ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

Öğrenmeyi öğrenme: Bireylerin kendi öğrenme özelliklerinin farkında olarak, etkili öğrenmeleri için en uygun yolları seçebilmeleri ve uygulayabilmeleridir. Doğru cevap E’dir.

“Her yiğidin bir yoğurt yiyişi vardır.” atasözü, bireysel farklılıklarımızı en güzel anlatan sözlerden biridir. Her bireyin fiziksel, zihinsel, toplumsal vb. açılardan farklılık gösterdiği tartışılmaz bir gerçektir. Bireylere özgü bu farklılıklar, genellikle ikiz bireyler örneği üzerinde açıklanmaktadır. İkiz bireylerin aynı genetik yapıya sahip oldukları, aynı ana rahminde geliştikleri ve aynı aile ortamı içinde büyüdükleri halde, hiçbir zaman aynı kişiliğe sahip olmadıkları bilinmektedir. Bu nedenle, konu alanı uzmanları, ikiz bireylerin iki farklı birey olduklarını ve bu nedenle aynı kıyafetler giydirilmesinin, aynı oyuncaklarla oynamalarının bireysel farklılıklarını ortadan kaldıracağı, bunun da kimlik gelişimi açısından sağlıksız sonuçlar doğuracağını vurgulamaktadırlar. Doğru cevap A’dır.

Öğrenme stili kavramı, genel olarak, bireyin öğrenmeye dönük davranışlarını kapsar. Bu kavram çoğu araştırmacı tarafından farklı biçimlerde tanımlanmıştır. Öğrenme stilleriyle ilgili yapılan tanımlamalardan bazıları şunlardır:

Dört temel alan ve her bir temel alan içinde de alt etmenleri belirleyen Dunn ve Dunn’ın tanımladıkları öğrenme stilleri şunlardır (Özer, 2003, ss.164-166; Dunn ve Griggs, 1988, s.3):

Sosyal tercihlerin alt etmenleri:

Grasha ve Reichmann, bireylerin öğrenme ortamlarında tercih ettikleri stil yapılarını üç boyutta tanımlamışlardır (Jonassen ve Grobowski):

Kolb’un öğrenme çemberindeki öğrenme biçimleri şunlardır

Soyutluğu algılama: Duygu, his, ruh ve zekâ gibi görünmeyen, fiziksel özelliğe sahip olmayan şeylerin farkına varılması yeteneğidir. Bu yetenek sayesinde bireylerin duyguları yaşama, estetik değerlendirme, ilişkileri ve fikirleri algılama, kavramları çözümleme, empati kurma becerileri gelişir. Doğru cevap D’dir.

Öğretim etkinliklerinde öğrenme stillerinin dikkate alınması;

Dunn ve Dunn’a göre öğrenme stilleri, kişilerde varolan değişmez ya da az değişir özelliklerdir. Her bireyin parmak izi gibi bir öğrenme stili olduğunu belirten Dunn ve Dunn, öğrenme stilleri modelini, psikolojik ve zihinsel süreçlerden daha çok ortam farklılıklarından yola çıkarak tanımlamaktadırlar.

Grasha (1996), öğrenme stilini “öğrencilerin bilgiyi edinme, akranlarıyla etkileşme ve öğrenme sürecine katılma yeteneğini etkileyen kişisel nitelikler” olarak tanımlamaktadırlar. Bireylerin sosyal ve duyuşsal bakış açılarını temel alarak öğrenme yaklaşımlarını belirlemeye çalışan Grasha ve Reichmann, oluşturdukları öğrenme stili modelinde, bilginin birey tarafından nasıl algılandığı ve nasıl düzenlendiğinin yanı sıra ağırlıklı olarak bireylerin öğrenme ortamlarındaki etkileşimi üzerinde durmuşlardır.

