ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ - Deneme Sınavı - 18

Sorgulamaya dayalı öğrenme, ürün ortaya koyma ya da problem çözmeden daha çok araştırma sürecini vurgular. Temel amaç, öğrencilerin üst düzey düşünme becerilerini geliştirerek onların öğrenmeyi öğrenmelerini sağlamaktır. Sorgulama sürecinde öğretmen hem bir rehber, hem de bir modeldir. Doğru cevap E'dir.

Sorgulamaya dayalı öğrenme ilköğretimden yükseköğretime değin tüm eğitim basamaklarında ve hemen hemen tüm disiplinlerin öğretiminde başarılı olarak uygulanabilmektedir. Bununla birlikte, sorgulamaya dayalı öğrenmenin daha çok fen derslerinde etkili olarak kullanıldığına tanık olunmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Öğretme-öğrenme süreçlerinde uygulanması gereken bireysel öğretim, iki temel ilkeye dayanmaktadır. Bu ilkelerden biri, “bağımsız ilerleme” ilkesidir. Bu ilke öğrenmeyi öğrenme yaklaşımını temel alır. Bu ilkeye göre, öğrencilerin nasıl öğreneceklerini bilmeleri gerekmektedir. Bireysel öğretimin bir diğer ilkesi ise bireyin kendi yönetiminde “bağımsız çalışma” ilkesidir. Bu durum öğrencinin özyönetimli ve özdenetimli olmasını gerekli kılmaktadır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Bireyselleştirilmiş öğretim yönteminde, öğrenme etkinliklerinde öğretmen ve öğrenci rolleri değişmekte ve öğrenci merkeze alınmaktadır. Öğretmen sınıftaki tüm öğrenciler yerine 3-5 öğrenciden oluşan küçük gruplara açıklamalar yapmaktadır. Öğretmen sınıfta danışmanlık görevini üstlenirken öğrenciler de öğretme öğrenme etkinliklerine aktif olarak katılmaktadırlar. Bireysel gereksinimlere dönük grup çalışmalarında değişik etkinliklere yer verilerek öğrencilerin farklı çalışmalar yapmalarına olanak sağlanmaktadır. Anlatılan örnek olayda Gökhan öğretmen bireyselleştirilmiş öğretim yöntemini kullanmaktadır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Beceri geliştirme çalışma tekniğinde sınıftaki öğrenciler beş gruba ayrılır. Dört grup belirli bir konunun belirli bir alanıyla ilgili çalışmalar yapar. Beşinci grupta da öncelikle, öğrencilerin bireysel özelliklerine göre hangi grupta başlamaları gerektiği konusunda bilgi verebilmek için yönlendirme çalışmaları yapılabilir. Yukarıda verilen örnek olayda Seda öğretmen beceri geliştirme çalışma tekniğini kullanmaktadır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Küçük adımlar ilkesine göre öğretimde ünitenin anlamsal yapısı bozulmaksızın, öğrenci tarafından kolayca öğrenilecek biçimde en küçük bilgi ve beceri birimlerine ayrılmaktadır. Öğrenci bu bilgi ve becerileri adım adım öğrenerek ilerlemektedir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Dallara ayrılan program modelinde öğrenciye kazandırılacak bilgiyi çerçeveler halinde sunulmaktadır. Her çerçeve; bilgi, soru ve yanıt seçeneği ögelerinden oluşmaktadır. Öğrenci önce çerçevede sunulan bilgiyi sonra bu bilgi ile ilgili kendisine yöneltilen soruyu okumaktadır. Öğrenci aynı çerçeve içinde sunulan seçeneklerden birini seçerek bu sorunun yanıtını vermektedir. Öğrenci verdiği yanıta göre farklı yönlere yönlendirilmekte ve verdiği yanıt hakkında kendisine bilgi verilmektedir. Öğrencinin yanıtı doğru ise pekiştirilmekte ve öğrenci bir sonraki çerçeveye geçmektedir. Öğrencinin yanıtı yanlış ise yanıtın neden yanlış olduğu hakkında kendisine bilgi verilmekte ve yanlışını düzeltmeye yardımcı olacak bilginin bulunduğu yere yönlendirilerek bilgiyi dikkatlice tekrar okuması ve yeniden yanıt vermesi istenmektedir. Merve öğretmen programlı öğretim modellerinden dallara ayrılan program modelini kullanmaktadır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Programlı öğretim yönteminin bütün derslere uygulanması zordur. Bu öğretim yöntemiyle öğrenci üst düzey davranışlara ulaşamaz. Bu yöntemin uygulandığı sınıflarda kişilerarası etkileşim yetersizdir. Bu yaklaşımda değerlendirme, öğretme-öğrenme etkinliklerini geri plana iter. Doğru cevap C seçeneğidir.

