MUHASEBE VE HUKUK - Deneme Sınavı - 6

İşletmelerin dış pazarlarda rekabet edilebilir bir hale gelebilmesi için güçlü bir yapıya kavuşmaları, vergi avantajlarından yararlanmaları, bilânçolarının daha şeffaf olmalarını sağlamak amacı ile bağımsız denetimin yapılması gerekmektedir. Bağımsız denetçi her faaliyet döemi için ve her halde görevini yerine getireceği faaliyet dönemi bitmeden  şirket genel kurulunca seçilir. Topluluk denetçileri ise ana şirketin genel kurulunda seçilir.

yukarıda tanımı verilen denetim türü bağımsız denetimdir.

Bağımsız denetçiler, müşterilerine bağımsız olarak profesyonel denetim hizmeti sunan, eğitimleri, deneyimleri ve/veya bağımsız olma nitelikleri ile çeşitli denetim işlevlerini en iyi şekilde sürdürebilecek yetenekte, uzman kişilerdir. Bağımsız denetçiler denetimini yaptıkları işletme ile işçi-işveren ilişkisi olmayan, hizmetlerini avukatlar ve doktorlar gibi belirli bir ücret karşılığında sunan, serbest meslek sürdüren kişilerdir.

Finansal tabloların denetiminde temel amaç, varsa denetlenen işletmenin finansal tablolarındaki yanlış beyanların ortaya çıkarılması, sözkonusu tabloların işletmenin finansal durumu ve faaliyet sonuçlarını doğru ve dürüst bir şekilde, bir bütün olarak saptanmış ölçütlere diğer bir deyişle genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine ve yasal düzenlemelere uygun olarak yansıtıp yansıtmadığı konusunda, işletme veya herhangi bir gruptan ayrı bağımsız bir denetçi tarafından görüş oluşturulmasıdır.

1 ve 2 de verilenler bağımsız denetçinin görevlerindendir.

Genel kabul görmüş denetim standartları ilk defa 1947 yılında Amerikan Sertifikalı Muhasebeciler Ensititüsü (American Institude of Certified Public Accountants-AICPA) tarafından kabul edilmiş ve birçok ülkede benimsenmiştir.

Raporlama standartları denetim raporunun hazırlanışı ve raporun içeriği ile ilgili genel ilkeleri kapsar. Denetçinin denetim raporunu yazarken uyması gereken genel ilke ve kurallar raporlama standartları ile tanımlanmıştır. Bu standartlar aşağıdaki gibidir:

Baş denetçi: en az fiilen 10 yıl mesleki deneyime sahip denetçi.

Özel Bağımsız Denetim, özel bağımsız denetim, sermaye piyasası araçlarının halka arzı için Kurula başvuru sırasında veya birleşme, bölünme, devir ve tasfiye durumunda bulunan işletmelerce, bu amaçlarla herhangi bir tarih itibariyle düzenlenmiş finansal tabloların bağımsız denetime tabi tutulmasını ifade eder.

Denetçiler, denetlenilen işletmenin finansal tablolarının temel yapısında yeralması gereken sayısal bilgilerin yanısıra finansal tabloların ekinde yer alması gereken açıklayıcı notları da inceleyip, bu tabloların da güvenilir ve yeterli bilgi ihtiyacını karşılama amacına uygun olarak düzenlenip düzenlenmediklerini değerlendirmek zorundadırlar. Finansal tabloların yeterli derecede açıklama içermediğinin tespit edilmesi durumunda bu durumun mutlaka denetim raporunda belirtilmesi gerekir. Tam açıklama standardı, finansal tabloların üçüncü kişileri yanıltmayacak şekilde düzenlenmesini ve gerekli dipnot açıklamalarının yapılmasını sağlamak amacı ile oluşturulmuştur.

Denetimi kimin yaptığına göre başka bir ifade ile denetimi gerçekleştiren denetçinin unvanına göre denetim türleri bağımsız denetim, iç denetim, kamu denetimi; denetimin gerçekleştirilme amacına göre ise finansal tablolar denetimi, uygunluk denetimi, faaliyet denetimi şeklinde sınıflandırılmaktadır.

