmesinde yardımcı olan bir soru değildir. Öğretim ortamı velilerin görüşlerine göre düzenlenmemektedir.

Eğitim, çıktılarının doğrudan gözlenemediği alanlardan biridir. Eğitimde çoğu kez ölçülecek nitelikler duyu organlarıyla tam olarak gözlenemez ya da gözlense bile yeterli duyarlıkta ölçülemez. Bu nedenle de eğitimde çıktıların ölçülmesinde ölçme araçlarına başvurulur. Ölçmede araç kullanımının temelinde duyarlı ölçme yapma ihtiyacı vardır. Duyarlı ölçmeler amaca uygun seçilen/geliştirilen ölçme araçları yardımıyla yapılır.

Çoktan seçmeli testler, sınıf içi uygulamalardan büyük kitlelerin katıldığı ulusal merkezi sınavlara kadar birçok düzeyde ve hemen hemen her öğretim alanında kullanılmaktadır. Bunun nedeni, çoktan seçmeli testlerin büyük kitlelere kolaylıkla uygulanabilmesi, diğer ölçme araçlarına göre kapsam geçerliğinin yüksek olması, hazırlama, uygulama ve değerlendirme açısından kullanışlı olması, objektif olarak puanlanabilmesi ve iyi hazırlandığı takdirde üst düzey yeterlikleri de ölçmeye olanak tanımasıdır.

Eşleştirme testleri objektif testler sınıfında yer alır. İçerdiği maddeler yardımıyla birbiriyle ilişkili olan bilgi ögeleri yönergede verilen açıklama doğrultusunda belli bir bakış açısına göre eşleştirilir. Eşleştirme maddeleri iki sütundan oluşur. Soruların verildiği sütuna “ön-cüller”, cevapların verildiği sütuna ise “seçenekler” adı verilir. Eşleştirme maddeleri daha çok yazarlar ve eserleri, ülkeler ve başkentleri, ülkeler ve ürettikleri tarım ürünleri gibi aralarında belli bir ilişki, bağ bulunan bilgi gruplarını eşleştirmek için kullanılır.

Cevabı bir harf, bir kelime, bir işlem ya da en fazla bir cümle olan soru maddelerinden oluşan ölçme araçlarıdır. Boşluk doldurma soruları da bu grupta yer alır. Kısa cevaplı ve tamamlama testlerinde madde uzunluğu bir kelime ya da cümleyle sınırlıdır. Bu nedenle madde yazımı çok kolaydır. Bu tür testler bilgi düzeyindeki yeterliklerin ölçülmesinde daha çok kullanılır. Puanlamanın objektif olması ve çok sayıda soruya yer verilebilmesi bu aracın üstün yönlerini oluştururken, üst düzey yeterlikleri ölçememesi bu aracın en önemli sınırlılığını oluşturur. Kısa cevaplı ve tamamlama testleri kapsam geçerliği açısından yazılı sınavlara göre daha yüksek geçerlik sağlar.

Sözlü sınavlarda geçerlik ve güvenirlikle ilgili endişeleri en aza indirmek için alınabilecek bazı önlemler vardır. Bunların başında öğreticinin sözlü performansı değerlendirmede öğrencilerin kişsel özellik ve durumlarından etkilenmemesi gelir. Öğrencinin cinsiyeti, kimlik bilgileri, aile özellikleri vb. değerlendirmede etkili olmamalıdır. Sözlü sınavlarda geçerlik ve güvenirlik açısından bir diğer önemli konu öğrencilere yöneltilebilecek soruların sayıca az olduğu göz önünde bulundurularak mümkün olduğunca sınav konusunu kapsayıcı nitelikte sorunun hazırlanmasıdır. Bunun için, öğrencilere yöneltilecek soruların sınav sırasında değil önceden üzerinde düşünülerek hazırlanması gerekir. Sözlü sınavlarda geçerlik ve güvenirliği yüksek tutmak için dikkat edilmesi gereken bir diğer husus puanlama hatalarına karşı önceden hangi soruların sorulacağının, soruda öğrencilerden hangi detayların istenceğinin belirlenmesi ve bu detaylara kaç puan verileceğinin ayrıntılı olarak belirlenmesi gerekmektedir.

