MODERN SOSYOLOJİ TARİHİ - Deneme Sınavı - 13

Doğru cevap A'dır.

Doğru cevap D'dir.

Doğru cevap E'dir.

Etnometodoloji, Alfred Schutz’un ve Talcott Parsons’ın çalışmalarına dayanılarak Harold Garfinkel tarafından geliştirilmiş olan ve genel olarak fenomenolojik düşüncelerin araştırmalara uygulanmasını içeren bir yaklaşımdır.

Etnometodoloji, en basit şekilde “İnsanların toplumsal düzenleri üretmek için kullandıkları yöntemlerin incelenmesi” olarak tanımlanabilir.

Diğer sosyolojik yaklaşımlara oranla nispeten yeni bir sosyolojik yaklaşım olan etnometodoloji, Alfred Schutz’un ve Talcott Parsons’ın çalışmalarına dayanılarak Harold Garfinkel tarafından geliştirilmiş olan ve genel olarak fenomenolojik düşüncelerin araştırmalara uygulanmasını içeren bir yaklaşımdır.

Garfinkel’e göre gündelik yaşam etkinlikleri, bu etkinliklere katılan üyeler açısından hem anlaşılabilirlik, rutinlik, tahmin edilebilirlik, tipiklik ve etkililik gibi hem de beklenmezlik, özgünlük, anlaşılmazlık, etkisizlik ve tehlike gibi özelliklere sahip olabilirler. Önemli olan bu özelliklerin hepsinin yerel olarak, eylemin içinde, eylemde bulunanlar tarafından üretildiğini fark etmek ve kabul etmektir.

Etnometodolojide Çalışmalar adlı kitabında üyelerin anlam yaratmak için kullandığı yöntemlerden bazılarını niteleyen Garfinkel’e göre üyelerin toplumsal dünyayı anlamlandırmak ve açıklamak için kullandıkları yöntemlerden biri belgeleme yöntemidir. Bu yöntem, “mevcut bir görünümü, altta yatan kalıbın ‘belgesi’ ya da ‘işareti’ olarak görmeyi” içerir.

Refleksivite, neden sonuç ilişkisi açısından kendisine geri dönen olguların niteliği ya da neden ve sonuç arasındaki döngüsel bir hareket olarak tanımlanabilir. Bu durumda neden ve sonuç karşılıklı olarak birbirlerini etkilerler. Örneğin bir gözlemcinin incelediği durum, kendi gözleminden etkilenerek değişiyorsa ve gözlem de buna rağmen sürüyor ve bu değişim gözlemi de etkiliyorsa, bu durumun refleksif olduğunu söyleyebiliriz.

Etnometodoloji, yaşamı sadece bireysel gündelik yaşam etkinliklerinden oluşan bir şekilde ele almakla, savaş ya da işsizlik gibi dış etkenleri, diğer bir deyişle toplumda gücün dağılımıyla ilişkili olan olguları dikkate almamakla ve eğer bireyler bazı olay ve olguların farkında değillerse bunlardan etkilenmeyeceklerini varsaymakla eleştirilmiştir.

“Toplumsal İnşacılık” fenomenolojik düşüncelerden etkilenen Peter Berger ve Thomas Luckmann tarafından geliştirilen bir teoridir.

Berger ve Luckmann’a göre gerçeklik kendi irademizden bağımsızmış gibi kabul ettiğimiz, bizden bağımsız, dışarıda, bizim ötemizde ve herkese açık bir gerçekliktir. Bu yaklaşıma göre toplumsal gerçeklik kendi başına bir toplumsal olgu değildir, üretilen ve iletişimle iletilen bir şeydir; toplumsal olarak inşa edilir ve bir kez inşa edildikten sonra da çeşitli yollarla muhafaza edilir. Diğer bir deyişle nesnel toplumsal gerçeklik toplumsal eylem tarafından yaratılır, ama yaratıldıktan sonra bireylere sanki onların dışında var olan, kendilerinden ayrı ve bağımsız bir gerçeklikmiş gibi görünür.

