MODERN ORTADOĞU TARİHİ

1062 yılında kurulmuştur.

Bütün eşleşmeler doğrudur.

Cezayir

Bahsedilen ülke Mısır'dır.

Mısır Hz. Ömer döneminde Amr bin As komutasındaki ordular tarafından 639-40
yılında fethedilmiştir.

Bahsedilen ülke Libya'dır.

Libya toprakları Hz. Osman döneminde fethedilmiştir.

Bahsedilen ülke Tunus'tur.

Bütün seçenekler Cezayir'in komşusudur.

Bahsedilen ülke Fas'tır.

Coğrafi olarak Afrika kıtasında yer alsa da, kültürel ve siyasi olarak Ortadoğu’nun bir parçası olarak görülen kuzey Afrika ülkeleri, zengin bir tarihi geçmişe sahiptir. Antik dönemlerden itibaren özellikle kıyı şeridi farklı güçlerin denetiminde olduğundan neredeyse Akdeniz uygarlıklarının tümü ile bir şekilde yolları kesişmiştir. 

Bu nedenle doğru yanıt A'dır.

Akdeniz sahilleri boyunca serbestçe hareket eden Osmanlı donanması, birkaç asır boyunca ciddi bir tehditle karşılaşmasa da, XIX. yüzyıldan itibaren Avrupa yayılmacılığı ile mücadele etmek zorunda kaldı. Ancak bu güçlerden Fransa, 1830’de Cezayir’i, 1881’de Tunus’u, 1912’de Fas’ı, İtalya ise 1912’de Libya’yı ve İngiltere 1882 yılında Mısır’ı işgal etti.

Bu nedenle doğru yanıt E'dir.

2017 rakamları ile yaklaşık 90 milyona nüfusa sahip olan Mısır Nijerya’dan sonra Afrika’nın en kalabalık ülkesidir. Mısır’ın %90’ı Müslüman’dır. Ülkede yaklaşık %10’luk bir Hıristiyan azınlık (Kıptiler) yaşamaktadır. 

Bu nedenle doğru yanıt D'dir.

Mısır, Yavuz Sultan Selim tarafından 1517 yılında Osmanlı topraklarına katıldı. Bu fetih, sadece Memluk ülkesini tarih sahnesinden silmekle kalmamış, aynı zamanda kutsal emanetlerle somutlaşan hilafet makamının da Türklere geçmesini sağlamıştır. Bu dönemde Mısır’a özel bir önem veren Osmanlı yönetimi, bölgeye “Beylerbeyi” olarak daima vezir payesinde görevliler tayin etmiştir

Bu dönemde Mısır milliyetçi hareketine ilave olarak 1928 yılından itibaren Hasan el-Benna’nın başını çektiği Müslüman Kardeşler (İhvan-ı Müslimin) hareketi dışarıda İngiltere’ye karşı, içeride ise krallık rejimine karşı güçlü bir muhalefete girişti. Sadece Modern dönem Mısır tarihine değil, tüm Ortadoğu tarihine damga vuran İhvan hareketi, kısa bir süre sonra ülke içinde büyük bir siyasal ve toplumsal güç haline gelmiştir. O sırada işgal altında bulunan birçok Arap ülkesinde siyasal parti, hayır kurumu veya dernek olarak örgütlenen yapı, bir süre sonra yasadışı ilan edildiği için sonraki dönemde ortaya çıkacak birçok militan hareketin doğuşuna neden olmuştur.

Bu nedenle doğru yanıt A'dır.

Darbenin mimarı 27 yaşındaki Albay Muammer Kaddafi başlarda, ülke sosyolojisinin zorunlu bir sonucu olarak kabile koalisyonu ile iyi geçinmeyi düşünse de, kısa süre sonra baskıcı bir rejim inşa etti. Kaddafi, yaklaşık 1500 yerel komitenin söz sahibi olduğu “Cemahiriye” sistemi kurarken, böylece aşiret, ideolojik bağlılık veya kimi yerde coğrafi temelde oluşan bu yerel komitelere yerelde özgürlük verdi. İslam, sosyalizm ve Arap milliyetçiliğinin karışımından oluşan yeni bir felsefe geliştirip, ilk cildini 1976 yılında, ikincisini de 1980’de bastığı “Yeşil Kitap” adıyla yayınladı. Kaddafi, içeride özellikle kendi iktidarına yönelik iki önemli risk odağı görüyordu: Kral İdris ailesi ve Müslüman Kardeşler hareketinin siyasal ve toplumsal mobilizasyon kabiliyeti. Bu nedenle söz konusu iki kesim de tamamen tasfiye edildi. 

Bu nedenle doğru yanıt B'dir.

M.Ö. 9. yüzyılda bugün başkent Tunus içerisinde yer alan bir yerde Kartaca’yı kurmuş olan Fenikeliler, bölgeyi önemli bir siyasi, ekonomik ve askeri merkez haline getirmişti. Kartaca’nın M.Ö. 146’da Romalılar tarafından işgal edilmesiyle hem yönetim el değiştirmiş hem de bölge Hıristiyanlaşmıştır. 

Bu nedenle doğru yanıt c'dir.

Afrika’nın en geniş topraklara sahip ülkesi olan Cezayir, kuzeyinde Akdeniz, doğuda Tunus ve Libya, güneydoğuda Nijer, güneybatıda Mali ve Moritanya, batıdan ise Fas ile çevrilidir. Büyük bölümü çöl arazilerinden oluşan ülkenin %20’si tarıma elverişlidir. Zengin yer altı kaynaklarına sahip ülkenin %78’i Arap, %20’si Berberi ve kalanı da Fransız ve diğer azınlıklardan oluşmaktadır. 

Bu nedenle doğru yanıt B'dir.

Birinci Dünya Savaşı koşulları Cezayir açısından yıkıcı olmuştur. Topraklarının sömürülmesine ilave olarak Cezayir Paris yönetiminin savaş gayretlerine destek vermek zorunda olduğundan, ülkenin yer altı zenginlikleri yerel halka ulaşmadan Fransız ordusu için harcandı. Fransız işgaline karşı ikinci büyük bağımsızlık savaşı ve ulusal uyanış İkinci Dünya Savaşından sonra 1954 yılında başladı. Gerilla savaşını kitlesel halk eylemine dönüştüren Cezayir Milli Kurtuluş Cephesi’nin öncülük ettiği ayaklanmalarda yüz binlerce Cezayirli hayatını kaybetti. Cephe, kararlı mücadelesi ardından 1958’de geçici bir hükümet kurarak 1962 yılında da bağımsızlık ilan etmiştir.

Bu nedenle doğru yanıt c'dir.

Asıl adı Arap Mağrip Birliği (Arab Maghreb Union) olan siyasal yapı, 17 Şubat 1989 yılında kurulmuştur. Merkezi Fas’ta bulunan Birliğin üyeleri Cezayir, Moritanya, Fas, Tunus ve Libya’dır. Soğuk Savaş’ın bitmeye başladığı bir dönemde kuzey Afrika’daki jeopolitik yakınlaşmanın bir sonucu olarak kurulan örgüt, kendi üyeleri arasında ekonomik işbirliğini önceleyip üçüncü aktörlere karşı tıpkı Avrupa Birliği’nde olduğu gibi ortak politikalar belirlemeyi hedeflemektedir. 1990 yılında imzalanan anlaşma ile, üye ülkeler arasında ekonomik, sosyal ve kültürel konuları kapsayan 30 farklı alanda işbirliği yapılması kararlaştırılmıştır. 

Bu nedenle doğru yanıt B'dir.