ÖĞRENME YÖNETİM SİSTEMLERİ

İçerik veya öğrenme yönetim sistemlerinde (İYS-ÖYS) öğrenenlere sunulan e-öğrenme kaynaklarının planlama, üretim, kontrol, yayın, takip ve değerlendirme sürecidir.

İçerik, kaydedilmiş olan herhangi bir enformasyon olarak da tanımlanabilir (Nichols, 2015). İçerik türleri çok farklı şekillerde sınıflandırılabilir. Bu sınıflandırma, kurumdan kuruma göre değişebileceği gibi, aynı kurum içinde farklı senaryo ve ihtiyaçlara göre de sınıflandırılabilir. Bu sınıflandırma yaklaşımlarından bazıları şu şekilde özetlenebilir:
• İçerik türüne göre (metin, ses, video, v.b.)
• Dosya yapısına göre (html, pdf, epub)
• Üretim yerine göre (iç kaynaklar, dış kaynaklar)
• Öğrenme amaçlarına göre (ders, modül, bölüm, ünite)
• Seviyelerine göre (ilkokokul, lise, üniversite)

İçerik ekosistemi; öğrenme bileşenleri, öğrenme nesnesi, bilgi nesnesi ve içerik ögelerinden oluşmaktadır. Öğrenme ortamı içerik ekosistemindeki bileşenlerin sunulduğu öğrenme yönetim sistemidir.

Gerektiğinde farklı bir yerde kullanılması gereken her içerik türünün özellikleri şu şekilde özetlenebilir;
• Hangi öğrenme amacına yönelik hazırlandığı net olarak bilinmeli,
• Uzunluk, süre, kapasite, üretildiği kaynak, üretim tarihi gibi meta verilere sahip olmalı,
• Nicelik (istatistiki bilgi) olarak takip edilebilmeli,
• Kolay bir şekilde tekrar ulaşılabilmeli,
• Değerlendirme sonuçlarını içerebilmeli ve
• Düzenlenerek tekrar kullanılabilmelidir.

Alanyazında ve kaynaklarda öğrenme nesneleri (Learning Object), farklı terimlerle de karşımıza çıkabilmektedir:
• Dijital öğrenme nesnesi(Digital Learning Object)
• Dijital öğrenme içeriği (Digital Learning Content)
• Tekrar kullanılabilir öğrenme nesnesi (Reusable Learning Object)
• Bilgi nesnesi (Knowledge Object)
• Eğitsel nesne (Educational Object)

Öğrenme nesneleri, problem-tabanlı öğrenme etkinliklerinde, keşfedici ortamlarda, performans destek sistemlerinde, yardım sistemlerinde, simülasyonlarda ya da karma öğrenme çözümlerinde kullanılabilir.

Yazar, editör, öğretici gibi içerik oluşturucu ya da kullanıcılarının yanı sıra öğrenme nesneleri kurumlar için de aşağıdaki faydaları sağlar:
• Ekonomik Fayda: Öğrenme nesneleri, her aşamada kuruma uygun şekilde oluşturulacak standartlara uygun bir şekilde üretildiğinde maliyetleri düşürecektir.
• Standart Oluşturulması: Kurumun kendi içinde bir standart oluşturması, farklı kurumlarla çalışabilme şansını arttırmaktadır.
• Üretim Hızının Artması: Bir kez öğrenme nesnesi ambarı (veritabanı) kurulduktan
sonra, yeni çözümlerin hayata geçirilmesi oldukça hızlı bir şekilde gerçekleştirilebilir. Her defasında tekerleğin keşfinin tekrar yapılmasına
gerek yoktur.
• Geliştirme ve Bakım Süreçlerinin Kolaylaştırılması: Ortak bir öğrenme ambarı
kullanılması, sınav ve kurslara destek olmak için geliştirme ve bakım sürelerini düşürür.
• Öğrenme Süreçlerinin Bireyselleştirilmesi: Öğrenme yaklaşımları ve sunum şekilleri kişiselleştirilerek öğrenme memnuniyeti arttırılabilir.

