MUHASEBE DENETİMİ

Müşterinin finansal yapısının güçlü olması, başarılı ve güçlü bir planlama için şart teşkil etmez.

Denetimin planlaması aşamasında dört temel adım bulunmaktadır:
1. Müşteri işletmeyi tanıma
2. Analitik incelemelerin yapılması
3. Önemlilik ve denetim riskinin ön belirlemesi
4. Denetim programının hazırlanması

Endüstri yapısı ve dış çevre incelenirken; endüstriye özgü riskler, yasal düzenlemeler ve gereklilikler, rekabet koşulları vb. finansal tabloların denetiminde belirleyici olabilecek her türlü faktör göz önünde bulundurulmalıdır.

İşletmede analitik incelemeleri yapabilmek için sıklıkla kullanılan teknikler, ussallık analizleri, oran analizleri, karşılaştırmalı tablolar analizi, trend anallilzleridir.

Önemlilik, finansal tablolarda bulunan yanlışlıkların, bilgi kullanıcılarının karar alma davranışlarını etkileme düzeyi olarak tanımlanmaktadır.

Finansal ve finansal olmayan verinin analiz edilmesi, analitik incelemelerin gerçekleştirilmesinden beklenen faydadır.

Vergi öncesi kârın, brüt kârın ya da dönen varlık toplamının belirli bir yüzdesi ile planlanan önemlilik/önemlilik eşiğinin belirlenmesi yöntemi basit yöntemdir. Diğer yöntemler farklı önemlilik aralıklarını, farklı yüzdelerin ortalamasını almayı öngörür.

Doğal risk, işletmede hiçbir kontrol mekanizması olmadığı varsayımı altında, işletmenin finansal tablolarında önemli yanlışlıklar bulunması riskidir.

İşletmenin yapısı ve yönetimsel özellikleri bulma riskini etkileyen faktörlerden değildir. Doğal riski etkileyen faktörlerdendir.

Risk belirsizliğin ölçüsü, önemlilik ise büyüklüğün ölçüsüdür.

Genel Kabul Görmüş Denetim Standartlarında, denetim sürecinin yol haritasını şekillendiren Çalışma Alanı Standartlarının ilki, bilindiği gibi “Planlama ve Yardımcıların Gözlenmesidir.” Doğru yanıt A'dır.

Denetim planlamasının başarısı tüm sürecinin etkinliğini ve verimliliğini doğrudan etkileyecektir. Ne kadar başarılı bir planlama yapılırsa, denetim sürecinin hem etkinliği hem verimliliği aynı ölçüde artacaktır. Dolayısıyla planlama aşaması, tüm süreç için belirleyici bir role sahiptir. Doğru yanıt C'dir.

Denetçi müşteri işletmeyi tanıyabilmek için öncelikle işletmenin içinde bulunduğu çevreyi ve koşulları anlamalı, buna göre gereklilikleri belirlemelidir. Müşterinin faaliyet gösterdiği endüstri ve dış çevre yapısının incelenmesi denetçinin, işletmenin amaçlarını gerçekleştirmesine engel olabilecek, maruz kalabileceği tüm işletme risklerini anlamasını ve kendisinin bu ortamda üstlenebileceği riskinin ne olacağını yani daha sonra bileşenleri ile birlikte incelenecek olan, kabul edilebilir denetim riskine ilişkin yargısı oluşturmasını sağlayacaktır. Doğru yanıt B'dir.

Performans ölçümü aynı zamanda işletmenin amaçlarına yönelik anahtar performans göstergelerini içermektedir. Anahtar performans göstergelerinin anlaşılması ise işletmenin amaçlarının daha iyi anlaşılmasını ve işletme risklerinin daha başarılı değerlendirilmesine katkı sağlayacaktır. Doğru yanıt C'dir.

Önemlilik, finansal tablolarda bulunan yanlışlıkların, bilgi kullanıcılarının karar alma davranışlarını etkileme düzeyidir. Doğru yanıt B'dir.

Finansal tablolarda hata ya da hileden kaynaklanan yanlışlıklar söz konusu olabilir. Aralarındaki fark kasıt unsurudur. Söz konusu yanlışlık kasıtlı bir eylem sonucunda ortaya çıkmışsa hile, kasıt olmadan istemsiz bir şekilde ortaya çıkmışsa hata olarak adlandırılmaktadır. Doğru yanıt D'dir.

Önemliliğe ilişin ilk yargının sayısal olarak ifade edilmesi için oluşturulmuş yasal düzenlemeler, kurallar bulunmamaktadır. Ancak uygulamada ilk önemlilik belirlemesi için yol gösterici bazı düzenlemeler vardır. Genellikle ilk yargı için temel bir büyüklüğe oranı temel alma yolu, ilk başta denetçiye yol gösterici olacaktır. Örneğin vergi öncesi kârın, brüt kârın ya da dönen varlık toplamının
belirli bir yüzdesi ile planlanan önemlilik/ önemlilik eşiği belirlenebilir. Buna basit yöntem adı verilmektedir. Doğru yanıt E'dir.

Kabul edilebilir denetim riski, denetçinin üstlenebileceği denetim riskini ifade ederken, bu sürecin sonunda kararını ne oranda bir güvenilirlikle açıklamakta olacağını da ifade etmektedir. Bir başka ifadeyle denetçi ne oranda bir güvenilirlikle görüşünü açıklamak istiyorsa, denetim
riskinin kabul edilebilir seviyesi bu güvenilirliği sağlayabilecek seviyedir. Denetçi planlamasını buna göre yapacaktır. Örneğin denetçi bir denetim işi için %90 güvenle görüşünü açıklamak istiyorsa,
kabul edilebilir denetim riski %10 olacaktır. Doğru yanıt C'dir.

Denetim riski yukarıda kısaca açıklanan, önemli yanlışlık riski ve denetçiden kaynaklanan risklerin
fonksiyonudur. Doğru yanıt B'dir.

Bulma Riski = Denetim Riski/(Doğal Risk x Kontrol Riski). Buna göre soru kökünde verilen durum için 0,01/(0,40 x 0,20)=0,08 olarak belirlenir.