MUHASEBEDE BİLGİ YÖNETİMİ

Karşılaştırılabilirlik: Kullanıcıların, işletmenin finansal durumundaki değişiklikleri takip edebilmeleri için, işletmenin finansal tablolarının, gerek kendi içinde gerekse sektör içinde karşılaştırabilmelerine imkân sağlanmalıdır. Karşılaştırma işlemi işletmenin geçmiş yılları ile karşılaştırmayı ve aynı dönemde diğer işletmelerle karşılaştırmayı kapsamalıdır. Finansal tabloların sunuluşundaki ve izlenen muhasebe politikalarındaki tutarlılık karşılaştırılabilirlik açısından önemlidir. işletme, bir Türkiye Finansal Raporlama Standardı zorunlu kılmadıkça veya izin vermedikçe varlıkları ve borçları ya da gelirleri ve giderleri netleştiremez. Netleştirme hem karşılaştırabilirliği hem de güvenilirliği olumsuz etkileyecektir.

Hem Büyük Defter Sistemi (BDS) hem de Finansal Raporlama Sistemi (FRS) muhasebe bilgi sisteminin alt sistemleri olmasına rağmen, birbirleri ile alakalı ve bağımlı oldukları için tek bir sistem olarak kabul edildikleri önceki ünitelerde vurgulanmıştı. Büyük defter sistemi olmadan işletmenin finansal raporlama yapması mümkün değildir. Finansal raporlar doğrudan büyük defter sisteminden elde edilir. Bilindiği üzere işletmenin tüm varlık, yabancı kaynak, öz kaynak, gelir, gider, maliyet unsurlarındaki değişmelerin (artış ve azalış) izlendiği yer büyük defter sistemidir.

Özetle Türk Ticaret Kanunu, hazırlanması zorunlu finansal tablolar için Türkiye Muhasebe Standartları’ndaki düzenlemelerin esas alınacağını vurgulamaktadır.

TMS 1 Finansal Tabloların Sunuluşu standardına hazırlanacak finansal tablolar ile aşağıdaki açıklamalar dikkati çekmektedir:Tam finansal tablo seti aşağıdaki tabloları içerir;

Kavramsal çerçeveye göre finansal tabloların kullanıcılara yararlı olabilmesi için sahip olması gereken niteliksel özellikler; anlaşılabilirlik, ihtiyaca uygunluk, güvenilirlik ve karşılaştırılabilirlik olarak sıralanmıştır.

Finansal tablolar işletmenin finansal durumunun ve finansal performansının biçimlendirilmiş sunumudur. Finansal tabloların amacı, geniş bir kullanıcı kitlesinin ekonomik kararlar almalarına yardımcı olan işletmenin finansal durumu, finansal performansı ve nakit akışları hakkında bilgi sağlamaktır.

Hem Büyük Defter Sistemi (BDS) hem de Finansal Raporlama Sistemi (FRS) muhasebe bilgi sisteminin alt sistemleri olmasına rağmen, birbirleri ile alakalı ve bağımlı oldukları için tek bir sistem olarak kabul edildikleri önceki ünitelerde vurgulanmıştı. Büyük defter sistemi olmadan işletmenin finansal raporlama yapması mümkün değildir. Finansal raporlar doğrudan büyük defter sisteminden elde edilir.

işletmenin sürekliliği varsayımına göre; finansal tablolar normal olarak, işletmenin devamlılığı ve öngörülebilir bir gelecekte de faaliyetlerini sürdüreceği düşünülerek hazırlanırlar. işletmenin tasfiye niyetinin ve de ihtiyacının olmadığı varsayılır. işletme, sahiplerinin yaşam süreleriyle bağlı değildir. Buna göre, işlem ve olaylar nakit hareketlerine neden olduğunda değil, oluştuklarında kayda alınmalı ve o dönemin finansal tablolarında yer almalıdır.

