NÜFUS VE TOPLUM - Deneme Sınavı - 3

Platon ve Aristoteles, zamanlarının jeopolitik bağlamında radikal bir şekilde yeni bir toplum örgütü olarak şehir devletini tasarladılar: Şehir (site), vatandaşların (özgür erkeklerin) kamu sivil ve askerî işlere katıldıkları, kadınların ve kölelerin genel yaşam için gerekli çalışmaları yaptığı tek bir kasabada toplanmış küçük bir bölgeydi.

Platon, diğer felsefi çalışmalarında formüle edilmiş iki ilginç doğurganlık teorisi geliştirmiştir. Ruhun doğurganlığı insanların zihinleri arasında bir düşünce alışverişidir. Onun en mükemmel iletim aracı usta ile çırak arasındaki sevgiye (aşk) dayalı bilim, felsefe ve güzellik duygusudur. Platon’un aşk anlayışında
cinsel vurgular yoktur. İkinci doğurganlık biçimi olan üreme ise basit bir biyolojik ve sosyal gerekliliğe indirgenmiştir. Tüm bireysel kötülükler ve sosyal kargaşalar, tutkular, suçlar, delilikler ve isyanlar tamamen birbirinden ayrı tutulması gereken iki doğurganlık biçiminin karışımının bir sonucudur.

Aristoteles, nüfus artışından endişelenir, ama sadece araziyi ve ürününü, giderek artan sayıda bireyler arasında dağıtmak bazı insanları yoksullaştıracağı
için bunun sadece toplumsal huzursuzluğa yol açacağını öne sürmüştür. Bu yüzden çocuk sayısının aşırı olduğu kabul edilirse, devletin kadınları hamileliklerini sona erdirmeye zorlayabileceğini savunmuştur. Fakat nüfus kıtlığı da toplumu iş bölümünün ekonomik avantajlarından mahrum bırakacağı için Aristoteles’i endişelendirmektedir.

Roma İmparatorluğunda artan bir nüfusu sosyal bir fayda olarak görmüşlerdi. Büyük bir Roma ordusuna ve Roma sömürge politikalarına yönelik olarak giderek daha çok sayıda insana duyulan ihtiyaç, nüfus artışına olumlu bakılmasına neden olmuştur. Üst sınıflar arasında evliliği teşvik eden pronatalist yasalar teşvik edilmiştir.

Augustus, ailelerin büyüklüğündeki düşüşü durdurma, evlilik dışı ve çocuksuzlukla mücadele ve genel olarak ahlak standardını iyileştirme arayışındadır.

Hıristiyanlıkta da ailenin konumu Yahudilikteki gibidir. Dahası Hıristiyanlığa göre aile toplumsal bir kurum değil dinî bir kurumdur. Boşanmak kabul görmez, çocuk düşürmek yasaklanmıştır.

Merkantilizmin ana felsefesini Thomas Mun’un Dış Ticaret ve İngiliz Hazinesi (1664) adlı eserindeki şu önerme oluşturmaktadır: “Zenginliğimizi arttırmanın ve
hazinemizi büyütmenin doğal aracı dış ticarettir. En önemli kural, değer olarak, yabancılardan tükettiğimizden daha fazlasını onlara satmaktır.”

Fizyokratlar, tarımın merkantilistler tarafından ihmal edilmesini eleştirdiler ve devlet gücünün kendi iyiliği için sürdürülmesi gerektiği fikrini reddettiler. Onlar nüfusun refahını ve tüm insanlar için iyi bir yaşam standardına sahip olmayı, başarılı toplumun hedefleri arasında olması gerektiğini savunuyorlardı. Fizyokratlar, tarımsal verimlilik ile desteklenebilecek nüfusun büyüklüğü arasında bir ilişki olduğunu kabul etmişlerdir, ancak bu sorunun nüfus artışını sınırlamak yerine tarımsal üretkenliği artırarak çözülmesi gerektiğini düşünmüşlerdi.

John Graunt’ın 1662’de Londra’da yazdığı “Doğal ve Politik Gözlemler” adlı eseri demografide istatistiksel yöntemleri uygulama girişimlerinin başlangıcı olarak kabul edilir.

Malthus’tan önce Adam Smith, 1776 yılında, kaynaklar ile demografik gelişim arasındaki yakın bağlantı ile ilgili şu ünlü tespiti yapmaktadır: Her hayvan türünün sayısı geçinme imkânlarıyla orantılı olarak doğal bir şekilde artar ve hiçbir tür bunun ötesinde bir artış gösteremez. Smith geçinme
derken, şüphesiz hayatta kalmak için gerekli temel maddi zorunlulukları ve her şeyden önce de yiyeceği kastetmiştir.

Antik Yunan’ın önde gelen düşünürlerinden biri olan Platon M.Ö.428-348 yıllarında yaşamıştır.

Platon, bir şehir için optimum nüfus sayısının 5040 kişi olduğunu öne sürmüştür.

Aristoteles'in hocası ünlü düşünür Platon dur.

Aristoteles’in Politika adlı eseri bu erken tarihte ampirik motivasyonları ile öne çıkmaktadır.

Aristoteles, nüfus artışından endişelenir, ama sadece araziyi ve ürününü, giderek artan sayıda bireyler arasında dağıtmak bazı insanları yoksullaştıracağı için bunun sadece toplumsal huzursuzluğa yol açacağını öne sürmüştür. Bu yüzden çocuk sayısının aşırı olduğu kabul edilirse, devletin kadınları hamileliklerini sona erdirmeye zorlayabileceğini savunmuştur. Fakat nüfus kıtlığı da toplumu iş bölümünün ekonomik avantajlarından mahrum bırakacağı için Aristoteles’i endişelendirmektedir.

Morbidite, belirli bir nüfusta belirli bir zaman dilimi içerisinde hastalığa tutulanların sayısının sağlıklı kalmış nüfusa oranıdır.

Augustus, ailelerin büyüklüğündeki düşüşü durdurma, evlilik dışı ve çocuksuzlukla mücadele ve genel olarak ahlak standardını iyileştirme arayışındadır.

Kazuistik yasa, önceden görülebilecek sorunları belirleyip bunlara ilişkin yasalar yoluyla ayrıntılı çözüm üretme; her hadiseyi kendi özel bakış açısından kavramaya çalışan hukuki olay anlatımına dayanan hukuk anlayışı demektir.

İbn-i Haldun, dünyada nüfusun farklı bölgelere eşit olmayan bir şekilde dağıldığını gözlemlemiş ve bugün iklim, topoğrafya, toprak kalitesi ve birtakım sosyoekonomik faktörler gibi nüfus dağılımının ana belirleyicileri olarak kabul edilen faktörlerin çoğunu tanımlamış, nüfusları kırsal ve kentsel olarak sınıflandırmıştır (Al-Alwani, 1982).

"On altıncı yüzyıldan on sekizinci yüzyıla kadar Batı Avrupa’da çok önemli olan bir ekonomik doktrin ve felsefe" Merkantilizm dir.