Gündelik yaşam sosyolojisi, çok sayıda alt alana sahip olan ve sembolik etkileşimcilik, fenomenoloji, etnometodoloji dışında varoluşçu sosyoloji, dramaturji, konuşma analizi, duygu sosyolojisi, etiketleme teorisi, postmodern sosyoloji gibi birbirinden ayrı ama ilişkili bir dizi teorik yaklaşımdan oluşan bir alanı ifade etmek için kullanılan bir terimdir. Bu nedenle Gündelik Yaşam Sosyolojileri olarak da adlandırılan bu alanı oluşturan sosyolojik yaklaşımlar niteliksel yöntemi benimsedikleri için metodolojik olarak ortak bir paydaya sahiptirler.

Diğer sosyolojik yaklaşımlara oranla nispeten yeni bir sosyolojik yaklaşım olan etnometodoloji, Alfred Schutz’un ve Talcott Parsons’ın çalışmalarına dayanılarak Harold Garfinkel tarafından geliştirilmiş olan ve genel olarak fenomenolojik düşüncelerin araştırmalara uygulanmasını içeren bir yaklaşımdır.

Etnometodoloji, önceki sosyoloji terorilerinin ortaya koydukları problemleri çözmeye yarayacak bir yöntem değildir. Diğer sosyolojik yaklaşımların çoğunun problem olarak ele aldığı konulardan çok daha farklı konulara odaklanan ve bu konuları incelemek için bazen diğer yaklaşımların kullandıkları yöntemleri, bazen de farklı yöntemleri kullanan teorik bir bakış açısıdır. Bu nedenle IV numaralı ifade yanlış bilgi içermektedir. Bu ifadenin yer almadığı seçenek sorunun doğru yanıtı olacaktır.

Garfinkel’e ve çoğu diğer etnometodologa göre insanların içinde yaşadıkları dünyayı anlamlandırmak, hatta yaratmak için kullandıkları temel araç dil ve konuşma etkinliğidir.

Etnometodoloji, dışarıda bir yerde duran, bireylerin eylem ve etkinliklerinden bağımsız bir şekilde var olan bir toplumsal gerçeklik anlayışını reddeder. Benzer bir şekilde etnometodolojiye göre gerçekte bir toplumsal düzen de yoktur, toplumun üyeleri bir düzen algıladıkları için toplumsal düzen varmış gibi görünür. Etnometodologlara göre toplumu bir arada tutan şey, gündelik yaşamın gerçekliğidir, yani görüş birlikleri, karşılıklı beklentiler ve özellikle de gündelik yaşamın rutinleri ve sağduyu arkasındaki paylaşılan anlamlardır.Etnometodoloji, köklerinin dayandığı fenomenolojinin ve fenomenolojik sosyolojinin pozitivizm eleştirilerini paylaşır. "toplumsal düzen, bu toplumun üyeleri tarafından yaratılmış olan kullanışlı bir kurgudan ibarettir"

Refleksivite, neden sonuç ilişkisi açısından kendisine geri dönen olguların niteliği ya da neden ve sonuç arasındaki döngüsel bir hareket olarak tanımlanabilir.

Aaron Cicourel yaptığı çalışmada suç hakkındaki resmi istatistiklerin suç davranışının kesin bir yansıması olmaktan çok suçla ilgili verileri toplayan ve yorumlayan görevlilerin yorumlarının ve etkinliklerinin bir yansıması olduğunu göstermiş, böylece suçluluğun, üyeler tarafından suçu tanımlarken kullanılan yöntemlerden ayrı olarak ele alınabilecek bir sosyolojik fenomen olmadığını göstermeye çalışmıştır.

Berger ve Luckmann sembolik etkileşimciler gibi mikro düzeydeki etkileşim sürecine öncelik vermemiş olmakla birlikte sembolik etkileşimciliğin bazı temel görüşlerinden faydalanmışlardır. Bununla birlikte, sembolik etkileşimciler mikro düzeydeki etkileşim ile bireysel bilincin biçimlenişi arasındaki ilişkiyi vurgularken Berger ve Luckmann bireysel bilincin biçimlenişinin makro düzeydeki kültürel anlam sistemleriyle olan ilişkisini vurgulamışlardır.