MODERN SOSYOLOJİ TARİHİ - Deneme Sınavı - 15

‘Modern sosyoloji’, klasik sosyoloji ile çağdaş sosyoloji arasında yer alan ve genel olarak on dokuzuncu yüzyılın sonları ile yirminci yüzyılın son çeyreği arasında kalan dönemde geliştirilen teorik yaklaşımları ifade etmek için kullanılan bir terimdir. Doğru cevap E dir.

Sahip olduğumuz değer ve tutumlar, kurduğumuz ilişkiler, yaptığımız etkinlikler içinde yaşadığımız toplumun yapısından ve örgütlenme tarzından kaynaklanır ya da en azından onlardan büyük ölçüde etkilenirler. Bu yaklaşımın içinde yer alan sosyologlar genel olarak toplumsal düzen ile ilgilenmişlerdir. Doğru cevap A dır.

İşlevselciliğin kökleri, klasik sosyolojide Comte ve Durkheim’ın temsil ettiği
pozitivist geleneğe dayanır. Doğru cevap C dir.

İşlevselcilik bir konsensüs teorisi olarak adlandırılmaktadır. Bu yaklaşımın
temel kavramları arasında uyum, denge, sistem, işlev, işlevsel gereklilikler,
karşılıklı bağımlılık, dayanışma ve bütünleşme sayılabilir.  Doğru cevap D dir.

Sosyolojide işlevselci yaklaşımın ilk temsilcileri Comte, Spencer ve Durkheim
olarak kabul edilmektedir. Doğru cevap A dır.

En kapsamlı biçimini Parsons ve Merton’ın çalışmalarında almış olan işlevselcilik,
1940’lar ve 1950’ler boyunca Amerikan sosyolojisindeki baskın yaklaşım olmuştur. Doğru cevap D dir.

Von Bertalanffy, sistemlerin temel ilkeleri üzerinde çalışarak bu ilkeleri sadece fiziksel dünyaya değil, toplumsal ve kültürel dünyaya da uyarlanabilecek şekilde genişletmiştir. Doğru cevap B dir.

Sistem ile sistemin doğal (dış) çevresi birbirinden ayrıdır. Doğru cevap E dir.

Parsons Amerikan sosyolojisinde kendisinden önce baskın olan bireyci anlayışa karşılık kendi yapısal işlevselci sistem kuramı çerçevesinde toplumu bir sistem olarak ele almıştır. Doğru cevap C dir.

İşlevselci yaklaşımın en belirgin özelliklerinden biri Marksizmin aksine çatışmayı değil, birliği ve uyumu vurgulayan bir yaklaşım olmasıdır. Doğru yanıt: B'dir.

Durkheim, toplumsal işlevlerin ahlaki disiplin olmadan var olamayacağını ileri sürer. Bütün toplumların zorunlu bir ahlak geliştirdiğini, bu ahlakın toplumun düzgün bir şekilde işlemesi açısından zorunlu olduğunu savunur. Doğru yanıt: D'dir.

Parsons sosyal sistemi, toplumsal eylemin örgütlendiği yollardan biri olarak görür,  eylemlerin yalıtılmış olarak değil, belirli kümeler içinde gerçekleştiğini ve
bu eylem kümelerinin de sistemleri oluşturduğunu ileri sürer. Parsons dört eylem
sistemi olduğunu belirtir. Bunlar; (a) davranışsal organizma, (b) kişilik sistemi,
(c) sosyal sistem ve (d) kültürel sistemdir. Parsons'un bu sistemleri içinde "Eğitim sistemi yoktur. Doğru yanıt: A'dır.

Eleman arayan bir işveren, işe alacağı kişiyi kendi arkadaşlarından ya da akrabalarından  biri olduğu için seçiyorsa özgül değerlendirme yapıyor, diğer taraftan yüksek vasıf düzeyine sahip olduğu, işi iyi yapabileceğini düşündüğü için seçiyorsa "Evrensel değerlendirme" yapıyor demektir. Doğru yanıt: C'dir.

Faydacı yaklaşıma göre insanlar, başkalarının zararına da olsa kendi ihtiyaçlarını karşılamaya çalışan, bu amaç doğrultusunda hesaplar yaparak eylemde bulunan bencil varlıklardır. İnsanlar sürekli olarak birbirleriyle savaş halindedirler, çünkü bir bireyin kazanması, diğer bireylerin kaybetmesi anlamına gelmektedir. Parsons'un belirlediği sistemler içinde "Faydacılık" yoktur. Doğu yanıt: E'dir.

İşlevselci yaklaşım, toplumu ortak çıkarlar çerçevesinde birbiri ile uyumlu işlevsel ilişkiler geliştirmiş parçalardan oluşan, düzenli ve dengede olan bir sistem olarak görür. Bu nedenle de bir konsensüs (uzlaşma) yaklaşımı olarak adlandırılmaktadır. İşlevselselliğin özelliklerinde çatışma yoktur, uzlaşma vardır. Doğru yanıt: E'dir.

"Bireysel yönelim" Parsons'un belirlediği "A Tipi Kalıp Değişkenler" sınıflamasına değil, "B Tipi Kalıp Değişkenler" sınıflamasına girer. Doğru yanıt: D'dir.

Parsons'a göre "İhtiyaçlar" kişiliği oluşturan temel bileşendir.  Doğru yanıt: A'dır.

Kolektif yönelim, "B Tipi Kalıp Değişkenler" den değil, "A Tipi Kalıp Değişkenler" den biridir.

Parsons'a göre "Eskiyi reddetme" sosyal sistemlerin evrimsel değişimini oluşturan yapısal değişimlerden biri değildir. Doğru yanıt: C'dir.

İşlevselcilik, en genel hatlarıyla toplumların süreğen, birbirine bağlı, istikrarlı, genellikle tümleşik bütünler oldukları ve her biri toplumun istikrarının sürmesi açısından belirli işlevleri yerine getiren parçalardan oluştuğu varsayımına dayanır.