MÜZECİLİK VE SERGİLEME - Deneme Sınavı - 10

Bugün dünya müzelerinin başlıca amacı, hızla değişen dünyaya insanların kendilerini sürekli geliştirerek adapte edebilmelerini sağlayabilmek için birer araştırma merkezi, birer forum alanı olmaktır. Bu nedenle müzeler nesnelerin toplandığı, saklandığı, korunduğu ve sergilendiği nesne odaklı içe dönük merkezler olmaktan çıkarak bireylerin farklılık gösteren özelliklerinin, eğilimlerinin, ihtiyaçlarının ele alındığı ve tüm müze kurgusunun, tasarımının bu yönde biçimlendiği birey odaklı dışa dönük merkezler hâline gelmiştir (Nalçakan 2005: 24-25).

Müzenin amaçları, hedefleri, görevleri ve yetkileri belirlendikten sonra müzenin temel altı fonksiyonu ortaya çıkar. Bu fonksiyonlar "varlık" ve aktiviteler (faaliyetler) olarak iki başlık altında değerlendirilmektedir. "Toplama" (koleksiyon), dokümantasyon ve koruma (saklama), varlıklar" başlığında; "araştırma, sergileme (gösteri), yorumlama ve açıklama" ise faaliyetler başlığı altında ele alınır.

"Yönetici belli bir zaman diliminde birtakım amaçlara ulaşmak için insan, para, ham madde, malzeme, makine, demirbaş, vb. üretim araçlarını bir araya getiren onlar arasında uygun bir birleşim, uyumlaştırma ve ahenkleştirme sağlayan kimsedir."

Özerk Yönetime Bağlı Müzeler; bakanlık, üniversite, belediye, askeriye, vakıf ve
çeşitli kuruluşlara bağlı müzeleri kapsamaktadır. Türkiye’de yer alan “Belediye Müzeleri” de devlet tarafından denetlenirler, destek ve yardım alırlar.

"Pazarlama mal ve hizmetlerin üreticiden tüketiciye veya kullanıcıya akışını sağlayan tüm faaliyetlerdir”.

Müzeler 3 temel sorumluluğu yerine getirebilmek için pazarlama stratejileri uygulamak zorundadır. Bu sorumluluklar:
1. Toplumun nasıl düşündüğünü ve onların ihtiyaçlarına nasıl cevap verebileceğini bilmek,
2. Her tür duruma uyum göstermek,
3. Ziyaretçilerin ihtiyaçlarını, isteklerini, beklentilerini ve onları heyecanlandıran şeyleri daha iyi anlamak ve diğer müzelerde, eğlence endüstrisinde yenilenmeyi sağlamak.
Pazarlama stratejileri ise iki aşamalı gerçekleştirilir:
1. Hedef pazarın belirlenmesi
2. Pazarlama karmasının oluşturulması

Müze ve sanat galerileri için pazarı şu şekilde bölümlere ayırabiliriz:
1. Demografik Özelliklerine Göre Bölümleme

2. Yaşam Tarzına Göre Bölümleme

3. Coğrafi Bölgelere Göre Bölümleme

4. Okullara Göre Bölümleme

5. Özel İlgilenenlere Göre Bölümleme

Müze ürünü, ziyaretçilerin müze deneyiminden edindikleri tüm izlenimlerin toplamıdır.

Müze atmosferini etkileyen faktörlerin listesi çok kabarıktır. Müzede ziyaret deneyimini oluşturan faktörlerin listesi yapılırken aşağıdaki hususlar “yer” ile de ilişkilendirilerek incelenmelidir.

1. Ziyaretçilerin müzeye kolay ulaşım koşulları ve varışı,

3. Müzeye girmek için ücret alınıp alınmadığının, bilet alınıyorsa nereden alınacağı ve bilet satış yerinin iyi tasarlanması

12. Ziyaretçilerin ihtiyaçlarına uygun ve temiz tuvaletler,

Müzeler için tutundurma en basit anlamıyla halkla iletişimde bulunmaktır.

Müzelerin “eğitim” misyonu ile kurulmaya başlamaları ise, Fransa'daki Aydınlanma hareketiyle oluşan toplum yapısı ve onunla birlikte gelen 1789 Fransız Devrimi’nin hemen ardından halka açılmaları ile başlamış, Endüstri Devrimi’nin etkisiyle hızlanmıştır.

