Nüfus Artışı: Türkiye’de ve Dünyada Demografik Projeksiyonlar ve Nüfus Politikaları
I. Ticaretin yaygınlaşması,
II. Yiyecek üretiminin artışı
III. Gıda güvenliğinin artışı,
IV. Beslenme rejiminin iyileşmesi,
V. Dünyada savaşların azalması.
1600’lerin ortalarından başlayarak dünya nüfusunun artışı hızlanmaya başlamıştır. Bunun en önemli nedeni/ nedenleri yukarıdakilerden hangisi olamaz?
Yalnız V.
V. Dünyada savaşların azalması.
Bugün hangi ülke dünya nüfusu içerisinde çok önemli bir paya sahip olmasıyla dünya nüfus istatistiklerini açık bir biçimde etkileyen bir ülke olmaya devam etmektedir?
Çin
Birtakım uluslararası nüfus veri tabanları (örneğin The Population Reference Bureau-PRB) hangi ülkeyi dâhil ve hariç tutarak istatistikler yayınlamaktadır?
Çin
Belirli bir yaştaki kişinin günlük hayattaki faaliyetlerini sınırlandıracak bir sağlık sorunu olmadan yaşaması beklenen yıl sayısı olarak tanımlanan sağlıklı yaşam süresine ne denir?
Doğuşta yaşam beklentisi
1990 yılından sonra 2000 yılında son nüfus sayımı gerçekleştirilmiş ve 2007 yılından itibaren Türkiye'de nasıl bir Nüfus Kayıt Sistemi’ne geçilmiştir?
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi
Göç, ölüm ve doğum verilerinin gelecekteki eğilimleri ile tahminlere göre gelecekte nüfusun durumu hakkında kestirimlerin yapılmasıyla elde edilen bilgiye ne denmektedir?
Nüfus projeksiyonu
Nüfus projeksiyonlarıyla yerel ölçeklerde çoğu kez 10 yıla kadar hesaplanan kısa dönemli tahminler yapılabilmektedir. Bunlar özellikle ne için gerekli olan tahminlerdir?
Kentsel planlama
1.Gamma fonksiyonu,
2.Sayım yılları arasındaki nüfus artış hızı,
3.Sayımlar arası yılların nüfusunun belirlenmesi,
4.Şehir nüfusu ve şehirleşme hızı tahmini,
5.İl nüfus tahmini ve illerin nüfus artış hızı tahminleri.
Yukarıda bahsedilen matematiksel yöntemlerden hangisi ile nüfus projeksiyonu yapılmamaktadır?
Gamma fonksiyonu
Nüfus politikalarının uygulanması sırasında alınan kararlar arasında öncelik ve denge sağlamada ülkelerin büyük çoğunluğunun üzerinde durduğu husus nedir?
İnsan hakları politikası ile nüfus politikalarını bağdaştırmaktır.
Gelişmiş ülkelerin pek çoğunda ve özellikle İskandinav ülkelerinde uygulanan politikalar hangi eşitliği son derece destekleyici niteliktedir?
Toplumsal cinsiyet eşitliği
Sağlık koşullarının iyileştirilmesi, eğitim düzeyinin yükseltilmesi, mesleki bilgi ve deneyimin artırılması gibi politikalar ne tür nüfus politikalarıdır?
Nüfusun niteliğini değiştirmeye yönelik
Dünyada uzun yıllar boyunca nüfus konusunda gelenekçi tutum, doğurganlığı desteklemek biçiminde olan tutum büyük ölçüde kökenini nasıl kültürden almıştır?
neolitik toplumsal kültür
I. İstenildiği zamanda istenildiği kadar çocuk sahibi olunması,
II. Doğum aralarının açılması,
III. Aşırı doğum sayısının önlenmesi,
IV. Erken yaşta doğumun önlenmesi için ailelerin eğitilmesi,
V. Sağlık hizmetlerinin yaygınlaştırılması.
Türkiye'de, yukarıda sözü edilen hedefler neye ilişkin politikalardır?
Aile Planlaması
Cumhuriyet döneminde birbirine zıt hedefleri olan iki farklı nüfus politikasının izlendiği dikkat çekmektedir. Bu politikalar nelerdir?
Cumhuriyetin ilk yıllarında uygulanan ve nüfus artışını destekleyen politika ve 1965 yılından son yıllara kadar uygulanan nüfus artış hızını düşürmeye yönelik politika olarak ifade edilebilir.
1963-1967 yılları arasında uygulanan hangi Kalkınma Planı’nda Türkiye’deki hızlı nüfus artışının getirdiği sorunlar ilk kez resmî gündem olmuştur?
Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı
Nüfus Planlaması Hakkındaki Kanun hangi yıl çıkarılmıştır?
1965
1968-1972 yılları arasında uygulanan İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı’nda aşırı yüksek düzeyli doğurganlığın ailelerin bir sorunu olduğu öne sürülerek, nüfus planlaması teriminin yerini hangi terim almıştır?
Aile planlaması terimi
Nüfus politikalarında 2013 yılından itibaren Türkiye, hangi söylemi yeni bir doğumları artırıcı politikaya geçiş amacıyla benimsemiştir?
En az 3 çocuk
Özellikle hangi Kalkınma Planı’nda Türkiye’nin demografik yapısının, doğurganlık düzeyi ve yaş yapısındaki değişimlerle gelişmiş ülkelerin yapısına benzemeye başladığı,
böylece değişen bu yapıda eğitim, istihdam, sağlık ve sosyal güvenlik alanlarındaki politikaların gözden geçirilmesi gerektiğinin altı çizilmiştir?
Dokuzuncu Beş Yıllık Kalkınma Planı’nda
Bir kadının doğurgan olduğu dönem olan 15-49 yaş grubunda doğurabileceği ortalama çocuk sayısını ifade eden terime ne denmektedir?
Toplam doğurganlık hızı