MODERN FELSEFE I - Deneme Sınavı - 8

Reid’e göre sağduyu ilkeleri kendiliğinden açık, tanıtlanmalarına gerek
olmayan, uslamlamanın ve bilimin temelini oluşturan kökensel ve doğal yargılardır.

Hobbes da tıpkı Bacon gibi bilim ve felsefenin pratik yararcılığını savunur. Felsefenin görevi insanı dogmatik düşüncelerden kurtarıp yeni düşüncelerin kapılarını açmak ve teoloji karşısında bir duruş kazandırmaktır. Doğru cevap E'dir.

Locke'a göre bilgi, iki ide arasındaki bağlantı ve uyuşmanın ya da çatışma ve uyuşmamanın algılanmasıdır der. Bu uyuşma ya da uyuşmama dört başlıkta incelenir: 1. Özdeşlik ya da başkalık, 2. Bağıntı, 3. Birlikte varoluş ya da zorunlu bağlantı, 4. Gerçek varoluş. Doğru cevap C'dir.

Locke’a göre bilgi de ideler-arası ilişkilerden doğar: “Bilgi iki ide arasındaki bağlantı ve uyuşmanın ya da uyuşmama ve karşıtlığın algılanmasıdır. Bu türden bir algının bulunduğu yerde bilgi vardır, bulunmadığı yerde imgeleyecek, varsayacak inanacak bir şeyler bulsak da bilgi bulamayız” Doğru cevap A'dır.

Bilgi tanımları ışığında Locke, bilgilerimizi apaçıklık derecesi bakımından derecelendirir. Bu derecelendirme ideler arasındaki uyuşma ve uyuşmamayı algılayışımızın değişik yollarından kaynaklanır. Bu açıdan Locke, üç bilgi derecelendirmesi belirler: sezgisel, tanıtlamalı ve duyusal bilgi. Doğru cevap D'dir.

Ahlak Yasası: Buna düşünce ve saygınlık yasası da denebilir. Burada yasayı belirleyen ‘erdem’ ve ‘kötülük’ terimleridir. Tüm toplumlarda erdem ve kötülük adlarının beğenilen ve beğenilmeyen eylemlere verildiğini görebilmekteyiz. İnsanlar beğenilen ve övülen erdemlere erdem, beğenilmeyen ve yerilen eylemlere de kötülük gözüyle bakarlar. Erdem ya da kötülük olduğu söylenen şeylerin ölçütü açık ya da örtük bir uzlaşmayla yerleşmiş olan onaylama ya da beğenmeme, övme ya da yermedir. Erdem her yerde övülmeye değer görülen şeydir. Kötülük de her yerde yerilmeyle birlikte giden şeydir. Şu halde ahlak yasasının yaptırım gücü övme ve yermedir. Gerçekte ötekilere göre en etkili olan bu yasadır. İnsanlar yerilmek yerine kendilerine iyi ün sağlayacak işler yapmak, bir başka deyişle beğenilmek ve övülmek isterler. Ahlak, eylemlerimizin bu etik kurallarla bağlantısını dile getiren bir terimdir. Doğru cevap E'dir.

Oxford’da Skolastisizm ve Aristoteles dersleri alan kişi Thomas Hobbes'tur.

Locke, bilginin duyu deneyimiyle başladığını savunan biri olarak aklın doğuştan idelerle donatılı olduğu fikrine karşı çıkmıştır. Locke’a göre bu idelerin başında, “a, a’dır” ve “hem a, hem -a olamaz” gibi temel mantık ilkeleri gelir. Doğru cevap E'dir.

Zihnin, algı ve istek türünden edimleri ise, iç duyum, yani düşünüm yoluyla elde edilen basit idelerdir. Doğru cevap E'dir.

Locke’a göre bilgi, iki ide arasındaki bağlantıve uyuşmanın ya da çatışma ve uyuşmamanın algılanmasıdır. Bu uyuşma ya da uyuşmama dört başlıkta incelenir: 1. Özdeşlik ya da başkalık, 2. Bağıntı, 3. Birlikte varoluş ya da zorunlu bağlantı, 4. Gerçek varoluş. doğru cevap C'dir.

B şıkkı Locke'un Doğa Durumu ile ilgili bir şıktır. Doğru cevap B'dir.

18. yüzyıl, dar anlamda aydınlanma çağı olarak da adlandırılır. Doğru cevap D'dir.

Helvetius'a göre ahlakın en temel ilkesi “Kamu iyiliği en yüksek yasadır” biçiminde dile getirilebilir. Doğru cevap A'dır.

Diderot, doğal dinlerin belli bir tarihte ortaya çıkıp belli bir zamanda yok olacağını, oysa bunların tümünün temeli olan doğal dinin her zaman varlığını sürdüreceğini savunuyordu. Doğru cevap B'dir.

Metafizik anlamda şeylerin nedenlerini bilemeyeceğimizi, bilimsel felsefenin görevinin fenomenleri metafizik anlamda değil sistematik anlamda betimlemek ve ilişkilendirmek olduğunu ileri süren d'Alembert'dir. Doğru cevap E'dir.

Toplum Sözleşmesi, Emile, Yeni Heloise ve İtiraflar Rousseau’nun eserleri; Yasaların Ruhu ise Montesquieu’nin eseridir. Doğru cevap C’dir.

Rousseau’ya göre insan ve hayvan arasındaki türsel ayırımı oluşturan şey özgürlüktür. Doğru cevap B'dir.

Rousseau’ya göre doğa durumundaki insan Hobbes’un doğal insanıyla tam bir zıtlık içindedir. Hobbes’un ilkel insanı toplum koşuluna geçerek etik değerleri kazanırken Rousseau’nun doğal insanı toplumsallaştığı ölçüde kötüleşme yoluna girmiştir. Doğru cevap D'dir.

Doğanın Yorumu Üzerine adlı çalışmasında matematik biliminin somut olgusallık ile bir tanışıklık vermeye yeterli olmayacağını, bunun için deneyimsel-deneysel yönteme başvurulmasının gerekli olduğunu vurgulayan düşünür Diderot'dur. Doğru cevap E'dir.

Descartes'ın  'varolmak için kendisinden başka hiçbir şeye gereksinim duymayan bir şey' olarak tanımladığı tözü sonsuz olarak nitelendirdiği Tanrı tözüne uymaktadır. çünkü Tanrı tözü varlığını salt kendisine borçludur, başka hiçbir şeyin yardım ve katkısına gereksinimi yoktur. Tanrının dışında kalan her şey, onun istenciyle ve onun tarafından yaratılmıştır.