MUHASEBE DENETİMİ - Deneme Sınavı - 11

Denetçinin, denetim standartlarına göre örnekleme süreci sırasında uyması gereken aşamalar şunlardır; Planlamada; Test amaçlarının belirlenmesi, evren özelliklerinin tanımlanması ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi. Yürütmede; örneklem birimlerinin seçimi ve denetim yordamlarının yapılması. Değerlemede; örneklem sonuçlarının değerlendirmesi yapılmalıdır. Doğru yanıt E’dir.

İşletme yönetiminden finansal tabloların doğruluğu konusunda beyan mektubu alınması,

I-II-III

Denetlenen finansal tabloların hangileri olduğu

Kilit denetim

Bağımsız Denetçinin Finansal Tabloların Bağımsız Denetimine İlişkin Sorumlulukları bölümü

Denetçinin mevzuat gereği açıklamak zorunda olduğu yükümlülükleri

Şartlı olumlu görüş bildiren rapor

Görüş bildirmekten kaçınır

Yaptıkları tasdikin doğru olmaması halinde, ziyaa uğratılan vergilerden ve kesilecek cezalardan mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.

Olumsuz görüş

İç denetimin genel kabul görmüş denetim standardı oluşturacak kadar önemli olmasının nedeni ise, iç kontrolün finansal tablolar üzerindeki etkisidir. Bu nedenle Doğru Cevap B seçeneği olur.

Muhasebe denetimi yapan denetçiler, denetledikleri işletmenin iç kontrolünü incelemek zorundadırlar. Bu genel Kabul görmüş denetim standartlarınnın bir gereğidir. Denetçi bu şekilde finansal tabloların güvenilirliğini sağlamada işletme içi çabalar olarak tanımlayabileceğimiz iç kontrolle ilgili bir değerleme yapmış ve işletmedeki kontrol riskini tesbit etmiş olmaktadır. Kontrol riskinin belirlenmesi ise, daha sonraki çalışmaların planlanmasını ve tözel testlerdeki sınırlandırılabilecek alanların tesbitini sağlamaktadır. Soruda verilen üç öncülde doğru olduğundan, Doğru Cevap E seçeneği olur.

İç kontrol, işletmenin amaçlarına ulaşma konusunda makul bir güven sağlayabilir. Hiçbir iç kontrol işletme amaçlarına ulaşmada yüzde yüz garanti sağlamaz. Sadece makul yeterlikte bir güven sağlar. Bunun nedeni iç kontrolün kendi doğasında bulunan sınırlamalardır. Bunlar:
– Karar verme süreçlerinde istemeyerek yanlışlar yapılabilir. 
– İç kontrolün diğer bir sınırlaması, oluşturulacak kontrollerde maliyet-kar dengesinin dikkate alınması zorunluluğudur.
– İç kontrolle ilgili önemli bir diğer sınırlılık insan zayıflıklarından (doğası gereği) ortaya çıkabilecek basit hata veya yanlışlardır. 
– İç kontrolle ilgili en önemli sınırlılık ise hilelerdir. Bir veya daha fazla kişi anlaşmalı olarak kontrolleri bozabilir ve kendi menfaatleri için iç kontrolü sabote edebilir. 

biçiminde sıralanabilir. Ancak iç kontrol bir örgütteki tüm insanlar tarafından gerçekleştirilebilir ifadesi iç kontrolün tanımında geçen bir diğer unsur olup iç kontrolün sınırlamalarıdan biri değildir. Bu nedenle Doğru Cevap C seçeneği olur.

Faaliyetlerle ilgili amaçlar; işletme kaynaklarının etkin ve verimli kullanılışıyla ilgili olan amaç grubudur. Örneğin, işletme yönetiminin fire oranlarını yüzde birde tutmaya çalışması bir faaliyetsel amaçtır (I.).  Uygunluk ile ilgili amaçlar; işletmenin uyması gereken yasa ve düzenlemelerle ilgili olan amaç grubudur. Örneğin, tüm kredili satışların finans bölümünün belirlediği kredi politikasına uygun yapılması bir uygunluk amacıdır (II.). Finansal raporlama ile ilgili amaçlar; güvenilir finansal tablolar hazırlanması ile ilgili olan amaç grubudur. Örneğin, tüm alacakların eksiksiz kayıtlanması (bütünlük) bir finansal raporlama amacıdır (III.). Bu ifadelere göre Doğru Cevap B seçeneği olur.

