MUHASEBE VE HUKUK - Deneme Sınavı - 2

İcra İflâs Kanunu uyarınca ticareti terk eden tacir, on beş gün içinde durumu kayıtlı bulunduğu ticaret siciline bildirmek ve mal beyanında bulunmak zorundadır (İİK m. 44/1). Bu bildirimi alan sicil memuru durumu, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ve alacaklıların bulunduğu yerde ilan eder.

Tacir olmak için tüzel kişilik şartı aranmamaktadır. Gerçek kişiler de koşulları sağlamak kaydıyla tacir olabilirler.

Ticaret ortaklıkları kollektif, komandit, anonim, limited ve kooperatif ortaklıklardan ibarettir.

Kollektif Ortaklığın Sona Ermesindeki İrade Dışı Nedenler

Ortaklığın iflası(TTK m. 243)

Ortaklığın amacının gerçekleşmesi veya gerçekleşmenin olanaksız hale gelmesi(TTK. m.243; TBK m. 639)

Sözleşmede ortaklığın mirasçılarla sürdürülmesi konusunda bir hüküm yoksa ortaklardan birinin ölmesi(TTK. m.243; TBK m. 639)

Sözleşmede ortaklığın devam edeceğine ilişkin bir hüküm yoksa, bir ortağın kısıtlanması, iflası veya tasfiyedeki payının cebrî icra yoluyla paraya çevrilmesi(TTK. m.243; TBK m. 639)

Ortaklık için kararlaştırılan sürenin bitmesi(TTK. m.243; TBK m. 639)

Ortaklık sermayesinin tamamı veya üçte ikisi yitirilmiş olup da tamamlanmasına veya geri

kalan kısmı ile yetinilmesine ortaklarca karar verilmemiş olması (TTK. m.243)

Ortaklığın bir diğer ortaklıkla birleşmesi(TTK. m.243)

Ortaklardan birinin iflası(TTK. m.243)

Sözleşmede öngörülen diğer nedenler

Kıymetli evrakın özelliklerini şu şekilde sıralayabiliriz:

Kıymetli evrak bir borç senedidir.

Kıymetli evrakın içerdiği hak ekonomik bir değer taşır ve devredilebilir.

Kıymetli evrakta hak ile senet arasında kuvvetli bir bağ vardır.

Kıymetli evrak ağırlaştırılmış şekil şartlarına bağlıdır.

Çekin özellikleri şunlardır:

Muhatap, bir banka veya Bankacılık Kanununa tabi olan kuruluşlardır (TTK.m.782/1, 815)

Çekte kabul geçersizdir (TTK.m.784).

Çek nitelikli bir havaledir .

Nama, emre ve hamile düzenlenebilir (TTK.m.785).

Çekte “muhatabın cirosu” geçersizdir (TTK m. 789/2).

Çekin muhatap lehine ciro edilmesi makbuz hükmündedir (TTK.m.789/4).

Çekte vade yoktur; çek görüldüğünde ödenir (TTK m. 795).

Çekten caymak mümkündür (TTK.m.799)

Çekte ödenmeme halinde müracaat hakkının kullanılabilmesi için, mutlaka protesto düzenlettirmek zorunluluğu yoktur . Doğrudan doğruya çek üzerinde tespit olunabilir (TTK.m.808/1-b).

Ödememe halinde hamilin çek borçlularına karşı başvuru hakkı doğar (TTK 808).

Çekte zamanaşımı süreleri ibraz süresinin bitiminden itibaren işlemeye başlar (TTK 814). Bu husus protestonun 809/2 ye göre ibraz süresinin bitimini takip eden ilk iş günü içinde çekilmiş olmasından dolayı değişmez.

Çekin karşılıksız olmasından dolayı ödenmemesi halinde, hukuki sorumluluğun yanı sıra cezai sorumluluk da söz konusu olur (Çek K. m. 5)

Çekte rehin cirosu olmaz.

