MUHASEBE VE HUKUK

İnsan toplum denilen sosyal çevre içinde yaşamaktadır. İnsan yaşamını sürdürdüğü bu çevrede diğer insanlarla ve kurumlarla birçok ilişkiye girer; bu ilişkiler sosyal ilişki olarak adlandırılmaktadır.

Genel kabul gören bir yaklaşıma göre sosyal düzen kuralları:
• Din kuralları,
• Ahlak kuralları,
• Görgü kuralları,
• Hukuk kuralları şeklinde sınıflandırılabilir.

Ahlak kurallarının iki yönü bulunmaktadır: Nesnel (objektif, sosyal) Ahlak insanın diğer bireylere karşı olan ödevleri ile ilgilidir. Öznel (subjektif) Ahlak kişinin kendi şahsı ve iç dünyasına karşı ödevlerini ifade etmektedir.

Hukukla ilgili olarak yapılan tanımlar bir bütün olarak değerlendirildiğinde hukuk kurallarının;
• Kişilerin dışa yansıyan davranışlarını düzenlediği,
• Toplumdaki egemen güç, yani üstün siyasal iktidar tarafından belirlendiği,
• Genel olarak kişiler arasındaki ilişkileri düzenlediği,
• Örgütlü siyasal mekanizma aracılığı ile gerçekleştiği,
• Maddi yaptırım içerdiği,
• Toplumsal barışı, hukuk güvenliğini ve adaleti sağladığı görülür.

Genel bir değerlendirme yapıldığında açık veya üstü kapalı biçimde olsun; her hukuk kuralının üç ögesi bulunur. Bunlar; konu, irade (emir) ve yaptırımdır.

Hukuk sisteminin nihai amacı adaleti gerçekleştirmektir.

Hukuki yaptırımlar ceza, cebri icra, tazminat, geçersizlik ve iptal olmak üzere beş kategoride incelenebilir.

Mutlak butlan, kanunun öngördüğü kurucu unsurlara sahip olan ancak kanunun emredici hükümlerine aykırı olarak yapılan hukuki işlemler aleyhine uygulanan yaptırımdır.

Hukuk kurallarına aykırı bir biçimde yapılmış idari işlemlerin idari yargı organlarınca ortadan kaldırılması hâlinde iptal yaptırımı ortaya çıkar.

Anayasa’ya göre, idarenin her türlü eylem ve işlemi yargı denetimine tâbidir