Aof Panel

S

Berkeley'in bilgi kuramına göre birincil ikincil nitelikler ayrımını reddedip sadece ikincil nitelikleri kabul etmek ne anlama gelir?

Berkeley, tüm bilgimizin olgusal olarak görmeye ve öteki duyusal deneyimlere bağlı olduğu sonucuna varır. Biz asla uzayı ya da büyüklüğü algılayamıyoruz. Bir nesneye baktığımız zaman farklı bakış açılarından farklı görüşlere ya da algılara sahip oluyoruz. Uzaklığı, mesafeyi de görmüyoruz. Nesnelerin uzaklığı deneyimimiz tarafından telkin edilmektedir. Gördüklerimiz, görme duyumuzun algılayabildiği kadarıyla nesnelerin niteliklerinden ibarettir. Bir objenin yakınlığını da algılamıyoruz; ona doğru gittiğimizde ya da ondan uzaklaştığımızda onu farklı görüşlerimize sahip oluyoruz. Şu halde bizim uzama ilişkin nesnel bir kavrayışımız gerçekleşmemektedir. Bu nedenle biz nesneyi de salt olarak algılamaktan uzağız.

S

Berkeley'e göre obje nedir?

Bir obje, algılanmış niteliklerin bir toplamıdır ve var olmak algılanmış olmaktır (esse est percipi).

S

Berkeley hangi düşünürün düşüncelerini eleştirerek duyum ve düşünüm arasındaki ayrımı reddetmiştir?

Locke

S

Berkeley'in metafiziğinin niteliği nedir?

Berkeley’in metafiziği spiritüalizm ve idealizm terimleriyle nitelenebilecek türdendir: Buna göre evrende sonul gerçeklik olarak Tanrısal zihin ile biz insanların sınırlı zihinleri ya da ölümlü ruhları ve bir de bu zihinlerin ideleri vardır. Ancak ideler onları üreten zihinlere bağımlı olarak varolurken zihinlerin ya da ruhların her biri Tanrı’nın yaratımı olarak bağımsız bir biçimde vardırlar.

S

Hume’a göre zihinde bulunan tüm alg›lar iki form içinde bulunurlar. Bunlar nelerdir?

İzlenimler ve ideler

S

Hume'a göre ide nelerdir?

Düşünce, kavram, imge gibi zihinsel içeriklerdir.

S

Hume'un teorisine göre, zihin, duyular ve deneyim taraf›ndan verilen materyali nasıl idelere dönüştürür?

Zihin, duyular ve deneyim tarafından verilen materyali yerini değiştirme, eksiltme, birleştirme gibi edimlerle birleşik ya da karmaşık idelere dönüştürür.

S

Hume’a göre zihnimizin çağrışım mekanizması nasıl çalışır?

Hume’a göre zihnimizin çağrışım mekanizması benzerlik, zamanda ve uzayda bitişiklik ve neden- etki bağı olmak üzere üç biçimde çalışır.

S

Hume’a göre deneyim bize nesneler arasında üç ilişki gösterir. Bunlar nelerdir?

Yakınlık ya da ardardalık, zamanda öncelik ve sürekli birliktelik.

S

Hume’a göre neden deneyim doğa bilimleri kesin bilgi sağlayamaz?

Hume’a göre neden deneyim, nesneler arasında zorunlu bağlantılar olduğunu kanıtlayamadığı için doğa bilimleri kesin bilgi sağlayamaz.

S

Hume, Locke ve Berkeley'in töz ve madde görüşleri arasındaki farklar nelerdir?

Locke maddi ve ruhsal tözleri kabul etmiş ama bilinemeyeceklerini savunmuştu. Berkeley maddi tözü reddetmiş ruhsal tözü benimsemişti. Hume ise tözü tamamen reddetti.

S

Hume için etiğe ilişkin temel olgu nedir?

Hume için etiğe ilişkin temel olgu ahlak yargılarının sadece akıl tarafından değil, sempati-duygudaşlık duygusu tarafından düzenlenmiş olmasıdır.

S

Hume’un ahlak duygusu ve duygudaşlık kavramı geleneksel etik kuramlarla nasıl bir zıtlık içindedir?

Ama Hume etik kurallar bulunduğu hipotezini kabul etmez, çünkü böyle bir hipotez tümüyle anlaşılmaktan uzak ve asla akla uygun kılınamayacak bir durumdadır.

S

Hume, tüm politik problemlerin çözümünde ne ilkesini görür?

Yara ilkesini.

S

İnsan Bilgisinin Kökeni Üzerine Deneme kimin kitabıdır?

Etienne Bonnot De Condillac

S

Condillac'ın bilgi ile ilgili düşüncelerini nasıl özetleyebiliriz?

Condillac, doğal düzende tüm bilginin duyumlardan doğduğunu düşünmekteydi. İnsanın tüm zihinsel işlemleri dönüşmüş duyumlardır.

S

T. Reid'e göre, bir şeyi kavramış olmak ne anlama gelir?

Reid’e göre herhangi bir şeyin düşüncesini ya da idesini taşımak onu kavramış olmaktır.

S

Reid'e göre sağduyu ilkeleri nasıldır?

Reid’e göre sağduyu ilkeleri kendiliğinden açık, tanıtlanmalarına gerek olmayan, uslamlamanın ve bilimin temelini oluşturan kökensel ve doğal yargılardır.

S

Reid’e göre olumsal gerçekliklerin ilk ilkelerinden bazıları nelerdir?

“Seçik olarak anımsadığım şeyler gerçekten olmuşlardır,” “duyularımız aracılığıyla seçik olarak algıladığımız şeyler gerçekten vardır ve onları algıladığımız gibidirler,” “gerçeği yanlıştan ayırmamızı sağlayan doğal yetiler yanıltıcı değidir,” gibi.

S

Hume neden herhangi bir ben kavramına sahip olduğumuzu kabul etmez?

İnsan deyince geriye kalan şey, ona göre, farklı algıların bir toplamından ya da paketinden başka bir şey değildir.

DENEYCİLİĞİN İZLEYİCİLERİ BERKELEY VE HUME