MODERN SOSYOLOJİ TARİHİ - Deneme Sınavı - 3

Ekofeminizm 1970’lerde kadın ve doğa arasındaki ilişkiler konusunda giderek artan bir bilinçle kurulmuş, kadın ve doğanın birlikte özgürleştirilebileceği fikri üzerinde temellenmiş bir teoridir. Terim ilk kez 1974 yılında kadınları, gezegeni kurtarmak üzere ekolojik bir devrim yapmaya çağıran Fransız yazar Françoise d’Eaubonne tarafından kullanılmıştır. Doğru cevap C’dir.

Postmodern toplum teorisi modern düşüncedeki bazı temel varsayımlara, özellikle sabit, tutarlı bir benliğin varlığı, bilim ve aklın bilgi için nesnel bir temel sağlayabileceği ve bu bilginin gerçek olduğu düşüncesi, bireylerden bağımsız aşkın bir aklın varlığı ve dilin gerçekliği doğru bir şekilde yansıttığı varsayımlarına şüpheyle yaklaşan bir teoridir. Postmodern feminizm kadınlarla erkekler arasında temel farklılıklar olduğu varsayımına karşı çıkarak tüm diğer feminist yaklaşımlardan ayrılır ve bu varsayımla başlayan tüm araştırmaları sorunlu bulur. Doğru cevap A’dır.

Feminist araştırmalar genellikle bir bilim anlayışı olarak pozitivizmden uzak duran ve araştırmanın kadın özgürlüğüne bağlılık içermesi gerektiğini ileri süren bir bakış açısına sahiptirler. Feminist araştırmaları ana akım eril araştırmalardan ayıran noktalar şunlardır. Araştırma problemleri, alternatif hipotezler, araştırmanın amacı, araştırmacı ve araştırılan arasındaki ilişki, araştırmacının nesnel konumu. Doğru cevap C’dir.

Postmodern feminist epistemoloji hem feminist ampirizmi hem de feminist duruş epistemolojisni eleştirir ve çoğulluğu, bilginin bağlamsal temelini ve gerçekliğin olumsallığını vurgular. Postmodern feminist epistemoloji toplumsal dünyanın söylemsel doğasını anlayacak bir yapısöküm yaklaşımı kullanan, toplumsal gerçekliğin nesnel bir gerçekliği olduğunu iddia eden büyük anlatıları eleştiren, hakikatin çoğul olduğunu kabul eden ilişkisel ve bağlamsal bir bilgi teorisi kullanan, dili maddi, aktif, üretken bir sistem olarak kavramsallaştıran bir epistemolojidir. Doğru cevap B’dir.

Kronolojik olarak tarihteki ilk Feminist düşünürler olarak Sappho (M.Ö.630-
570), Christine de Pizan (1364-1430), Mary Astell (1666-1731), Abigail Adams
(1744-1818) gibi isimler kabul edilir.

Bu görüş Donovan'a aittir.

Tarih boyunca hem bilim alanında hem de genel olarak kamusal alanda kadınlar
kendileri tarafından değil, erkekler tarafından tanımlandıkları için “duygusal, ama
rasyonel veya nesnel olamayan, sömürülmesi kolay, pasif, kırılgan, bağımlı, zayıf,
güçsüz” gibi niteliklere özdeşleştirilmişlerdir

Bu söz Nietzche'ye aittir.

Erkeklerin Yarattığı Dil adlı eser Spender'a aittir.

ABD’de kadın hareketi, köleliğin kaldırılmasına yönelik kampanyaların da etkisiyle 1840’larda başlamıştır.

"Liberal feministler kadınların ve erkeklerin ontolojik olarak benzer olduğuna inanmış, ruhları, akılları veya yetenekleri arasında bir fark olmadığını savunmuşlardır" açıklaması kadınlarla erkeklerin aynılığı ilkesinin açıklamasıdır.

Bütün isimler kölelik karşıtı feministlerdendir.

Charlotte P. Gilman kültürel feministler arasında yer almaktadır

1949’da yayınlanan “İkinci Cins” kitabı Simone De Beauvoir'a aittir.

Feminist Teorinin kökleri genellikle örgütlü bir kadın hareketinin ortaya çıktığı 19. Yüzyılla, özellikle de Mary Wollstonecraft’ın (1759-1797) 1792 yılında yayınladığı “Kadın Hakları Savunması” (Vinication of the Rights of Women) ile başlatılır.