AICC: Havacılık endüstrisinin nitelikli yetiştirme ve sertifika programları için ihtiyaç duyması sonucunda farklı firmaların işbirliği ile 1988 yılında temeli atılmıştır. 2014 yılında bu standardı ortaya koyan komite kapatılmış ve çalışmaları farklı bir kuruma (Department of Defense - Advanced Distributed Learning) aktarılmıştır.
SCORM: Paylaşılabilir İçerik Nesne Referans Modeli olarak isimlendirilen bu standart, ilk olarak 2001 yılında ortaya atılmıştır. Altyapısını AICC’den alan SCORM modeli, Javascript uyumludur. Daha sonra yenilenerek SCORM 2004 sürümü ortaya çıkartılmış ve bu standardın 4. sürümü 2009 yılında yayınlanmıştır.

xAPI: 2013 Nisanında Tin Can API 1.0 olarak resmi duyurusu yapılan standardizasyon projesi, “Experience API” veya “xAPI” olarak isimlendirilmiştir. xAPI standardı basit ve esnek bir yapıya sahiptir. Kurs içeriklerinin kalıp bilgileri dışında çok geniş bilgi aktarım özelliklerine sahiptir. xAPI kullanan öğrenme nesneleri, standart web sayfaları, bir günlük (blog), mobil donanımlar ve hatta
fiziksel olarak çalışan tek bir düğmeye bile entegre edilebilir.

Cmi5 (Computer Managed Instruction): AICC komitesi kapatılmadan önce yeni bir e-öğrenme standardı oluşturma çalışmalarına başlanmıştı. Bu yeni standart cmi5 olarak isimlendirilmektedir. Aslında bu standart, bir xAPI protokolüdür ancak e-öğrenme içeriklerinde öğrenenlerin değerlendirme ve kullanım verilerini izlemek için bazı varsayılan ifadeler ortaya koymaktadır. ÖYS dışında da öğrenenlerin değerlendirilmesini sağlayabilecek bir standarttır. Mobil donanımlarda ve hatta çevrimdışı olarak kullanılabilir.

İçerik organizasyonu, içerik veya öğrenme yönetim sistemlerinde (İYS-ÖYS) öğrenenlere sunulan eöğrenme kaynaklarının planlama, üretim, kontrol, yayın, takip ve değerlendirme sürecidir.

Öğrenme yönetim sisteminde canlı dersler video içerik türü arasında gösterilebilir.

Öğrenme yönetim sistemlerinde HTML ve Flash etkileşimli içerik türleri arasında yer almaktadır.

Başlık, öğrenme nesnelerinin genel bilgi nesneleri arasında yer almaktadır.

Öğrenme yönetim sistemlerinde canlı ders ve animasyon videoları video içerik türü arasında yer alırken sıralama soruları değerlendirmeye yönelik içerik türü arasında gösterilmektedir.

Kurumsal içerik organizasyonu, AIIM tarafından organizasyonel süreçler ile ilgili belge ve içeriklerin oluşturulması, yönetilmesi, kaydedilmesi, korunması ve sunulması ile ilgili strateji, yöntem ve araçlar olarak tanımlanmaktadır.

Kurum; kurumsal içerik yönetiminde kurumun nerde ve nasıl işlev göstereceğini açıklar. İçerik; kurumsal içerik yönetiminin ne üzerinde çalışacağını temsil eder. Yönetim ise; iletişim, süreç, akış şeması, işbirliği, etkileşim gibi süreçleri bir araya getirirken kimin, ne zaman ve nasıl yapacağı konusunu netleştirir.

Üretim sırasının belirlenmesi ÖYS'de üretim süreci ilgili unsular arasında yer almaktadır.

Öğrenenlerin içeriğe uyum sağlamaya çalışmasından çok, içeriğin kullanıcılara uygun sunulabilmesi önemlidir. Hedef kitle ne kadar farklı özelliklere sahipse, içerik türlerinin de bu kitleye hitap edebilecek çeşitlilikte olması gereklidir. İçeriğin sunulacağı hedef kitle, içeriklerin uzunluğunu, seviyesini, türünü ve yapısını belirler.

ÖYS’lerin en kuvvetli olduğu noktalardan birisi, öğrenenlerin malzeme, sayfa, bağlantı ve video gibi içerikleri;

Ne kadar indirdiği,

Ne kadar kullandığı,

Ne kadar tamamladığı ya da

Ne kadar başarılı olduğu gibi sorulara net cevap verebilmesidir.

a

a