MÜZECİLİK VE SERGİLEME - Deneme Sınavı - 15

Türkiye'de ilk müzeler 19. yy'ın ikinci yarısı'nda kurulmuştur.

Ahmet Fethi Paşa 846 yılında, Aya İrini’deki Dârü’l- Eslihâ denilen koleksiyonu zenginleştiren ve sınıflama yaparak Mecmua-i Esliha-ı Âtika (eski toplar, silahlar, kılıçlar, zırhlar...) ve Mecmua-i Âsâr-ı Atika (heykeller, lahitler, Antik Çağ’dan ve Bizans Uygarlığı'ndan kalma çeşitli arkeolojik eserler, mimari parçalar...) olmak üzere iki ana bölüme ayırmıştır.

Edward Goold Müze-i Hûmayun’nun ilk müdürüdür.

Osman Hamdi Bey, 2 Eylül 1882’de tüm bu tecrübelerinden dolayı, Sultan II. Abdülhamid (1876-1909) tarafından Çinili Köşk’teki Müze-i Hümâyun’un müdürü olarak atanmış ve aynı zamanda 1883’te kurulan Sanayi-i Nefise Mektebi’nin müdürlüğünü de beraberinde yürütmüştür.

Türkiye’de halka açık ilk resim sergisi Sultan Abdülaziz döneminde Şeker Ahmed Paşa öncülüğünde gerçekleşmiştir.

Cumhuriyet döneminde inşa edilmiş ilk müze binası Ankara Etnografya
Müzesi’dir.

Sadberk Hanım Müzesi, 14 Ekim 1980 tarihinde Türkiye'de kurulan ilk özel müzedir.

Zeugma Müzesi, hem dünyadaki en büyük mozaik müzesi olması hem de mimarisi, sergileme teknikleri, teknoloji kullanımı gibi özellikleriyle Türkiyeve dünyanın en ünlü müzelerinden biri olan müzedir.

Halil Edhem Bey, 1910 yılında Osman Hamdi Bey’in ölümünden sonra Müze-i Hümâyun’un ve Sanayi-i Nefise Mektebi’nin müdürlüğünü yapmıştır.

Alman Dr. Philip Anton Dethier (1872 -l881), 1874 yılında Maarif Nazırı olan Abdüllatif Suphi Paşa (1818-1866) ile birlikte eski eserleri korumaya yönelik kanunlar içeren Âsâr-ı Atika Nizamnâmesi’nin (Eski Eserler Kanunu) çıkarılmasına öncü olan, Müze-i Hûmayun’nda 1872’de eserlerin yeni bir kataloğunu hazırlayan, eser toplayarak koleksiyonu zenginleştirmiştir.

Aya İrini’deki kapalı olan Mecmua-i Esliha-ı Âtika koleksiyonu Ahmed Muhtar Paşa öncülüğünde düzenlenerek Esliha-i Askeriye Müzesi adıyla 1908’de ziyarete açılmıştır.

Evkâf-ı İslamiye Müzesi (İslam Vakıfları Müzesi), Cumhuriyet döneminde (1927 yılında) Türk İslam Eserleri Müzesi olarak değiştirilen müzedir.

Koleksiyoner Müzeleri

1764 yılında kurulan St. Petersburg Hermitage Müzesi ilk özel sanat müzesi olması açısından önemlidir.

1683 yılında Oxford Üniversitesi içinde kurulan ve doğanın geçmişinin sergilendiği Ashmolean Müzesi ilk bilim müzesi olarak kabul edilmektedir.

Endüstriyelleşme karşısında hızla gerileyen geleneksel üretim metotlarının tanıtıldığı, uygulama yoluyla canlı tutulmaya çalışıldığı, koruma, araştırma, sergileme
dışında ticari bir eylemin de gerçekleştirildiği müzelere Ekonomüzeler denilmektedir.

1881 yılında açılan Dünya’nın ilk Açık Hava Müzesi Norveç Oslo yakınlarındaki Kral II. Oscar’ın koleksiyonundan oluşmaktadır.

Şarap Müzesi, Kaâğıt Müzesi, Kukla Müzesi, Oyuncak Müzesi, Guguklu Saat Müzesi, Müzik
Müzesi, Organik Tarım Müzesi, İşkence Müzesi, Spor Müzesi, Pul Müzesi gibi
müzeler hangi tür müzeler uzmanlık müzeleri sınıfına girer.

Türkiye'deki ilk özel müze 1980'de kurulan Sadberk Hanım Müzesi'dir.

Türkiye’deki ilk etnografya müzesi Atatürk’ün girişimleri ile 1930 yılında Ankara’da
açılmıştır.