Yazılı sınavların avantajları şöyle sıralanabilir:

Ödevlerin olumsuz yönleri

Kavram haritaları, öğrencilerin bir konu ile ilgili düşünce ya da kavramları ve düşünce ya da kavramlar arası ilişkileri grafiksel olarak göstermelerine yardımcı olur. Daha çok yeni fikirlerin oluşturulması ve planlaması aşamasında kullanılır. İşlenen konulara ilişkin görsel ve şematik bir özet sunar, karmaşık ilişkileri gösterir, eksik ya da yanlış öğrenmelerin belirlenmesini ve giderilmesini sağlar. Öğrencilerin kendi öğrenme kapsamlarını oluşturmasına ve konuya odaklanmalarına yardımcı olur.

Görüşme, öğrencilerin öğrenmeleri hakkında detaylı bilgi edinilmesinde başvurulan tekniklerden biridir. Görüşme yoluyla, öğrencilerin tutum, duygu, düşünce ve inançlarına ilişkin bilgiler toplanır. Görüşmeler; yapılandırılmış, yarı yapılandırılmış ve yapılandırılmamış görüşmeler olmak üzere üç farklı biçimde gerçekleştirilir.

Kişilik envanterleri, daha çok duyuşsal davranışların ölçülmesinde kullanılır. Kişinin envanterde yer verilen ifadeler karşısındaki duygu, düşünce ve davranışları belirlenmeye çalışılır. Kişilik envanterlerinde, “uyumlu-uyumsuz”, “normal-anormal” şeklinde derecelenen davranış örneklerinin yanında, “Evet”, “Fark etmez”, “Hayır” gibi seçenekler de kullanılabilmektedir.

Büyük kitlelere kolaylıkla uygulanabilen, diğer ölçme araçlarına göre kapsam geçerliği yüksek olan, hazırlama, uygulama ve değerlendirme açısından kullanışlı olan ve objektif olarak puanlanabilen ölçme aracı, çoktan seçmeli testlerdir.

Çoktan seçmeli soru inceleme formunda; anlatım paralelliği sağlanmış mıdır?  anlatım, açık seçik ve sınırlı mıdır? anlatım, kökle bağlantılı mıdır? seçeneklerin birbirinden bağımsızlığı sağlanmış mıdır? soruları, sorunun seçenekleriyle ilgili olarak sorulmuştur.

Test maddesini  hiç okumadan bile yanıtlayanların doğru yanıtı bulma olasılığını %50 olması, üst düzey zihinsel becerilerin ölçülmesinin mümkün olmaması,  öğrenme eksiklerinin belirlenmesi ve öğretimin değerlendirilmesi amacıyla yapılan izleme testleri için uygun olmaması, doğru-yanlış testlerin sınırlılıklarındandır.

Daha çok yazarlar ve eserleri, ülkeler ve başkentleri, ülkeler ve ürettikleri tarım ürünleri gibi aralarında belli bir ilişki, bağ bulunan bilgi gruplarını ilişkilendirmek için kullanılan test türü eşleştirme testleridir.

Soru ve yanıtların öğrenciler tarafından oluşturulduğu ve öğrencilere en iyi bildiklerini gösterme konusunda fırsat veren yazılı sınav türü sorusuz sınavlardır.

Kazanılan bilgi ve becerilerin yeni çalışmalarda, projelerde kullanıl­masının istendiği durumlarda verilen ve  üretimin esas olduğu ödevler  geliştirici ödevlerdir.

Daha önceleri mimarlar ve fotoğrafçılar gibi sanat alanlarında çalışanların daha çok kullandığı  ve  sonuçtan çok süreç değerlendirmesinin önem kazandığı son yıllarda eğitim alanında da kulla­nılmaya başlayan ölçme aracı türü protfolyodur.