MUHASEBE DENETİMİ

İç Kontrolün Unsurları

İç kontrolle ilgili 1980’li yıllardan sonra yapılan çalışmalar detaylı bir tanım yapmak yerine onun un­surlarını açıklamaya yönelmiştir. COSO’da bu çalışmaların son halini oluşturmuştur. Bu çalışmaya göre iç kontrol beş temel unsurdan oluşmaktadır. COSO’ya göre iç kontrol unsurlarını şöyle sıralayabiliriz:

Kontrol Eylemleri

İç kontrolun üçüncü unsuru kontrol eylemle­ridir. Kontrol eylemleri, bir işletmede olası hata ve hileleri önlemek için oluşturulmuş politika ve yordamlardır.

İç Kontrol Tanımı

Bu tanımda vurgulanmak istenen ana unsurları şöyle sıralayabiliriz:

– Faaliyetsel amaçlar: İşletme kaynaklarının etkin ve verimli kullanılışıyla ilgilidir.

– Finansal raporlama amaçları: Güvenilir finansal tablolar hazırlanması ile ilgilidir.

– Uygunluk amaçları: İşletmenin uyması gereken yasa ve düzenlemelere uyması ile ilgilidir.

Risk Değerleme

İç kontrolün ikinci unsuru risk değerlemedir. Risk değerleme, işletmenin olası riskleri belirlemesi ve bu risklere göre yönetim biçimini şekillendirme­sidir. Risk, işletme faaliyetlerinin planlandığı gibi gerçekleşmeme olasılığıdır. (Kepekçi, 1998, 56) Başka bir ifade ile risk, işletme amaçlarına ulaşma­da ortaya çıkabilecek engellerdir. Eğer bir işletme amçlarını ve bu amaçlara ulaşmada ortaya çıkabi­lecek engelleri iyi tesbit edip yönetim tarzını ona göre şekillendiriyor ise, riskleri değerlendiriyor de­mektir. Dolayısıyla işletme bu süreci ne kadar iyi yönetir ise, iç kontrol de o kadar güçlü olacaktır. Bir işletmedeki risk değerleme sürecini üç aşamada ele alabiliriz. Bunlar:

Bir işletmedeki risk değerleme süreci işletme amaç­larının belirlenmesiyle başlar. Her işletme öncelikle iş­letmenin bütünü için bir misyon ve bu misyon çerçe­vesinde genel amaç ve stratejik planlarını yapmalıdır.

Kontrol Eylemleri

Genel olarak uygulanan kontrol eylemleri şöyle sıralanabilir:

Risk Değerleme

Risk doğuran iç faktörler ise şunlardır (Yılancı: 85):

İç Kontrolün Unsurları

İç kontrolle ilgili 1980’li yıllardan sonra yapılan çalışmalar detaylı bir tanım yapmak yerine onun un­surlarını açıklamaya yönelmiştir. COSO’da bu çalışmaların son halini oluşturmuştur. Bu çalışmaya göre iç kontrol beş temel unsurdan oluşmaktadır. COSO’ya göre iç kontrol unsurlarını şöyle sıralayabiliriz:

Kontrol Eylemleri

Genel olarak uygulanan kontrol eylemleri şöyle sıralanabilir:

Kontrol Eylemleri

Genel olarak uygulanan kontrol eylemleri şöyle sıralanabilir:

İç Kontrolün Unsurları

İç kontrolle ilgili 1980’li yıllardan sonra yapılan çalışmalar detaylı bir tanım yapmak yerine onun un­surlarını açıklamaya yönelmiştir. COSO’da bu çalışmaların son halini oluşturmuştur. Bu çalışmaya göre iç kontrol beş temel unsurdan oluşmaktadır. COSO’ya göre iç kontrol unsurlarını şöyle sıralayabiliriz:

• İç kontrolün incelenmesi çalışma alanı standartlarından ikincisinde emredilmiştir.
• Denetçi kuvvetli bir iç kontrol olduğu kanısındaysa, yapacağı denetim faaliyetlerini sınırlandırabilir.
• Denetçi, iç kontrol incelemeleri sonucunda kontrol riskini belirler.