1793’te yeniden düzenlenerek ilk halk müzesi olarak açılan Louvre Müzesi, milliyetçilik fikrini yaymak için, toplu halk eğitimi aracı olarak görülmüştür.

Müzede, etiketlenmiş sergiler hazırlanması, galeri turları yapılması, doğrudan halkın anlayabileceği ucuz kataloglar üretilmesi ve bu katalogların çeşitli dillere çevrilmesi müzenin halka ulaşma çabaları olarak değerlendirilirken müzelere girişlerin ücretlendirilmesi herkesin müzelerden yararlanması sınırlandırır. Bu nedenle doğru cevap D seçeneğidir.

20. yüzyıl ortalarında, UNESCO ve ICOM gibi uluslararası organizasyonların ortaya çıkışı, müzecilikte ve müze eğitiminde uluslararası standartlar oluşturulmasını, tartışma ve bilgi paylaşımı ortamının yaratılmasını ve müzecilikte gelişmeler yaşanmasını sağlamıştır. Diğer şıklarda yer alan ulusal veya uluslar arası organizasyonlar ise kültür, sanat ve sanat eğitimi alanında önemli katkıları olan kuruluşlardır.

Müze eğitiminde kültürel, tarihsel, politik ve ekonomik alanlarda yaşanan tüm gelişimlerin etkisi vardır. Ancak 21. yüzyılda müze eğitimini etkileyen en önemli gelişmelerden biri de iletişim teknolojisi ve araçlarıdır.  Müzelerde teknolojinin olanakları ile etkileşimli, eğlenceli ve eğitsel sergiler düzenlenmekte, facebook, tweeter vb. sosyal medya araçları kullanılarak müze dışında da izleyicilerle iletişim kurulmakta ve müzenin eğitim etkinlikleri geliştirilmektedir. Bu bağlamda doğru cevap D seçeneğidir.

Müze eğitimi insanlar arasında iletişim kurarak nesnelerin onların yaşantıları ile bütünleşmesini sağlamak; geçmişle şimdiki yaşam arasında bağlantı kurmak; insanın değişen dünyaya uyum sağlamasına yardımcı olmak; günümüz sorunlarına ve çatışmalarına yönelik anlayış kazandırmak; insanların bugünkü yaşantıları ile nesnelerin bağlantısını kurarak siyasi, kültürel, sosyal, ekonomik ve ekolojik ilişkileri anlamalarını sağlamak ve araştırmacı yönlerini geliştirmek; bireylerin zamanlarını yaratıcı bir biçimde değerlendirmek; insanlar arasındaki iletişim ve etkileşimi geliştirmek gibi çeşitli
amaçları içerebilirler. Ancak sosyal itibar sembolü olan koleksiyonların muhafaza edilmesini sağlamak ifadesi  müzenin bir kurum olarak yapılanmasını sağlamıştır. Fakat müze eğitiminin genel amaçları arasında yer almamaktadır. Bu nedenle doğru cevap E seçeneğidir.

Amerikalı John Falk ve Lyn Dierking'e göre müzede eğitim etkinliklerinde “Öğrenmenin Bağlamsal Modeli”ni dikkate almak önemlidir.  Bu bağlamlar sosyo-kültürel, kişisel ve fiziksel bağlamdır. Bu bağlamlar izleyicilerin nesnelerle etkileşimlerini ve deneyimlerini, öğrenme ve anlam oluşturmalarını sağlar. Bu nedenle müzeler için eğitim etkinliklerinin oluşturulmasında bu bağlamlar dikkate alınmalıdır. Bu nedenle doğru cevap B seçeneğidir.

Günümüzde müzelerdeki eğitim bölümlerinin okullara yönelik başlıca işlevleri arasında;

Etkili bir eğitim programı planlama, uygulama ve değerlendirme süreçlerinden oluşur. Bu bağlama doğru cevap A seçeneğidir.

Türkiye'de 1980’lerden itibaren müzelerde başlayan ilk eğitim çalışmaları, çocuklara yönelik olmuştur. 1980’lerde MSÜ İstanbul Resim ve Heykel Müzesi’nde Resim ve Heykel Müzeleri Derneği tarafından resim çalışmaları ve sanat eğitimi, 1990’larda Ihlamur Kasrı’nda çevre çocuklarının sanatsal eğitimini amaçlayan çalışmalar ilk programlardandır. Bu bağlamda doğru cevap C seçeneğidir.