Güvenilirlik: Bilginin faydalı olabilmesi için güvenilir olması gerekir. Önemli hatalar içermeyen, yanlı olmayan, işlem ve olayları gerçeğe uygun şekilde temsil ederek kullanıcıların kararlarına dayanak olan bilgiler güvenlidir. Bilginin güvenilirliğini artıran hususlar aşağıda sıralanmıştır:

insan Varlıkları Yönetimi (Human Capital Management-HCM): insan Varlıkları Yönetimi modülü bir işletmenin işe alma sürecinden başlayarak, personel ile ilgili olabilecek tüm süreçleri içerir. Bu modülde personelin her türlü verisini saklanabilir, işletme içi ve dışı eğitim faaliyetleri organize edilebilir, bordro ve yasal raporlar çıkarılabilir, performans değerlendirmelerini yapılabilir, personel ücretleri yönetilebilir. insan Varlıkları Yönetimi modülünde işe başvuru yönetimi, personel idaresi, organizasyon yönetimi, bordro muhasebesi, personel masraf planlaması, eğitim ve toplantı yönetimi, personel gelişimi konularındaki iş ve işlemlerle ilgili yönetsel raporlar yöneticilerin karar süreçlerindeki başarısı için gereklidir.

Yönetim raporlarından elde edilecek faydayı güçlendirecek aşağıdaki özelliklere de yönetim raporları hazırlanırken dikkat edilmelidir.

Uygunluk

Özetleme

İstisnalara dikkat çekmek

Doğruluk

Tamlık

Zamanlılık

Kısalık

Esneklik

Küresel işletme çevresi

Yalın üretim

Yeni ekonomi

Müşteri odaklılık

Stratejik yönetim muhasebesi

Varlıklar;

Borçlar;

Öz kaynaklar;

Gelir ve giderler, karlar ve zararlar dahil;

Ortakların ortak olmaları sebebiyle yaptıkları katkılar ve ortaklara yapılan dağıtımlar ve

Nakit akışları.

-  Dönem sonu finansal durum tablosu (bilanço)

-  Döneme ait kapsamlı gelir tablosu

-  Döneme ait öz kaynak değişim tablosu

-  Döneme ait nakit akış tablosu

-  Önemli muhasebe politikalarını özetleyen dipnotlar ve diğer açıklayıcı

notlar

İşletmenin faaliyette bulunduğu çevredeki değişiklikler de dahil olmak üzere, finansal performansı belirleyen temel unsurlar ve etkiler, işletmenin bu değişikliklere tepkisi ve bunların etkisi ve temettü politikası da dahil finansal performansın sürdürülmesi ve iyileştirilmesi için işletmenin yatırım politikası; 

İşletmenin fon kaynakları ve hedeflenen borç öz kaynak oranı;

İşletmenin bilançosunda muhasebeleştirilmeyen kaynakları;

Muhasebenin sosyal sorumluluk temel kavramı gereği finansal tablolarda yer alan bilgilerin, hatalı olmaması, yanlı olmaması, gerçeğe uygun olması beklenir.

Finansal tablolardaki bilginin açıkladığı olayları doğru biçimde göstermesi gerekir.

Finansal tablolardaki bilginin tarafsız olması ve önyargı taşımaması gerekir.

Muhasebenin temel kavramlarından özün önceliği gereği işlemlerin sadece yasal biçimlerinin/görünümlerinin değil, bunların ekonomik gerçeklerinin/özlerinin de dikkate alınarak sunulması gerekir.

Muhasebenin temel kavramlarından ihtiyatlılık gereği, muhasebeyi ilgilendiren olaylarda temkinli davranılmış ve işletmenin karşılayabileceği olası risklerin göz önüne alınmış olması gerekir. Zarar olasılıklarının dikkate alınmış olması bilginin güvenilirliği olumlu yönde etkiler.

Muhasebenin temel kavramlarından tam açıklama gereği, finansal tabloların kullanıcıların doğru biçimde karar vermelerine yardımcı olacak ölçüde yeterli, açık ve anlaşılır olması gerekir.

Finansal tabloların karar verenler açısından, kararlarını etkileyebilecek zamanda hazır bulunması önemlidir. Finansal tablolardaki bilgi eskidikçe güvenilirlik azalacaktır.