Grasha ve Reichmann, bireylerin öğrenme ortamlarında tercih ettikleri stil yapılarını üç boyutta tanımlamışlardır:

Kolb’un öğrenme stillerinde bireylerin algılamada tercih ettikleri yol ve bilgi işleme süreci tanımlanmaktadır. Kolb’a göre öğrenme stilleri, “bilgiyi algılama ve işlemede kişisel olarak tercih edilen bir yöntemdir”. Bu anlamda öğrenme stilleri bir yönüyle duyuşsal; diğer yönüyle de zihinseldir (Kılıç, 2002, s.3). Kolb’un öğrenme stilleri çalışması yine kendisi tarafından geliştirilmiş olan “Deneyimsel Öğrenme Kuramı”nın bir uzantısıdır. Öğrenmeyi yaşantı, biliş, algı ve davranışın bileşimi olarak tanımlayan Kolb, deneyimsel öğrenme kuramında düşüncelerin yaşantı yoluyla tekrar tekrar oluşabildiği ve sürekli bir değişim gösterdiğini belirtmektedir. Kolb’un modelinde bireylerin öğrenme stilleri bir çember üzerinde açıklanmakta ve geliştirilen Öğrenme Stilleri Envanteri ile bireylerin öğrenme çemberinin neresinde yer aldığı belirlenmeye çalışılmaktadır.

Mumford’a göre, öğrencilerin kendi öğrenme stillerini anlamalarına yardımcı olmak, onların nasıl daha etkili şekilde öğreneceklerine yardımcı olmak demektir. Honey ve Mumford (1995) deneyimsel öğrenme içinde yer verdikleri öğrenme stillerinde, bireylerin bu stiller içinde bir ya da ikisini tercih etme eğilimli olduklarını belirtmekte ve bu tercihlerinde önceki deneyimlerin etkili olduğunu vurgulamaktadırlar. Honey ve Mumford Modeli, bu yönüyle, Kolb’un öğrenme stilleri yaklaşımı ile paralellik göstermektedir.

Gregorc’a (1985) göre öğrenme stili, “ruhun ve bazı zihinsel niteliklerin göstergesi olan davranış, özellikler ve hâl”dir. Gregorc, insanların gerçek stillerinin saptanabilmesi için onların kendileri gibi davranmaları gerektiği görüşündedir. Bu amaçla geliştirdiği Gregorc Stil Saptayıcısı adlı modelinde, bireylerin algılama ve düzenleme yeteneklerini ölçmeye çalışmıştır. Gregorc’un öğrenme stilleri modeli; bilgiyi alma, işleme, depolama, kodlama ve kodları çözme biçimi üzerinde yoğunlaşan bilişsel boyut içinde kabul edilen bir modeldir. Her insanın zekâsının farklı olduğunu ve bu durumun kişisel niteliklerin belirlenmesinde en önemli etmen olduğunu vurgulayan Gregorc’a göre, bu niteliklerin özellikleri zekâ kanallarının gücü, kapasitesi, yetenekleri kişinin öğrenmesinde aracılık eden bir yapıya sahiptir

Öğretim etkinliklerinde öğrenme stillerinin dikkate alınması;

 

Honey ve Mumford’un tanımladığı öğrenme stilleri ve bu stillerin özellikleri şu şekilde özetlenebilir:

Eylemci öğrenme stiline sahip bireyler;

 

Düşünenler;

Kuramcılar;

Yararcılar;

Kolb’un tanımladığı bu öğrenme stilleri şunlardır:

Kolb’un öğrenme çemberindeki öğrenme biçimleri şunlardır

Öğrenme stillerinin, diğer bir özelliği bilişsel, duyuşsal ve çevresel boyutlarının olmasıdır. Bu boyutlar;

Bilişsel boyut; Bireyin bilgiyi algılama, işleme, kodlama ve hatırlama gibi özelliklerini içerir.

Duyuşsal boyut; Kişilikle ilgili özellikleri içeren bu boyutta, güdü, ilgi, risk alabilme, sorumluluk ve sosyallik gibi özellikler yer alır.

Çevresel boyut; Biyolojik temellidir. Fizyolojik olarak adlandırılan bu boyut, duyusal algı (görsel, işitsel vb.) ve çevresel nitelikleri içerir.