MODERN ORTADOĞU TARİHİ - Deneme Sınavı - 8

Diğer taraftan 1945’lerden itibaren yaşanan Arap Birliği-İslam Birliği tartışmaları, 1969 yılında İslam Konferansı Örgütü’nün (İKÖ,) (şimdiki ismi İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) kuruluşunu da sağlamıştır.

Gat ve Gat Meclisi: Afrika kökenli bir bitki türü olan Gat (Catha edulis) ağızda uzun süre tutulduğunda uyarıcı/ uyuşturucu etkisi olmaktadır.

Soğuk Savaş’ın sonuna gelindiği 22 Mayıs 1990’da Güney Yemen Kuzey ile birleşerek bugünkü Yemen Cumhuriyeti’ni meydana getirmişlerdir.

Suudi Arabistan 2. 149.690 km. kare toprağı ile Arap Yarımadası’nda yer almaktadır. Doğu sahilleri Basra Körfezi’ne batı sahilleri de Kızıldeniz’e uzanmaktadır. Arap yarımadası diye isimlendirilen coğrafyanın merkezinde olması hasebi ile pek çok Arap devleti ile sınırı vardır. Güneyinde Yemen, doğusunda Uman, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, Kuveyt ve Irak yer almaktadır. Ayrıca Bahreyn adası ile arasında 1986 yılında tamamlanan 25 kilometrelik bir köprü bağlantısı bulunmaktadır. Kuzeyde Ürdün ve Suriye ile sınırı varken İsrail ve Mısır ile de komşudur.

Basra Körfezi kıyılarındaki petrol rezervleri de Suudi Arabistan’ın Jeopolitiğini belirleyen en önemli unsurdur. Dünya petrol rezervlerinin % 16 sına sahip olması
bu ülkeyi dünya endüstrisi için vazgeçilmez kılmaktadır. Ayrıca sahip olduğu doğalgaz, demir-bakır ve altın rezervleri de bu ülkenin önemini arttırmaktadır.

Suudi Arabistan’ın tamamı Müslümandır. Ancak şu şekilde bir tasnif yapmak mümkündür: Başkentin bulunduğu Riyad ve çevresi Sünnî/Vehhabi; Doğu tarafında yer alan Katıf, Ahsa bölgeleri genelde Şiî; Hicaz bölgesi ise farklı Sünnî mezheplerden meydana gelmekle birlikte; Medine’de az da olsa köklü bir Şiî gurubu (Nahavile) da bulunmaktadır. Ayrıca Necran bölgesinde de İsmaililer yaşamaktadır.

Muhammed b. Abdilvehhab Orta Arabistan’da Necid bölgesinde yaşayan ve Hanbeli mezhebine bağlı bir ulema ailesine mensuptu. Eğitimini ailesinin yanında tamamladıktan sonra Hanbeli mezhebini, 13 Yüzyıl’da yaşamış olan Harranlı İbn Teymiyye’nin (1263-1328) görüşleri doğrultusunda yorumlayıp yeni bir dinî anlayış geliştirdi.

1955 yılında, Türkiye, Irak, İran, Pakistan ve İngiltere arasında imzalanan Bağdat Paktı, bölgedeki en önemli gerilim alanlarından birini oluşturuyordu.

Bilad-i Şam yani Suriye’nin güneyindeki coğrafi bölgeye Filistin adı verilmektedir.

1948’de kurulacak İsrail devletinin ilk başbakanı Ben-Gurion 1935 yılında Yahudi Ajansının başkanlığına seçildi.

Toprak Karşılığı Barış Prensibi: İlk defa BM Güvenlik Konseyi’nin 242 sayılı kararı ile gündeme gelen ve Arap-İsrail barışının özünü oluşturan ilkedir.

1970’teki Kara Eylül olaylarından sonra Filistinlilerin kitleler halinde Ürdün’den çıkarılması sebebiyle Lübnan, Filistinli grupların ilk sığınağı ve dolayısıyla İsrail’e karşı direnişin merkezi olmaya başladı.

İsrail birlikleri, Londra büyükelçisine yönelik suikast girişimini bahane ederek Amerikan yönetiminin desteğiyle, “uluslararası terörizmin yuvasını temizlemek” bahanesiyle 1982’de Lübnan’ı işgal etti. 60 bin askerle yürütülen “Galile
Operasyonu”nda İsrail’in asıl amacı, Filistin direnişini yok etmenin yanı sıra,
Suriye’nin bu ülkedeki varlığını zayıflatmak ve Beyrut’ta kendisine yakın bir yönetim kurmaktı.

200 kişilik falanjist grubu, İsrail birlikleriyle işbirliği içerisinde Beyrut’taki Sabra ve Şatilla isimli iki Filistin mülteci kampına girerek 2.000’e yakın sivil Filistinliyi katletti.

Soru kökünde hakkında bilgi verilen kişi Abdülaziz b. Abdurrahman'dır.

Hatta 1913 Osmanlı-İngiliz anlaşmasında Kuveyt, Katar ve Bahreyn’in aksine Abdülaziz’in nüfuz alanları anlaşmaya konu edilmemişti. İngilizler’in bu resmi politikalarına rağmen Kuveyt’teki siyasi memurları Captain William Shakespear ise farklı düşünmekte ve Abdülaziz’i cesaretlendirmekteydi.

Ahmed b. İdrisi Mağrıpli'dir.

Hums 1/5 anlamındadır. Şiilik inancına göre her şii kazancının 1/5ini taklid ettiği müçtehid veya onun belirlediği yere vermekle yükümlüdür. Buna Hums adı verilir. Müçtehid bu gelirleri, üçe taksim eder. Bir bölümü fakirlere, bir bölümünü de Şiilerin dini ve dünyevî işlerini düzenlemeye (Şii kutsal mekanlarının bakımına, medreselere ve orada uzun yıllar okuyan talebelere) kalan kısmını da şahsı tasarrufu ile kendisine ve etrafındakilere harcar. Günümüzde Şii dinî liderlerin sahip olduğu gücün büyük bir kısmı kontrolü olmayan ve tükenmeyen bu kaynağa dayanmaktadır.

Tanınmış ve zengin bir aileye mensup olan Usame b. Ladin 1984 yılında, ABD’nin desteğinde Pakistan ve oradan Afganistan’a giderek Sovyetler Birliğine karşı savaştı ve El Kaide’yi bu süreçte kurdu. 1989’da tekrar Suudi Arabistan’a döndü ve bu sefer Irak başta olmak üzere ABD’nin bölge politikaları ile ters düştü.

Gat ve Gat Meclisi: Afrika kökenli bir bitki türü olan Gat (Catha edulis) ağızda uzun süre tutulduğunda uyarıcı/ uyuşturucu etkisi olmaktadır. Yemen toplumunun gündelik hayatında önemli yer tutmaktadır. Hemen herkes hergün öğleden sonra bu bitkiden edinerek kullanmaktadır. Bu vesile ile belli saatlerde evlerde ‘gat meclisi’ diye ifade edilen toplantılar yapılmaktadır. Ev sahibi misafirlerine gat ikram etmekte veya misafirler getirdikleri kendi gatlarını ağızlarının bir tarafına depolayarak saatlerce sohbet etmektedirler. Bu bitki evlerin bahçelerinde yetiştirildiği gibi büyük oranda ticari tarlalarda da yetiştirilmektedir. Bu alışkanlık Yemenliler’in kazançlarının büyük bir bölümünü almakta ve hem de çalışma hayatını engellemektedir.