Finansal tablo savları da bir işletme için finansal raporlama amaçları olarak belirlenebilir. Varlıklar veya borçlar verilen bir tarihte mevcuttur ve gelir ve giderler meydana gelmiştir (Gerçeklik). Finansal tablolarda yansıtılması gereken tüm işlemler ve hesaplar tablolarda yansıtılmıştır (Bütünlük). Varlıklar, verilen bir tarihteki işletmenin hakları ve borçları ise yükümlülükleridir (Sahiplik). Tüm varlıklar, borçlar, hasılar ve gider elemanları uygun biçimde ve doğru olarak değerlenmiştir (Değerleme ve Gidere dönüştürme). Finansal tabloların unsurları uygun biçimde sınıflanmış, tanımlanmış ve açıklanmıştır (Tam açıklama). Gelire dönüştürme bu amaçlar arasında yer almadığından Doğru Cevap E seçeneğidir.

İç kontrolle ilgili 1980’li yıllardan sonra yapılan çalışmalar detaylı bir tanım yapmak yerine onun unsurlarını açıklamaya yönelmiştir. COSO’da bu çalışmaların son halini oluşturmuştur. Bu çalışmaya göre iç kontrol beş temel unsurdan oluşmaktadır. COSO’ya göre iç kontrol unsurlarını;

• Kontrol çevresi
• Risk değerleme
• Kontrol eylemleri
• Bilgi ve iletişim
• İzleme

biçiminde sıralayabiliriz. Kontrol çevresi ilk iç kontrol unsuru olup Doğru Cevap A seçeneğidir.

Bir işletmedeki çalışanlarda kontrol bilinci oluşmasını sağlayacak faktörlere kontrol çevresi unsurları adı verilir. Kontrol çevresi unsurlarını;

• Dürüstlük ve etik değerler,
• Uzmanlığın dikkate alınması,
• Yönetim kurulu veya denetim komitesinin katılımı,
• Yönetim felsefesi ve faaliyet yaklaşımı,
• Örgütsel yapı,
• Yetki ve sorumluluk verme yöntemleri,
• İnsan kaynakları politikaları ve uygulamaları

biçiminde sıralayabiliriz. I., II. ve III. öncüllerin hepsi kontrol çevresi unsuru olup Doğru Cevap E seçeneğidir.

Risk analiz süreci iç ve dış kaynaklardan doğacak risklerin belirlenmesiyle başlar. Risk doğuran iç faktörler;

• Bilgi sistemlerinin süreçlerindeki bir bozulma,
• Yeni işe alınan personelin niteliği,
• Yönetimin sorumluluklarındaki bir değişim,
• İşletmenin eylemlerinin niteliği ve varlıklara erişebilen iş gören,
• Etkin olmayan bir yönetim kurulu veya denetim komitesi, 

biçiminde sıralanabilir. Müşteri ihtiyaçları ve beklentilerinin değişmesi durumu ise dış kaynaklardan doğacak riskler arasında yer almaktadır. Bu nedenle Doğru Cevap C seçeneği olur.

Politika, olası hata ve hileleri önlemek için ne yapılması gerektiği ile ilgili genel bir karardır. Bu politikaların uygulamaya geçirilebilmesi için yapılanlar ise, yordamları oluşturur. İşletmelerde kontrol eylemi olarak pek çok politika ve yordam uygulanır. Bunları değişik biçimlerde sınıflandırmak mümkündür. Genel olarak uygulanan kontrol eylemleri;

biçiminde sıralanabilir. Bu bilgilere göre Doğru Cevap C seçeneği olur.