Denetim faaliyetinin son aşaması, denetçi tarafından hazırlanacak ayrıntılı bir denetim raporu aracılığı ile gerçekleştirilen faaliyetlerin sonucunun işletme ilgililerine bildirilmesidir. Diğer bir deyişle işletme yönetiminin işletmenin bir faaliyet dönemine ilişkin ekonomik faaliyetleri ve bunların sonuçlarına ilişkin iddia ve bildirimlerin geçerliliğinin ve güvenilirliğinin incelenmesi sonucunda bunların onaylandığı ya da reddedildiğinin bildirilmesidir. Doğru cevap D'dir.

Muhasebe denetimi Denetim Kavramları Komitesi tarafından aşağıdaki şekilde tanımlamaktadır. “Denetim iktisadi faaliyet ve olaylarla ilgili iddiaların önceden saptanmış ölçütlere uygunluk derecesini araştırmak ve sonuçları ilgi duyanlara bildirmek amacıyla tarafsızca kanıt toplayan ve bu kanıtları değerleyen sistematik bir süreçtir.” Doğru cevap C'dir.

Bağımsız denetim, işletme dışından işletme ile herhangi bir şekilde işçi, işveren ilişkisi içinde olmayan denetçiler tarafından yapılan denetimdir. Doğru cevap D'dir.

Bağımsız denetçiler bir işletmede aşağıdaki çeşitli hizmetleri yerine getirirler. Bunlar;
1. İşletmelere vergi konularında danışmanlık yapmak,
2. Çeşitli konularda yönetim danışmanlığı yapmak,
3. Muhasebe sistemleri kurmak veya mevcut durumu incelemek ve önerilerde bulunmak,
4. İç kontrol yapısını oluşturmak,
5. İşletmede iç denetimin işlevinin oluşumuna yardımcı olmak,
6. İşletmeler adına çeşitli kurumlarda temsil görevini yürütmek ve
7. Kamu kurumlarının işletmelerin istediği belge ve bilgilerin onaylanması işlevini yerine
getirmektir. Doğru cevap E'dir.

Genel kabul görmüş denetim standartları ilk defa 1947 yılında Amerikan Sertifikalı Muhasebeciler Ensititüsü (American Institude of Certified Public Accountants-AICPA) tarafından kabul edilmiş ve birçok ülkede benimsenmiştir. Doğru cevap B'dir.

Genel kabul görmüş denetim standartları, denetçiler tarafından uyulması gereken minimum kural ve ilkeleri içermektedir. Bu standartlar, bir denetçinin taşıması gereken mesleki nitelikleri, denetim çalışmaları sırasında yapılması gereken faaliyetleri ve denetim raporunun yazılmasında uyulması gereken kuralları genel hatları ile belirler. Doğru cevap D'dir.

Raporlama standartları denetim raporunun hazırlanışı ve raporun içeriği ile ilgili genel ilkeleri kapsar. Denetçinin denetim raporunu yazarken uyması gereken genel ilke ve kurallar raporlama standartları ile tanımlanmıştır. Bu standartlar aşağıdaki gibidir:
• Genel Kabul Görmüş Muhasebe İlkelerine Uygunluk
• Devamlılık Özelliği
• Tam Açıklama
• Görüş Bildirme. Doğru cevap E'dir.

Devamlılık Özelliği
Bu standart, işletmenin denetlendiği yıl ile önceki yıla ait finansal tablolarında yer alan bilgilerin karşılaştırılabilir özellik taşımalarını kontrol altına almaktadır. Denetçiler raporlarında işletmelerin muhasebe politikalarında karşılaştırma yapmayı önleyici değişikliklerin bulunup bulunmadığını belirtmek durumundadır. İşletme bu değişikliklerin etkilerini finansal tablolarında açıklamışsa bir sorun bulunmamaktadır. Denetçiler açıklığa kavuşmamış olan değişikliklere dikkat etmek zorundadır. Doğru cevap B'dir.