Alıştırma ve tekrar programları, öğrenilen konuların pekiştirilmesi gereksinimyle ortaya çıkmıştır. Bu programda öğrenciye farklı zorlukta sorular verilerek alıştırmalar yapılır. Öğrenci, karşısına gelen soruyu yanıtlar. Yanıt doğru ise başka bir soruya geçilir. Yanıt yanlış ise bilgisayar soruyu bir daha sorar ve soru doğru yanıtlanıncaya kadar yönlendirme yapılır. Öğrencinin öğrenemediği ya da eksik öğrendiği bilgi ve beceriler ile ilgili sorular sorularak alıştırma ve tekrarlar yapılır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Bilgisayar destekli öğretim yöntemi kullanılan sınıflarda öğrencinin sınıf içinde arkadaşları ve öğretmenleriyle olan etkileşiminin azalması bu yöntemin sınırlılıklarından biridir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Özel öğretici destekli öğretim yönteminde, öğretme-öğrenme süreçlerinde öğrencinin öğrenme güçlüğü yaşadığı yerlerde ya da öğrenci öğrenmelerinin desteklenmesi gerektiği durumlarda özel öğretici yardımıyla öğrencilere bireysel öğretim desteği sağlanmaktadır. Bu yöntemde, özel öğretici desteğine gereksinim duyan öğrencilere gerekli yardım ve destek verilmekte ve öğrenme güçlüğü yaşanılan konularda öğrencilere önemli katkılar sağlanmaktadır. Doğru cevap A seçeneğidir.

"Okul, çocukları hayata hazırlayan bir yer değil; hayat problemlerinin araştırılıp yaşanarak öğrenildiği gerçek bir yaşam ortamı olmalıdır." görüşünden hareketle ortaya çıkan öğretim yöntemi proje yöntemidir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Öğretme-öğrenme süreçlerinde uygulanması gereken bireysel öğretim, iki temel ilkeye dayanmaktadır. Bu ilkelerden biri bağımsız ilerleme, diğeri ise bağımsız çalışmadır. Öğrenmeyi öğrenme, öğrencilerin nasıl öğreneceklerinin bilmeleridir. Ayrıca öğrencinin özyönetimli ve özdenetimli olmasını gerekli kılmaktadır. Bağımsız çalışma ile öğrenciler kendi bireysel özelliklerine uygun bir öğretimle yeteneklerini arttırabilecekler ve daha fazla sorumluluk alacaklardır.

Bireysel öğretimde temel ilke, her öğrencinin diğerlerinden farklı biçimde bağımsız ilerlemesi ve çalışabilmesidir. Toplu eğitim-öğretim bireysel öğretimde uygulanamaz.

Bireyselleştirilmiş öğretim yönteminde, öğrenme etkinliklerinde öğretmen ve öğrenci rolleri değişmekte ve öğrenci merkez alınmaktadır. Öğretmen sınıftaki tüm öğrenciler yerine küçük gruplara açıklamalar yapmaktadır. Öğretmen sınıfta danışmanlık görevini üstlenirken öğrenciler de öğretme-öğrenme etkinliklerine aktif olarak katılmaktadırlar. Bireysel gereksinimlere dönük grup çalışmalarında değişik etkinliklere yer verilerek öğrencilerin farklı çalışmalar yapmalarına olanak sağlanmaktadır. Bireyselleştirilmiş öğretim yöntemi öğretme-öğrenme süreçlerinde; dönüşümlü günlük çalışmalar, beceri geliştirme çalışmaları, planlı grup çalışmaları ve düzey geliştirme çalışmaları olmak üzere dört ayrı teknik uygulanmaktadır. Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme, çok daha ilerideki çalışmalardan biridir.

Seçeneklerdeki açıklamalar sırasıyla ; anında düzeltme ilkesi, bireysel hız ilkesi, küçük adımlar ilkesi, aşamalı ilerleme ilkesi, başarı ilkesi biçimindedir.

Doğrusal program modelidir. Bu model, pekiştirme anlayışını savunan davranışçı kurama dayalı olarak geliştirilmiştir. Bu modelde, öğrenme, istenilen davranışın oluşmasını sağlama ve bu davranışın pekiştirilmesi temeline dayanır. Öğrenciye kazandırılacak bilgiler madde ve çerçeve biçiminde aşamalı olarak sunulur. Programdaki her çerçeve, bilginin öğrenilip öğrenilmediğini kontrol etmeye yönelik sorulardan oluşmaktadır. Öğrenci, bilgiyi okumak ve sorulan soruyu yanıtlamak zorundadır. Sorunun yanıtı çerçeve içinde belirtilen yere kaydedilmektedir. Öğrenci bir çerçeveyi tamamladıktan sonra bir sonraki çerçeveye geçmektedir

Programlı öğretim yönteminin yararları: İlgi çekici bir yapıya sahip olması, anında dönüt-düzeltme sağlaması, zamandan ekonomi sağlaması, bireysel farklılıklara uyum göstermesi, dikkati sürekli uyanık tutması, öğretmenin kendini yenilemesi ve geliştirmesi için zaman ve ortam sağlaması, anlaşılmayan konuları istenildiği kadar tekrar olanağı sağlaması, okul içinde ve dışında her yerde kullanılabilmesi, öğrencinin etkin olarak katılımını sağlamasıdır. Programlı öğretim yönteminin sınırlılıkları: bütün derslere uygulanmasının zor olması, öğrencinin üst düzey davranışlara ulaşamaması, kişilerarası etkileşimde yetersizliği, öğretimde etkileşim ürünü olan dikkate alınmamış olması, değerlendirme, öğretme-öğrenme etkinliklerinin geri plana itilmesidir.

Proje geliştirme, bilgisayar destekli öğretimde program türlerinden biri değildir.

Okula karşı isteksiz olan öğrencilerde, ev ödevleri bu isteksizliği daha da arttırabilir.