MODERN FELSEFE I

İlkelerin temeli, deneyci bir düşünür olan Berkeley'in yapıtlarından biri değildir.

iyi üzerine bir araştırma David Hume'a ait eserlerden biri değildir.

Tüm zihin içeriği insana duyular ve deneyimler aracılığı ile verilmektedir.

Nedensellik ilkesi tüm bilgilerimizin geçerliliğinin kendisine dayandırıldığını savunan temel bir ilke olarak kabul edilir.

"Ahlak tüm ötekilerden çok bizi ilgilendiren konudur" sözünün sahibi Hume'dır.

Din, başlıca empiristlerden olan Etienne Bonnot De Condillac'ın çalışma yaptığı 4 alandan biri değildir.

Sağduyu ilkeleri üzerine insan zihni üzerine araştırma, Thomas Reid'in eserlerinden biridir.

Evrende bitişiklik Hume’a göre zihnin çağrışım mekanizmasının çalışma biçimlerinden biri değildir.

"Seçik olarak anımsadığım şeyler gerçekten olmuşlardır." ilkesi Reid'e aittir.

Berkeley her şeyden önce duyum ve düşünüm ayrımını eleştirerek bunlar arasında köklü bir farklılık olmadığını savunmuştur. Bunlar birbirlerini bütünle yen edimlerdir; duyuların sağladığı verileri zihnin düşünme yetisi kuşkusuz işlemek zorundadır. Aksi takdirde zihnimizde hiçbir ide kavram ve düşünce oluşa mazdı

Berkeley'e göre görme ve dokunma duyumlarının bağlantıları mantıksal bir zorunluluk olmayıp sadece alışkanlıktan ileri gelir. Buradan çıkan sonuç Locke’ta nesnel oldukları kabul edilen birincil niteliklerin de ikincil nitelikler gibi öznel olduklarıdır ve Berkeley birincil nitelilerinde ikincil nitelikler gibi olduğunu düşünerek aradaki ayrımı reddeder.

Berkeley, tüm öteki niteliklerden soyutlanan büyüklük, biçim ve devinimin kavranılamaz olduğunu öne sürer. Böylece duyularla algılanan renk, tat koku gibi niteliklerin dışında biçim, büyüklük gibi daha başka birincil nitelikler denen şeyler yoktur.

Bizim zihnimizde bulunan ideler, Tanrı’nın bize bildir mifl olduğu idelerdir. Böylece bizim günlük deneyim içinde algıladığımız nesnele rin nedeni madde ya da töz değil, Tanrı’dır. Sınırlı zihinlerin tüm deneyimlerini, dü zenliliği ve deneyime bağımlılığı garanti ederek, koordine eden de yine Tanrı’dır; bir baflka deyiflle O, bizim doğa yasalarının terimleri içinde düflünmemizi sağlar.

Hume’a göre zihinde bulunan tüm algılar iki form içinde bulunurlar: izlenimler ve ideler. Hume’un idelerden kastı; düflünce, kavram, imge gibi zihin içerikleridir.

Çağrışım mekanizması genel olarak üç biçimde çalışır; benzerlik, zamanda ve uzayda bitişiklik ve neden-etki bağı. İmgelem kolaylıkla bir ideden ona benzeyen bir başkasına geçer. Bir resim bizi onun orijinalini düşünmeye sürükler. Buna benzerlik denir.

Zihin sürekli olarak birbirini izleyen izlenimler arasında alışkanlık olarak neden-etki bağı kurar. Örneğin eğer bir yarayı düşünürsek ister istemez çok fazla acıyıp acımayacağını da düşünürüz; yani acımanın nedeni yaradır.

Condillac duyumların ya da izlenimlerin bizim dışımızdaki maddesel şeyler tarafından oluşturulan imgeler oldukları iddiasını yadsımış oluyordu. Onun amacı, salt zihinsel yapılı olan duyumlar aracı lı¤ıyla zihnimizin dışında maddi bir dünyanın varoluşunu kanıtlamaya çalışmaktı.

Reid’e göre sağduyu ilkeleri kendiliğinden açık, tanıtlanmalarına gerek olmayan, uslamlamanın ve bilimin temelini oluşturan kökensel ve doğal yargılardır.

Hume’a göre tüm zihin içeriğimiz duyular ve deneyimle elde edilen algılardan oluflur ve bunlar da izlenim ve ide olmak üzere iki biçimdedir.

Önemli bir İngiliz empiristi olan Berkeley, Locke’un düşüncesindeki tutarsızlık- ları eleştirerek yola çıkmış ama empirizmini bir öznel idealizme ve immateryalizme sürüklemiştir. Her şeyden önce duyum ve düşünüm ayrımını eleştirerek bunlar arasında köklü bir farklılık olmadığını savunmuştur. Bunlar birbirlerini bütünleyen edimlerdir; duyuların sağladığı verileri zihnin düşünme yetisi kuşkusuz işlemek zorundadır. Aksi takdirde zihnimizde hiçbir ide kavram ve düşünce oluşamazdı. Doğru yanıt B'dir.