İkinci dalga feminizm 1960’ların sonunda ortaya çıkan, oy hakkının ve fırsat eşitliğinin eşitlik sağlamakta yetersiz kaldığını gören, ataerkil toplumun baskısından kurtuluş yolunu arayan bir feminist teoridir. Nasıl birinci dalga feminizm için oy hakkı kritik bir sembolse, ikinci dalga feminizm için de kadın bedeni, kadın bedeninin temsili, erkeklerle kadınlar arasındaki biyolojik farklılıklara yüklenen anlamlar, kişisel hayatlar ve ilişkiler kritik kavramlardır. İkinci dalga feminizmin en önemli isimlerinden olan Simone de Beauvoir’un “kadın doğulmaz, kadın olunur” şeklindeki ünlü ifadesi toplumsal cinsiyet farklılıklarının algılanışına dair yeni bir bakış açısı sunmuştur. Böylece birinci dalga feministler için nasıl kadının maddi pozisyonu önemliyse, ikinci dalga için de ana mücadele kadının ideolojik konumlandırılışı olmuştur (Pilcher ve Whelehan, 2004, s. 144-5). İkinci dalga feminizm genel olarak özel alana ve kadın bedenine odaklanmış, ücretsiz ev içi emekle, üreme ve cinsellik alanındaki özgürlükle, kadınların üzerindeki baskının kişisel, cinsel ve psikolojik yönleriyle ilgilenmiş, kadınların bedenlerini ve gündelik hayattaki etkinliklerini ataerkil toplumun baskısından kurtartmaya, kadınları hayatın her alanında özgürleştirmeye çalışmıştır.

Liberal feminizm genel olarak Aydınlanmadan beri Batı toplumunda baskın olan politik liberal düşüncenin çeşitlenmesiyle doğmuş olan, erkeklerle kadınların hukuki eşitliğini vurgulayan, kadınların toplumdaki ikincil statüsünün demokrasi içinde politik süreçlerle iyileştirilebileceğini ve eşitliğe toplumdaki mevcut yapılar içerisinde planlanmış eylemlerle ulaşılabileceğini savunan bir feminist teoridir. Genel hatlarıyla beyaz orta sınıf kadınların, kadınlarla erkeklerin ontolojik olarak aynı oldukları varsayımına dayanarak kamusal alana dahil olma, hukuk, politika ve eğitim alanlarında erkeklerle eşit haklara sahip olma çabasını kapsar. Liberal feministler ana mücadele alanını eğitime erişim olarak görür. Erkek ve kadınlar eşit eğitim alırlarsa, eğitim ve istihdam alanlarında fırsat eşitliği sağlanıp kadınların önündeki yapay engeller kaldırılırsa topluma eşit şekilde katılabileceklerini savunurlar. Erkeklerin ellerindeki haklardan vazgeçmeleri gerektiğini düşünmezler, diğer bir deyişle erkeklerle kadınlar birbirleriyle savaş halinde değildir. Bunun bir sonucu olarak devrim değil, toplumsal reform yanlısıdırlar (Ecevit, 2011, s.13) ve Radikal veya Marksist/ Sosyalist feministler gibi devrim veya özgürleşme kavramlarını kullanmayı pek tercih etmezler.

Olympe de Gouges (1748-1793) 1791’de “Kadın Hakları Deklarasyonu’nu yazmış ve Marie Antoinette’ye sunmuştur. Gouges bu metinde politikada erkek üstünlüğünü eleştirmiş, kadınların da erkekler gibi tam anlamıyla vatandaş olmaları gerektiğini savunmuştur.

Psikanalitik feminizm 1960’lardan başlayarak Freud’un düşüncelerini eleştiren bir grup feministin çalışmalarıyla şekillenen, Nancy Chodorow, Carol Gilligan, Sara Ruddick, ve Helene Deutsch gibi isimlerin öncülüğünü yaptığı bir feminist teoridir. Freud cinsel kimliğin oluşmasında babayı ve kadınlardaki “penis kıskançlığı”nı kullanırken Freud’cu feministler kadının cinsel kimliğinin oluşmasında annenin etkisi üzerinde durmuşlardır. Genel olarak Psikanalitik feministler kadınların ezilmesinin köklerinin çocukluktan itibaren oluşan ilişkisel dinamiklerde olduğunu düşünürler ve amaçları da erken çocukluk döneminde oluşan ve erkeksiliği ve kadınsılığı üretip güçlendiren deneyimleri, aile ilişkilerini ve dil yapılarını değiştirmektir.

Radikal feminizm büyük ölçüde yeni sol hareketten ve sivil haklar konusundaki politik gruplaşmadan doğmuştur. Radikal feminist teori biyolojik cinsiyetle toplumsal cinsiyet arasındaki ilişkiyi vurgulayan, kadın bedenini ve kadın bedeninin erkekler tarafından kontrol edilmesini tartışmaların merkezine yerleştiren, bu nedenle kadınları özgürleştirmek ve politik bilinçlerini dönüştürmek için öncelikle kadın bedenini özgürleştirmek gerektiğini savunan bir feminist teoridir. Radikal feminizm kadınlık deneyimini diğer deneyimlerin üzerinde tutar. Kadın bedenini -hayat verme kapasitesi üzerinden- erkeklerinkinden üstün tutar ve güçlendirmeye çalışır, böylece erkek bedeninin ataerkil avantajını ortadan kaldırmaya çalışır. Kadın bedeninin ve kadınlık deneyiminin sağladığı bu ortaklık sayesinde kadınların sınıf, etnik durum veya cinsel yönelim gibi kendilerini bölebilecek etkenlerin sayısından daha fazla ortak özelliğe sahip olduğunu savunur.