Özel sigorta Türk Ticaret Kanununda düzenlenmiştir. Türk Ticaret Kanununa göre, “sigorta sözleşmesi, sigortacının bir prim karşılığında, kişinin para ile ölçülebilir bir menfaatini zarara uğratan tehlikenin, rizikonun, meydana gelmesi hâlinde bunu tazmin etmeyi ya da bir veya birkaç kişinin hayat süreleri sebebiyle ya da hayatlarında gerçekleşen bazı olaylar dolayısıyla bir para ödemeyi veya diğer edimlerde bulunmayı yükümlendiği sözleşmedir”.

Bono, senet borçlusu tarafından imzalanarak alacaklıya verilen ve belli bir paranın, belli bir süre sonra ödeneceğini bildiren ticari senettir. Bonoda, borçlu (muhatap) ve alacaklı (lehdar) olmak üzere iki taraf bulunur. Borçlu bono bedelini ödeyecek olan kişi; alacaklı ise bono bedelini tahsil edecek kişidir.

Türk Ticaret kanunu m. 573’e göre, limited ortaklık, bir veya daha çok gerçek veya tüzel kişi tarafından bir ticaret unvanı altında kurulur; esas sermayesi belirli olup, bu sermaye esas sermaye paylarının toplamından oluşur. Anonim ortaklıkta olduğu gibi limited ortakların da tek ortakla kurulması mümkündür.

Anonim ortaklık, sermayesi belirli ve paylara bölünmüş olan, borçlarından dolayı yalnız malvarlığıyla sorumlu bulunan ortaklıktır (TTK m. 329/1).

Anonim ortaklık, sermayesi belirli ve paylara bölünmüş olan, borçlarından dolayı yalnız malvarlığıyla sorumlu bulunan ortaklıktır (TTK m. 329/1).

Esaslı noktaları belirtilmiş ve tanımlanmış bir şekilde ortaklığın işletme konusu

Subjektif sistemde, ticaret hukuku kurallarının belirlenmesinde merkez kavram olarak tacir alınmaktadır.

Türk hukuku açısından olayı ele aldığımızda, ticari işletme ağırlıklı karma sistemin benimsenmiş olduğunu söyleyebiliriz.

Ticaret hukukunun temel kaynağını oluşturan 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu 6 Kitaptan oluşmaktadır. Başlangıç ve son hükümler dışında kanundaki altı kitap şunlardır: Ticari işletme, ticaret şirketleri, kıymetli evrak, taşıma işleri, deniz ticareti ve sigorta hukuku.

Ticari işletmenin tanımını göz önüne alırsak bir ticari işletmenin unsurlarını şu şekilde sıralayabiliriz: Esnaf işletmesi için öngörülen sınırı aşmak, gelir sağlamayı amaçlamak, devamlılık, bağımsız olmak.

TTK’nun 11/2 maddesine göre  ticari işletme ile esnaf işletmesi arasındaki sınır, Cumhurbaşkanı kararıyla belirlenir.

İcra İflâs Kanunu uyarınca ticareti terk eden tacir, on beş gün içinde durumu kayıtlı bulunduğu ticaret siciline bildirmek ve mal beyanında bulunmak zorundadır (İİK m. 44/1).

Kollektif ortaklığın ortakları, ortaklığın üçüncü kişilere karşı üstlenmiş olduğu borç ve yükümlerden, neden olduğu haksız eylemlerden, belirli koşullarla, ortaklığın tüm ortakları tüm malvarlıkları ile sınırsız ve zincirleme olarak sorumludurlar.

Anonim ortaklıklarda ortakların sorumu, yükümlü oldukları pay bedellerinin ödenmeyen kısmı ile ortaklığa karşı sorumludurlar.Limited ortaklıklarda da ortakların sorumu, yükümlü oldukları sermaye payı ile sınırlıdır.

Anonim ve limited ortaklık kurulabilmesi için pay sahibi olan bir veya daha fazla kurucunun varlığı gerekir. Yani her iki ortaklık da tek ortakla kurulabilmektedir.