MUHASEBE UYGULAMALARI

Kolektif şirketlerde şirketin üçüncü şahıslara olan borçlarından dolayı ortakların zincirleme ve bütün şahsi mal varlıklarıyla sorumluluğu vardır. Diğer bir deyişle şirketin borç ve taahhütlerinden dolayı ortaklar sınırsız sorumludurlar.

Anonim şirketlerde sermaye payı, hisse senedi ile temsil edilirken limited şirketlerde hisse senedi olmadığından ortaklık payı vardır. Diğer yandan limited şirketler tahvil ihraç edemezler.

Ticari şirketler, bilanço esasına göre defter tutmak zorundadır. Bu nedenle III. önerme hariç diğer önermeler doğrudur.

“501 Ödenmemiş Sermaye Hesabı”, şirket sözleşmesine göre ortakların şirkete ne kadar taahhüt borcu olduğunu; diğer bir deyişle şirketin ortaklardan ne kadar alacaklı olduğunu gösterir. Ortaklar sermaye taahhütlerini yerine getirdiklerinde artık şirketin ortaklardan alacağı kalmamaktadır. Dolayısıyla “501 Ödenmemiş Sermaye Hesabı”nın kapatılması gerekir. Bu işlemin yevmiye kaydında, “501 Ödenmemiş Sermaye Hesabı”nın kapatılması için hesap alacaklandırılır ve sermaye taahhüdü nakit olarak yerine getirildiği için "100 Kasa" hesabı borçlandırılmaktadır.

İki veya daha fazla gerçek ve tüzel kişinin ticari bir amacı gerçekleştirmek için sermaye veya emeklerini birleştirerek oluşturdukları ticari kurumlara şirket denir. Türk Ticaret Kanunu’nun (TTK.) 135 maddesine göre “şirket”, ticaret şirketlerini ifade etmektedir.

Şahıs şirketleri; Kolektif şirket, Komandit şirket şeklinde ikiye ayrılır. Türk Ticaret Kanununa göre sermaye şirketleri; Limitet şirket, Anonim şirket ve Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit şirket olmak üzere üçe ayrılır. Kooperatifler ise Tüzel kişiliği haiz olmak üzere ortaklarının belirli ekonomik menfaatlerini korumak ve ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla gerçek ve kamu tüzel kişileri ile özel idareler, belediyeler, köyler, cemiyetler ve dernekler tarafından kurulan değişir ortaklı ve değişir sermayeli işletmelerdir.

İşletme defteri 2. sınıf tacirlerin tutmak zorunda olduğu defterdir. Ticaret şirketlerinin VUK’a göre tutmaları gereken defterler; Yevmiye defteri, Büyük defter ve Envanter defteridir. Ticari Defterlere ilişkin Tebliğ ile ticari defterler konusu düzenlenmiştir. TTK’ye göre pay defteri, yönetim kurulu karar defteri ve genel kurul toplantı ve müzakere defteri gibi işletmenin muhasebesiyle ilgili olmayan defterlerde ticari defterlerdir.

Kolektif şirketlerde ortaklar sermaye taahhütlerini nakit olarak yerine getirebilecekleri gibi nakitten başka değerleri de sermaye olarak koyabilirler (TTK Md.127). Bunlar:

Anonim şirketlerde, halka arzda, halka arz edilecek paylar için önce nakit taahhütte bulunulacak; daha sonra şirketin tescilinden itibaren iki ay içinde pay senetleri halka arz edilebilecektir.(TTK. Md 346).

Komandit şirket kuruluşunda ortakların koymayı taahhüt ettikleri sermaye "501 Ödenmemiş Sermaye Hesabı"nda izlenir.

Anonim şirketin kuruluşunda pay senetlerinin basımı için Ali Kaya tarafından ödenen ₺2.000 masrafın muhasebeleştirilmesinde "331 Ortaklara Borçlar Hesabı" (-Ali Kaya Hesabı) alacaklandırılır.